Stúdentablaðið - 01.12.1969, Blaðsíða 17

Hér verður að spyrna við fótum. Áhugi met-
orðagjarnra einstaklinga á völdum verður að
víkja fyrir nauðsyn áhrifa þeirra fjölmörgu vel
menntuðu einstaklinga, sem þjóðfélagið elur
upp. Metnaður verður að beinast að afköstum
á einhverju sviði og því má ekki ýta undir met-
orðagirndina með því að launa valdhafa fyrir
það eitt að vera í áhrifastöðu. Það er hlutverk
ungu kynslóðarinnar og sérstaklega stúdenta að
sjá svo um, að sú hugarfarsbreyting verði hjá
þjóðinni, að þau gildi mannlífsins, sem mest
stuðla að jákvæðri þróun við nútímaaðstæður,
séu í hávegum höfð.
Menntamaðurinn og þjóðfélagið.
Ég sé fyrir mér gæsahúð hinna róttæku nei-
hrópandi — ég er ekki framleiðsluvara — geml-
inga, meðal lesenda minna. Þessir menn hafa
gleymt fæðingu sinni og þykjast hafnir yfir þjóð-
félagið. En þjóðfélagið er ekkert annað en tæki
mannsins til félagslegra átaka, til nýtingar sam-
taka við framkvæmdir. Þjóðfélagið er ekki líf-
vera, það má breyta því. Tæknin lifir ekki sjálf-
stæðu lífi, hún er búin til af manninum og háð
vilja hans. Hugmyndafræði er nytsöm, en hún
er ekki til annars en að losa manninn við það
tímasóandi erfiði að vera sífellt að hugsa hvert
mál ofan í kjölinn.
Þjóðfélagið er ekki öðruvísi en við höfum
gert það. Það er sérstakt hlutverk mennta-
mannsins að vera aflvaki þjóðfélagslegra breyt-
inga, til þess á hann að vera hæfur. Við erum
ekki að mennta stúdenta til að sinna fyrirfram
skilgreindum verkefnum eingöngu, heldur til
að takast á við vandamál framtíðarinnar. Því
er það að „þörf þjóðfélagsins fyrir mennta-
menn“ er nokkuð, sem ekki er hægt að skil-
greina að nokkru viti. Eftirspurn á vinnumarkaði
getur hæglega gjörbreytzt á örfáum árum.
Eftirspurnin eftir ófaglærðum starfskrafti fer
sífellt minnkandi og eftirspurnin eftir háskóla-
menntuðu fólki vaxandi. Hér er ekki einungis
um að ræða auknar menntunarkröfur vegna
þróunar atvinnulífsins, tæknivæðingar, heldur
orsakar aukin menntun þróun í atvinnulífinu,
þetta helzt i hendur. Þessvegna er fjárfesting i
menntun jafnframt fjárfesting í þróun atvinnu-
lífsins. Hinsvegar höfum við takmarkað fjár-
magn til ráðstöfunar í þágu menntamála og því
skiptir miklu máli á hvers konar menntun á-
herzla er lögð. Þar á vissulega að taka tillit til
áætlaðrar mannaflaþarfar, en einnig þarf að
leggja til grundvallar stefnu um framtiðarupp-
byggingu atvinnuveganna. Svo koma stúdentar
og vilja fá að læra það sem þeim sýnist og hvað
skal þá gera. Langeinfaldast er að leyfa þeim
það, leyfa þeim frjálsan aðgang að því námi
sem háskólinn á annað borð býður uppá algjör-
lega án fjöldatakmarkana. Kröfur um lág-
markseinkunnir séu eingöngu settar til að
tryggja nauðsynlega hæfni. Ef biðraðir myndast
þar sem afkastagetan er takmörkuð og ekki
fæst fjármagn til að auka hana, þá það. Nú
hefur háskólanefnd tekið þá stórmerku ákvörð-
un að hleypa öllum stúdentum inn í háskólann
og látið háskólanum smávægilegri framkvæmda-
atriði eftir. Þá er ekki annað að gera en að búa
til það margar námsbrautir að ekki hlaðist of
mikill fjöldi í hverja um sig. Með áróðri og skyn-
samlegum stýrisaðgerðum stjórnvalda og há-
skólans má vissulega framkalla eðlilega dreif-
ingu stúdenta á námsbrautir, þar eiga ekki
neinar þvingunaraðgerðir að þurfa að koma til.
Það er alls ekkert óeðlilegt við það, að ætla
stúdentum svolitla skynsemi. Hættan er sú, að
hagsmunabarátta hinna gömlu embættadekr-
andi menntastétta, sem óttast samkeppni við
nýja starfshópa, komi til með að standa í veg-
inum fyrir þessari þróun. Ofan á þetta bætist
óttinn við ofljölgun I eigin menntastétt og af-
leiðingin er sú úlfakreppa hringavitleysunnar,
sem við höfum kynnzt undanfarið. Þetta eru
múrar, sem verður að brjóta.
„Bókvitifi veróur i askana látió>>
17
STÚ DENTABLAÐ