Samvinnan - 01.08.1971, Side 57

allt búið, sagSi ég. Reyndar sýndist hann
tæplega hafa gott af meira áfengi. Loftið
mengaðist mjög fljótlega af sætum þef viskís-
ins og hann andaði með hávaða gegnum nef-
ið eins og drukkinna manna er siður. Hann
var órólegur og hreyfingar hans voru mjög
ýktar. Hann var sífellt að krossleggja fæt-
urna og spenna greipar á einhvern hátt, leysa
síðan bæði hendur og fætur upp á nýtt og
koma þeim í nýtt ástand sem hæfði heldur
ekki.
— Ég hef framið illt verk, sagði hann hægt
og starblíndi skáhallt niður á gólfið.
— Jæja, sagði ég og var forvitinn.
— Ég hef framið illt verk sem stríðir gegn
guðs og manna lögum, sagði hann, hægt og
með áherzlum.
— Það er bara sona, sagði ég og var hreint
að springa af forvitni: Ekki er það efnilegt.
— Skilurðu það ekki að ég er orðinn lög-
brjótur?
Hann hrópaði þetta í angist og ég bað
hann blessaðan hafa lægra og kalla ekki allt
fólk í húsinu á okkar fund, jafnvel þótt ástand-
ið væri slæmt. Hann sefaðist svo vel, að
langa stund fékkst ekki orð upp úr honum.
Væntanlega hefur hann vitað af forvitni minni.
Mér datt ýmislegt í hug, einkum þó eitt og
annað varðandi stúlkuna hans. Loks sagði
hann og leit beint framan í mig: — Ég er orð-
inn þjófur!
— Guð minn góður, sagði ég með tals-
verðum létti, en hann tók ekki eftir því. —
Hverju stalstu?
— Ég stal eiginlega engu. En ég brauzt
inn.
— Og hvar brauztu inn?
— Inn í verzlun niðri í bæ.
— Og til hvers varstu að brjótast inn í
verzlun niðri í bæ, fyrst þú stalst engu?
— Það var engu að stela. Ég ætlaði að
stela, en kassinn var tómur. Það var ekkert
að fá annað en peysur og nælonsokka og
kvenundirföt. Ég fann ekki krónu.
— En hvernig datt þér í hug að fara að
brjótast inn?
— Mig vantaði peninga.
— En þú hefðir getað komið til mín.
— Mig vantaði mikla peninga.
— Jæja, sagði ég, þú hefðir nú samt get-
að komið fyrst til mín.
— Ertu viss um að þú eigir ekki smálögg?
spurði hann og ég náði i flöskuna umyrða-
laust og hellti í glös. Hann þakkaði mér fyr-
ir eins og ég væri að gera honum mikinn
vinargreiða, sagði þakka þér fyrir, en ekki
bara takk.
— Hvað vantaði þig mikla peninga?
— Svona 60—70 þúsund.
— Og hvað ætlar þú að gera vlð 60—70
þúsund?
— Fara út í lönd.
Þetta svar kom mér dálítið á óvart.
— Og hvaða erindi átt þú út í lönd?
— Ég ætlaði að fara í skemmtiferð með
stúlkuna.
Hann þagði og hímdi svolitla stund; svo hélt
hann áfram: — Sjáðu til: Mér datt í hug, að
ef við værum á ferðalagi einhvers staðar þá
hlyti þetta að breytast — það hlyti að vera til
eitthvað sem við hefðum bæði áhuga á og
gætum talað um, bara eitthvað af því sem
við sæjum í kringum okkur. Ástandið er slæmt
skal ég segja þér. Ég finn það svo vel að
henni er farið að leiðast og samt kvartar
hún aldrei, og mér er farið að leiðast líka, og
það er einhvern veginn ekkert við þessu að
gera. Bara þetta aðgerðaleysi, það er að
fara með allt til andskotans. Þú skilur þetta
ekki. Þú gætir ekki skilið það. Þetta eru eins
konar álög. Það er þessi botnlausa hræðsla
um að allt sé að fara i vaskinn.
— Og hvað svo?
— Og svo fórum við einu sinni að tala
um London, og þá kom í Ijós að það var
heilmikið hægt að tala um London. London
var lausnin á málinu, það var alveg augljóst.
