Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1916, Page 9

3
manna, og vinna með ýmsu öðru móti að eflingu sam-
vinnu í landinu. Þau eru lengst komin og frá þeim verð-
ur að vænta forgöngu í þessari framfarabaráttu á kom-
andi tímum. En af hinum einangruðu fjelögum má bú-
ast við að þau gangi í sambandið og verði þannig að-
njótandi þeirra hlunninda, sem sambandið veitir, jafn-
framt því, sem þau taka á sig rjettmætan hluta af ervið-
inu og ábyrgðinni, sem af framsókninni leiðir.
Fyrsta vandamálið er það, hversu hægt er að fá ein-
angruðu fjelögin inn í sambandið. F*ví er fljótsvarað.
Með þvi að losa þau úr klóm umboðssalanna og stór-
kaupmannanna, með því að sambandið geti bœtt úr láns-
drottinsþörf þeirra. Og það verður með því að hafa öfl-
uga samvinnuheildsölu i Reykjavik. Sú hugmynd hefir
verið skyrð hjer áður í Tímaritinu og má nú byggja á
því. En eins og niálum er nú komið, þarf þó að bæta
við nokkrum athugasemdum.
Sambandskaupfjelagið hefir nú stjórn, sem á heima
víðsvegar um Norðurland, og erindreka, sem á að vera
búsettur í Kaupmannahöfn. Þetta skipulag er eðlilegt
spor í áttina, en ekki til frambúðar. Allir sjá að sam-
vinna meðal þessara stjórnaraðila er, vegna staðhátta,
mjög ervið og dýr. Verzlun landsins hverfur æ meir og
meir til höfuðstaðarins. Og að því er útlönd snertir,
minnka að sama skapi áhrif Kaupmannahafnar og Dan-
merkur á íslenzka verzlun, en þýzkaland, England og
Bandaríkin verða aðalviðskiptavinir íslendinga. Að stríð-
inu loknu mun þessi breyting verða mjög hraðfara.
En af þessu leiðir, að hin starfandi stjórn sambands-
kaupfjelaganna má, á komandi árum, hvorki vera svo
dreifð, sem nú er, eða hafa höfuðstöðvar á Norðurlandi
og í Kaupmannahöfn. Og af dæmi andstæðinganna:
heildsalanna, má sjá, hvar aðalstjórn samvinnumála okk-
ar á að vera. Hún á að vera í Reykjavík, með einni eða
1*