Fréttablaðið - 23.07.2009, Blaðsíða 36

24 23. júlí 2009 FIMMTUDAGUR
Nígeríski trommarinn Tony
Allen á að baki langan og
litríkan feril meðal annars
sem lykilmaður í hljómsveit
Fela Kuti og sem meðlimur
í The Good The Bad and
the Queen við hlið Damons
Albarn. Hann var að senda
frá sér nýja plötu, Secret
Agent. Trausti Júlíusson
tékkaði á Tony.
„Án Tony Allen væri ekki til neitt
afrobeat,“ sagði Fela Kuti um
trommuleikarann sem spilaði með
honum á öllum hans helstu plötum
frá 1964 til 1980. Tony hefur víða
komið við í tónlistinni síðan hann
kvaddi Fela, en á nýju plötunni
hans Secret Agent, sem kom út
fyrir nokkrum vikum, heldur hann
sig við afrobeat-ið.
Lærði af Roach og Art Blakey
Tony Allen fæddist í Lagos árið
1940. Hann lærði á trommur með
því að hlusta á plötur bandarískra
djasstrommara á borð við Art
Blakey og Max Roach. Hann hóf
ferilinn snemma á sjöunda ára-
tugnum með því að spila djass og
highlife meðal annars með hljóm-
sveitunum Cool Cats og The Nig-
eria Messengers. Foreldrar Tonys
voru mótfallnir því að hann færi
út í tónlistina, enda voru tónlistar-
menn yfirleitt flokkaðir sem „betl-
arar eða eitthvað enn verra“ í Lagos
á þessum tíma að sögn Tonys.
Árið 1964 var Fela Kuti að leita
sér að trommuleikara og var búinn
að prófa marga sem ekki stóðust
væntingar hans þegar einhver
mælti með Tony. Þeir byrjuðu á að
spila djass í Fela Ransom Kuti Jazz
Quartet, en stofnuðu Koola Lobit-
os árið 1965 og fóru þá að blanda
djassinum við highlife. Upp úr
þeirri blöndu þróaðist afrobeatið,
en eftir að þeir fóru til Bandaríkj-
anna árið 1969 urðu áhrif fönk og
soul-tónlistar áberandi í afrobeat-
inu.
Besti trommari allra tíma?
Brian Eno sagði einhvern tímann
um Tony Allen að hann væri „lík-
lega besti trommuleikari sögunn-
ar“. Um það má auðvitað deila, en
trommuleikur Tonys var lykilat-
riði í því að móta afrobeat-ið og
hann hafði mikil áhrif á marga
trommuleikara sem á eftir komu.
Mikilvægust voru flókin bassa-
trommumynstur sem voru nýjung
hjá Tony. Þegar James Brown spil-
aði í Lagos árið 1970 var útsetjar-
inn hans látinn fylgjast sérstak-
lega með trommuleik Tony Allen.
Tony spilaði inn á flestar lykilplöt-
ur Fela Kuti, en leiðir þeirra skildu
árið 1980. Tony gerði sjálfur fjórar
frábærar plötur á áttunda áratugn-
um með hljómsveit Fela, Afrika
70. Jealousy kom út 1975, Prog-
ress 1977, No Accommodation For
Lagos 1978 og No Discrimin ation
1979. Plötuútgáfan Vampisoul end-
urútgaf þær saman á tvöföldum
geisladiski nýlega undir nafninu
Afro Disco Beat.
Tilbrigði við sígilt afrobeat
Á níunda áratugnum flutti Tony
Allen til Parísar þar sem hann býr
enn. Hann hefur haldið áfram að
gefa út plötur undir eigin nafni, en
líka leikið með fjölmörgum tónlist-
armönnum, m.a. Manu Dibango,
Grace Jones, Groove Armada, Air
og Charlotte Gainsbourg. Hann
var stofnmeðlimur í The Good The
Bad and The Queen ásamt Damon
Albarn, Paul Simenon og Simon
Tong og spilaði inn á samnefnda
plötu sveitarinnar 2007. Hann
heldur úti Africa Express ásamt
Damon, en það er samstarfsverk-
efni afrískra og evrópskra tónlist-
armanna.
Tony Allen stjórnaði sjálfur upp-
tökum á Secret Agent sem er ell-
efta platan hans og sú fyrsta sem
hann gerir fyrir World Circuit
útgáfuna.
