Samvinnan - 01.12.1960, Blaðsíða 13

meðal Kaupfélag Hrútfirðinga, er
stofnað var 1899, eða fyrir 61 ári. Náði
það ekki miklum viðgangi framan af,
enda erfiðan keppinaut við að eiga,
þar sem Riis var. Fyrsti kaupfélags-
stjóri félagsins var Kristján Gíslason á
Prestbakka, og var hann jafnframt for-
maður félagsstjórnar. Síðan hafa ver-
ið kaupfélagsstjórar þeir Kristmund-
ur Jónsson, Pétur Sigfússon, Kjartan
Guðjónsson, Ingólfur Jónsson, Jón
Gunnlaugsson og Jónas Einarsson, nú-
verandi kaupfélagsstjóri. Hefur hann
stýrt félaginu síðan 1951.
Á þessu tímabili hefur félagið orðið
fyrir ýmsurn áföllum, og er þess þá
helzt að geta, að verzlunarhús þess
hafa tvívegis brunnið til grunna, í síð-
ara skiptið 1940. Síðan hefur félagið
haft sölubúð í gömlu ltúsi, sem áður
var íbúðarhús Riis. Var það að sjálf-
sögðu algerlega ófullnægjandi, er mæta
skyldi þeim kröfum, er gerðar eru til
verzlunarhátta nú á tímum. Þar getur
enn að líta minjar frá fyrri eiganda,
höggkorða einn mikinn og fornlegan,
er Riis hefur efalaust borið er hann
gegndi þjónustu í her konungs síns.
Blaðamaður frá Samvinnunni var
meðal þeirra mörgu, er heimsótti
Borðeyri um þessa helgi, og átti þá
viðræður við ýmsa forráðamenn og
starfsmenn kaupfélagsins um þann
merka áfanga, sem náð er með bygg-
ingu verzlunarhússins og önnur fram-
faramál, sem Hrútfirðingar bera fyrir
brjósti. Ákvörðun um byggingu Itúss-
ins var tekin 1956, en framkvæmdir
hófust í júlí 1958. Teikningar annaðist
Teiknistofa SÍS. Húsið teiknaði Ingi-
mar Oddsson, innréttingar Kjartan
Kjartansson og miðstöðvarlögn Björg-
vin Ólafsson. Byggingaframkvæmdum
stjórnaði Isak . Árnason frá Sauðár-
króki. Grunnflötur hússins er 450
fermetrar og rúmrnál 1830 rúmmetr-
ar. Eru húsakynnin mjög glæsileg og
í samræmi við kröfur tímans. Fremst
er sölubúð, bókalager og skrifstofa, en
fyrir aftan mikið og gott geymslurúm.
Forráðamenn kaupfélagsins voru all-
ir samdóma um, að með byggingu
liins nýja verzlunarhúss væri mikill sig-
ur unninn í framfarasókn héraðsins.
Hinsvegar bera Hrútfirðingar fleiri
mál fyrir brjósti, og eins og er, taka
rafmagnsmálin þar öðrum fram. Sveit-
irnar við Hrútafjörð eru enn að mestu
rafmagnslausar, og verður naumast
með orðum lýst því óhagræði, sem
slíkt hefur í för með sér. Einnig vant-
ar tilfinnanlega frystihús og hafnar-
garð á Borðeyri, „en fyrst viljum við
fá rafmagnið“, sagði Ólafur Þorsteins-
son á Hlaðhamri, núverandi formað-
ur kaupfélagsstjórnar.
Auk sölubúðar rekur félagið slátur-
hús og vélaverkstæði í félagi við Rækt-
unarsamband Bæjar- og Óspakseyrar-
hreppa. Auk þess á það hlut í Mjólkur-
búinu á Hvammstanga á móti Kaup-
félagi Vestur-Húnvetninga. Félags-
svæðið er í tveimur deildum, sinni í
hvorunr hrepp, Bæjarhreppi Stranda-
sýslumegin og Staðarhreppi Húna-
vatnssýslumegin.
Opnunarhátíðin hófst klukkan þrjú
á laugardag, og var þá mikill fjöldi
manna samankominn á Borðeyri, bæði
innan- og utanhéraðsmenn. Jónas
Einarsson kaupfélagsstjóri, tók fyrstur
til máls og bauð gesti velkomna. Lýsti
hann aðdragandanum að byggingu
verzlunarhússins, svo og framkvæmd-
um. Erfiðlega hefði gengið að afla leyf-
is til fjárfestingar, og var það rnjög að
þakka fulltingi Helga Þorsteinssonar,
framkvæmdastjóra Innflutningsdeild-
ar SÍS, að það fékkst að lokum. Bygg-
ingakostnaður liefði verið nálægt
hálfri annarri
millj. þar af voru
500 J}. kr. fengn-
ar að láxri hjá
Samvinnutrygg-
ingum. Þakkaði
Jónas Erlendi
Einarssyni for-
stjóra og öðrum
forráðamönn-
um Samvinnu-
trygginga fyrir
þessa aðstoð, svo
og öllum þeim,
sem á einhvern
Skúli Gúðmundsson og Björn Guð-
mundsson, Brautarholti, ræðast við.
hátt liöfðu lagt hönd á
plóginn í sambandi við
byggingu hússins.
Næstur tók til máls
séra Jón Guðnason, fyrr-
um prófastur á Prests-
bakka og flutti mei'ka
ræðu um sögu verzlunar
á Boiðeyri. Er mikill
hluti þess fi'óðleiks, er
fram kemur um það efni
í fyrrihluta þessai'ar
gi'einar, sóttur í ræðu
hans.
Að lokinni ræðu Jóns
söng kii'kjukór Prest-
bakkakiikju nokkur lög
undir stjórn Jónu
Kristínar Bjarnadóttur
frá Lyngholti, en því
næst tók til máls Er-
lendur Einarsson, foi'-
stjóri Sambands íslenzkra
samvinnufélaga. Kvað
hann hið nýja verzlunar-
hús merkan áraxrgur
starfs félagsins undan-
farna áratugi. Eiirnig
drap lramr á sögu stað-
ariirs og kaupfélagsiirs og
sagði það æviirlega hafa
verið traustair hlekk í
Sambandi íslenzkra sam-
vimrufélaga. Félagsmeinr
ættu nú senr stofnsjóðs-
inxrstæðu lrjá SÍS írálega
lrálfa milljón króna.
Þá ræddi Erleirdur um
sögulega Jrróun kaupfé-
laganna og þau atriði,
sem koma fyrir á ferli
þeirra flestra. Var þar
einkum um sex atriði
að ræða:
Jónas Einarsson
Jónas á Melum
Erlendur
Gamla verzlunarhúsið. Þar bjó forðum
Riis kaupmaður.
SAMVINNAN 13