Andvari - 01.01.1984, Qupperneq 22

20
BENEDIKT TOMASSON
ANDVARI
mikið sagt, Hannesar og Víkverjar*) höfuðstaðarins — gera sér um veg og veldi
embættis míns. Er þetta því undarlegra, sem mér hefur lítt enzt fordild og
aðrar borgaralegar eigindir til að hampa því í heimsins augum, og hafa sumir
metið við van. En hvað um það: Landlæknir vill, og þá verður það. Og þó eink-
um: Landlæknir vill ekki, og þá verður það ekki. Landlæknir bannar að fjölga
lyfjabúðum í Reykjavík, og þess vegna er þeim ekki fjölgað. Ef hann leyfði
það, yrði það þegar gert. Hér fær enginn um þokað, nema ef vera kynni sjálft
Alþingi. Þetta nær orðið svo langt, að menn eru farnir að skrifa mér austan
yfir fjall — allt að því prívatbréf — og biðja mig að vera svo liðlegan að leyfa
sér að setja þar upp lyfjabúð. Bezt gæti ég trúað, að þeir héldu, að ég hefði
lyfjabúðir á „lager“, og ætluðust til, að ég sendi þeim eina með bilnum til baka.
Enn verð ég að vega í hinn sama knérunn og láta ekki meira en er. Hér er
því miður allt of mikið gert úr valdi landlæknis, sem er svo smánarlega lítið,
að hann á ekki einu sinni úrskurðarvald um svo lítið atriði sem það, hvort leyfa
skuli eða ekki, að lyfjabúðarhola verði sett upp hérna í Kleppsholtinu. Alger-
lega einráð um það er ríkisstjórnin eða heilbrigðismálaráðherra sérstaklega. Ef
honum þóknast, getur hann að vísu leitað álits landlæknis um málið, en ef
honum þóknast, getur hann látið það vera. Ef honum þóknast, getur hann tekið
tillit til álits landlæknis, en ef honum þóknast, getur hann líka látið það vera.“
Vilmundur reyndist sannspár um það, að ekki mundi honum endast emb-
ættisaldur til þess að fá komið á lögum um lyfsölumál. Lyfsölulög voru sett árið
1963, og viku þau mjög frá þeim hugmyndum, sem honum munu hafa þótt
mestu skipta. Tillögur hans voru í meginatriðum þær, að komið skyldi á fót
einni lyfjaheildsölu, sem hefði einkarétt á innflutningi lyfja. Skyldi hún helzt
rekin af ríkinu, en ella af ríki og lyfsölum í sameiningu. Hann taldi lyf þá
tegund nauðsynjavöru, sem sízt mætti gera að gróðalind. Smásala á lyfjum
gæti verið í höndum lyfsala, sveitarfélaga eða samvinnufélaga, en bezt taldi
hann henni borgið í höndum lyfsala, með því að hann óttaðist, að sveitarfélög
og samvinnufélög kynnu að freistast til að láta lyfjasölu standa undir halla-
rekstri í öðrum greinum. Tillögum sínum fékk Vilmundur slíkt fylgi meðal
lyfjafræðinga, að samin voru og fullfrágengin frumvörp, en jafnan rak málið
í strand, m. a. sökum þess að lyfjafræðingar kipptu að sér hendinni á elleftu
stundu. Var barátta þessi bæði löng og ströng og lauk með ósigri Vilmundar.
Hér er vert að geta þess, að Vilmundur kom á framfæri þeirri hugmynd
að veita aðstoðarfólki í lyfjabúðum nokkra starfsmenntun og síðan tiltekin rétt-
indi. Slík menntun er fyrir skömmu hafin, og er starfsheitið lyfjatæknir, en
ósagt skal látið, hvort hugmynd Vilmundar hefur verið hvati að þeirri ráða-
breytni.
*) Dulnefni blaðamanna, sem sáu um pistla í dagblöðum, Hannes í Alþýðublaðinu og
Vikverji í Morgunblaðinu.