Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1916, Page 15

9
og hafa þar að auki stuðning af aðstoðarskrifstofum er-
lendis, ef reynslan bendir í þá átt, að þær sjeu nauðsyn-
legar.
Ef til vill eru þeir menn til, sem ekki gera sjer grein
fyrir, hver hagnaður fylgir því, að samvinnufjelögin feli
einni skrifstofu undir stjórn erindrekans, að annast um
öll viöskipti fjelaganna út á við. Því er fljótsvarað. Pvf
meiri sem veltan er, því hægra er að komast að góðum
kjörum, að öðru jöfnu, bæði um kaup og sölu. En aðal-
hagnaðurinn er þó í því, að ná heildsölugróðanum handa
framleiðendum og neytendum á íslandi. Fyrrum voru
tveir milliliðir, sem rökuðu í sínar hendur arðinum af
starfi íslendinga til lands og sjávar. Það voru kaupmenn-
irnir, sem skiptu við landsmenn, og stórkaupmennirnir,
sem skiptu við kaupmennina. Samvinnufjelögin hafa los-
að marga íslendinga úr læðingi kaupmanna, og starf
erindrekans (H. Kr.) er fyrsta alvarlega tilraunin til að
brjóta af þjóðinni fjötur stórkaupmannanna. En fyrst, þegar
erindrekinn stýrir öflugri samvinnuheildsölu í Reykjavík
er komið viðunanlegt satnræmi á skipulag samvinnumanna.
í sambandi við þessa hugmynd og henni til sönnunar
og styrkingar má benda á það, að nokkrir af helztu for-
göngumönnum samvinnufjelaga á Suðurlandi hafa sent
bæjarstjórn Reykjavíkur erindi um að fá lóð við höfnina
til handa þessum fjelagsskap. Retta var hið mesta snjall-
ræði, og verður ekki fullþakkað. Svo er mál með vexti, að
stórfengleg »uppfylling« er gerð við höfnina í Reykjavík,
um leið og brimbrjótarnir eru hlaðnir, þessi »uppfylling«
er hin bezta verzlunarlóð í bænum, sjerstaklega fyrir
heildsala, sem reisa þar vörubyrgi, rjett við höfnina, til
að geta skipað upp, geymt, og skipað út vörum, með
sem minnstum tilkostnaði. Þessar lóðir verða ekki seldar,
heldur leigðar, og þó að höfnin sje varla nema hálfgerð
enn, var þó orðin hin mesta aðsókn og aðgangur um
byggingarstæði á þessutn stað. Voru það, svo sem von
var til, hinir mörgu stórsalar bæjarins, sem fastast sóttu