Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1916, Síða 33
27
löndum hefði brotið af sjer kúgunarhlekki auðvaldsins
og samkeppninnar. Það var líka einmitt þess konar bylt-
ing sem margir óttuðust að hlyti þá og þegar að skella
yfir. Og hún hefði líklega orðið enn voðalegri en stríð-
ið er nú. Árangur slíkrar byltingar hefði heldur naumast
getað samsvarað hugsjónum umbótavinanna. Myrkrið
grúfir enn svo þungt og fast yfir miklum þorra manna
og þrælkunarblóðið er enn svo aflmikið í æðum fjöld-
ans að sá hagkvæmi tími, gagnvart tilætluðum árangri,
er alls ekki kominn. Eptir þessa styrjöld, sem nú er,
má ætla að skipulagsumbætur á rjettlætisgrundvelli fái
aukinn framgang, smátt og smátt, eða þá, ef ekki verð-
ur hjá byltingu komizt, að hún geti þá orðið friðsam-
legri en nú hefði mátt vonast eptir.
Pessi skoðun og von er, meðal annars, byggð á þeirri
óhrekjandi reynslusönnun sem heimsstríðið er meir og
meir að leiða í Ijós. Sú reynsla fyrirdæmir samkeppn-
ina en styður að sama skapi hugsjónagildi samvinnu-
manna og jafnaðarmanna.
Samhjálpin og jajnrjettið hlýtur að fá aukið fylgi, þeg-
ar vábrestir styrjaldarinnar þagna.
II. Vöruverðlagið.
Þegar einhvern sjerstakan vanda ber að höndum er
vanalega helzt leitað til þeirra manna, sem hafa það á-
lit á sjer að þeir sjeu eitthvað betri, rjettlátari og máttar-
meiri en almennt gerist. I yfirstandandi dýrtíð kemur
þetta einnig fram gagnvart samvinnufjelögunum. Pó
menn viti og viðurkenni að þau hafi lækkandi áhrif á
vöruverð aðkeyptrar vöru, einnig utan við sinn sjerstaka
verkahring, er samt þeim óskum beint til þeirra að auka
almennu áhrifin enn meir, og færa útsöluverð varanna