Skilurðu ekki? Það var svo furðulegt að geta
allt i einu talað við hana eins og eðlilegt var
að tala við hana og eins og átti að tala við
hana, og mig langaði til þess að þetta gæti
haldið áfram. En það gat ekki haldið áfram
nema við kæmumst út [ lönd. Henni fannst
það líka, hún skildi það ekki síður en ég og
vildi áköf koma með. Og okkur vantaði bara
peninga.
— Og þér fannst heppilegast að brjótast
inn í búð.
— Mér datt bara ekkert annað i hug.
— Það er ekki til vonlausari atvinnuvegur
en að brjótast inn í búðir. Það er bókstaflega
ekkert upp úr því að hafa. Það getur verið
ágætt fyrir íþróttamenn og fyrir þá sem vilja
komast í einhverja spennu, en það er óhag-
kvæmt fyrir þá sem vantar peninga.
— Mér datt bara ekkert i hug, sagði hann
aftur og virtist leiðast að ég gagnrýndi sig.
En ég lét mér ekki fipast og hélt áfram:
— Það er afar óhagkvæmt ef það eru pen-
ingar sem maður hefur áhuga á. Sérstaklega
ef það eru miklir peningar. Þá er nú betra
að vera í bókhaldinu og færa til tölur i
dálkum og fá hagstæðar útkomur.
Ég gaf ýmislegt í skyn. Hann leit á mig
og undrunin glóði úr kófdrukknu andlitinu:
— Gerir þú það?
— Ég vona að þú hafir ekki orð á þvi,
sagði ég og lét þögn fylgja. Sagði svo: —
Þú hefur væntanlega ekki trúað mér til þess.
— Ég veit ekki, svaraði hann og var ekki
beysinn.
— Heldurðu að einhver hafi orðið þín var
í búðinni?
— Ég held ekki. En ég týndi öðrum hanzk-
anum mínum þar. Ég veit eiginlega ekki hvað
ég á að gera við hinn.
— Fleygðu honum bara.
— Æjá auðvitað. Það er náttúrlega fár-
ánlegt að hafa áhyggjur út af svona smámun-
um. En manni finnst bara eins og það hljóti
að vera eitthvað svona lagað sem komi upp
um mann.
— Það er bara í reyfurum.
— Æjá. Ég er fífl.
— Þú getur fengið mér hann. Ég skal koma
honum fyrir.
Hann rétti mér hanzkann.
— Hvað ætlarðu að gera við hann?
— Ég gæti sett hann í arininn heima.
— Auðvitað, sagði hann og brosti dauflega,
þú ert með arin í stofunni heima hjá þér.
Svo sat hann og þrumdi góða stund, var
að hugleiða eitthvað, og andaði með hvin (
gegnum nefið.
— Hvað stelurðu miklu undan?
— Það er misjafnt.
Enn hugleiddi hann nokkra hríð. Ég sagði
ekki orð. Svo stóð hann upp og sagði: —
Ég veit andskotann ekki hvað ég á að gera.
— Farðu í gufubað.
Það hnussaði í honum, svo var hann farinn
án þess að kveðja. Ég sat eftir og handlék
hanzkann. Ég hafði logið til um óheiðarleik
minn í starfinu. Ég hafði aldrei stolið undan,
mér hafði ekki einu sinni komið það til hug-
ar fyrr. Ég var mér jafnvel svolítið reiður fyr-
ir að hafa ekki kannað möguleika á slíkri
tekjubót. Það gæti þó ekki skaðað. Það ætti
sérhver maður að gera sem bæði hefur kassa
og bókhald í sinni forsjá.
En það var þessi hanzki. Ég gæti nátt-
úrlega farið með hann niður á lögreglustöð.
Hann yrði óbrigðult sönnunargagn. Ég gladdi
mig við tilhugsunina. [ vinnunni læt ég stund-
um hugann reika, mig dreymir oft á dag-
inn. Ef ég færi með hanzkann niður á lög-
reglustöð, myndi það óhjákvæmilega leiða
til þess að vinur minn yrði handtekinn. Eft-
ir á myndi hann spyrja mig:
— Hvers vegna gerðirðu þetta?
Og ég mundi hafa tvírætt bros á vör og
svara engu.
Ég sat þannig lengi og gerði þetta mér til
skemmtunar: að þykjast vera I vafa um hvað
gera skyldi. Ruggaði mér í stólnum og hafði
fæturna uppi á borði. Þá, öldungis upp úr
þurru, kom forstjórinn inn. Ég leit á borðið
og hann leit á borðið og sá það sama og
ég: glösin og fiöskuna. Það kom iftil en Ijót
gretta á andlit forstjórans. -fo
67