Með honum leika meðlimir úr
tónleikabandinu hans. Um söng-
inn sjá nokkrir nígerískir söngv-
arar og söngkonur, en Tony sjálf-
ur syngur tvö lög, Secret Agent og
Elewon Po. Textarnir eru sumir í
pólitískari kantinum, eins og venj-
an var hjá Fela Kuti. Tónlistin er í
grunninn sígilt afrobeat, en þó með
smá tilbrigðum, hljómborðs leikar-
inn Fixi spilar t.d. á harmóníku í
nokkrum lögum. Secret Agent er
flott plata sem hægt er að mæla
með við alla afrobeat- og fönkað-
dáendur.
tonlist@frettabladid.is
TÓNNINN GEFINN
Trausti Júlíusson
Gogoyoko-tónlistarvefurinn var opnaður fyrir skömmu. Hann er í
senn söluvefur fyrir tónlistarmenn og útgefendur og samfélag tónlist-
aráhugamanna. Söluvefurinn er opinn öllum þeim sem hafa áhuga á að
koma tónlist í sölu. Þeir ráða sjálfir söluverðinu á lögunum og plötun-
um sem þeir bjóða og allur ágóði rennur til þeirra.
Að auki fá tónlistarmenn 40 prósent af auglýsingatekjum vefsins og
er sá hluti greiddur út miðað við fjölda spilaðra laga, en á Gogoyoko
er bæði hægt að hala niður tónlist gegn greiðslu og hlusta á hana án
greiðslu með þar til gerðum spilara. Hluti af auglýsingatekjum rennur
til góðgerðarmála og tónlistarmenn geta látið 10 prósent af sínum tekj-
um í góð málefni líka.
Það eru mörg vefsvæði að selja tónlist, en hjá Gogoyoko hafa tónlist-
armennirnir sjálfir meiri stjórn á sölunni og fá hærri hlut af tekjunum
heldur en áður hefur þekkst. Bæði þessi atriði eru mjög mikilvæg. Að
auki er þetta samfélag fyrir tónlistaráhugamenn. Það er hægt að safna
vinum og setja inn statusa eins og á Facebook og Twitter og það sem
er mikilvægara: Á Gogoyoko er hægt að hlusta á mikið af tónlist og
uppgötva nýja hluti. Það er gaman að hanga þar.
Gogoyoko er glænýr vefur. Hann á eftir að verða skilvirkari og öfl-
ugri með tímanum. Möguleikarnir eru miklir. Það er líklegt að vægi
plötufyrirtækja fari minnkandi í framtíðinni. Gogoyoko svarar því
kalli. Vefurinn hefur líka meira aðdráttarafl heldur en vefir
sem eru eingöngu söluvefir. Ef hann nær fótfestu utan Íslands
sem er klárlega markmiðið (vefurinn er á ensku og verðið í
evrum) þá verður hann mjög öflugur markaðs- og kynningar-
vettvangur fyrir íslenska tónlist erlendis. Það er því mikið
í húfi að vel takist til.
Það vakti athygli mína og gleði að á Gogoyoko er hægt
að nálgast þrenna áður óútgefna tónleika með Megasi
og Senuþjófunum. Eitt af því sem styrkir vefsölu er að
bjóða upp á efni sem ekki er fáanlegt annars staðar, t.d.
tónleikaupptökur. Gogoyoko mætti hafa það í huga.
Miklir möguleikar
MEGAS Þrennir áður óútgefnir tónleikar með Megasi eru á meðal
þess efnis sem hægt er að nálgast á Gogoyoko-vefsvæðinu.
EINN SVALASTI TROMMARI SÖGUNNAR Tony Allen stjórnaði sjálfur upptökum á
Secret Agent sem er hans ellefta sólóplata.
Svalur bak við trommusettið
> Plata vikunnar
Hermigervill - Hermigervill
leikur vinsæl íslenzk lög
★★★
„Hljóðgervlaútgáfur af
íslenskum smellum, sumar vel
heppnaðar.“ TJ
> Í SPILARANUM
Björk - Voltaic
Micachu - Jewellery
Ruxpin - Where Do We Float From Here?
We Were Promised Jetpacks - These Four Walls
The Fiery Furnaces - I’m Going Away
BJÖRK THE FIERY FURNACES
Auglýst verður eftir upphitunarhljómsveit-
um til að ferðast með íslenskum listamönn-
un til Þýskalands á vegum Útflutnings-
skrifstofu Íslands og Iceland Express. Sjö
tónleikaferðir verða skipulagðar veturinn
2009 til 2010 og kallast tónleikarnir Norðrið.
Kira Kira ríður á vaðið í september og síðan
fylgir Gus Gus í október.
Norðrið er verkefni sem hófst í mars og
hefur að leiðarljósi að koma á framfæri
íslenskri tónlist í Þýskalandi. Í þessari
seinni atlögu hefur verið leitað til hljóm-
sveita sem nú þegar hafa bókunarskrifstof-
ur þar í landi.
Tónleikastaðurinn Sódóma stendur fyrir
tónleikum sem tengjast verkefninu í Reykja-
vík. Þá verður Norðrið þema fyrstu helgina í
september þegar von er á átta blaðamönnum
frá Þýskalandi vegna þessa.
Fyrsti liður íslenska Norðursins hefst í
kvöld með tónleikum For a Minor Reflection,
Rökkuró og Agent Fresco, en For a Minor
Reflection tók þátt í Norðrinu í Þýskalandi
í júní. Tónleikarnir hefjast klukkan níu og
kostar 500 krónur inn.
Norðrið á Sódómu
ÍSLANDSANGINN For a Minor Reflection spilar á
Norðrið-tónleikum á Sódómu.
„Þetta er náttúrlega súpergrúppa.
Safn úr Sykurmolunum, Utan-
garðsmönnum og Brimkló. Það hét
í gamla daga súpergrúppa,“ segir
Þór Eldon, gítarleikari í hljóm-
sveitinni Sigurlaug.
Athyglisverð skipan tónlistar-
manna er í Sigurlaugu sem skáld-
konan Didda fer fyrir. Þór Eldon,
Danny Pollock, Haraldur Þor-
steinsson og Þórdís Claessen. Þetta
lið vinnur nú að plötu sem vænta
má að komi út í haust. Þegar rýnt
er í liðskipanina má sjá að hún er
að uppistöðu fólk sem var áberandi
á pönktímanum. „Nei, það er ekk-
ert slökknað í pönkglæðunum. En
þetta er tímalaus tónlist sem við
erum að vinna með,“ segir Þór – en
Sigurlaug spilar blús, gamla stand-
arda sem prjónað er við og samdir
við íslenskir textar. Stór partur af
blúsnum hafa verið löng og trega-
blandin gítarsóló en ein af yfirlýs-
ingum pönkaranna var að gefa skít
fyrir gítarsóló. „Það er rétt. En þau
eru frekar stutt hjá okkur þótt við
séum tveir gítarleikararnir. Og við
köllum þau ekki sóló. Ekkert lag
hjá okkur er lengt um mínútu til að
koma sólóum að. En við snörum að
sjálfsögðu fram riffum þegar svo
ber undir. Enda byggir hinn upp-
runalegi blús ekki á sólóum heldur
tregafullum sögum við undirleik.
Við erum undirleikarar og Didda
sér um sólóin,“ segir Þór sem legg-
ur áherslu á að lögin séu flutt af
ást og virðingu fyrir tónlistinni.
Eins og þeir geta heyrt sem mæta
á Rósenberg í kvöld.
- jbg
Súpergrúppa vinnur að plötu
DANNI, DIDDA OG ÞÓR Í SIGURLAUGU
Gömlu pönkararnir spila blús án gítar-
sólóa eins og þeir geta heyrt sem fara á
Rósenberg í kvöld. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
HARRY POTTERLEIKURINN ERKOMINN!
9. HVERVINNUR!
Vinningar verða afhendir hjá ELKO Lindum. 199 kr/skeytið. Með þátttöku ertu kominn í SMS klúbb.
SENDU SMS
EST HARRY Á
NÚMERIÐ 1900
ÞÚ GÆTIR UNNIÐ!
VINNINGAR
NÝIR OG GAMLIR HARRY POTTER LEIKIR
AÐRIR TÖLVULEIKIR · BÍÓMIÐAR Á HARRY POTTER
FULLT AF GOSI OG ÖÐRUM AUKAVINNINGUM