Fálkinn - 21.06.1930, Side 37

F Á L K I N N
37
t (
Kynnist landinu!
FErðafjelag íslands.
© .»l||,. © ."Uii. © ©."«».• © ."Ui." © ."U... ©.»Ui" © ."lll.1 ©•■%.■
© .■1|*.> o ."J|,M o .»U|.> o
•»U,.. ©-'llw ©■•'«," © "'Ui" © ■•%■■ © .,'U«, © © ."Ui.'O
ÞaÖ er ekki tilviljun að íslending-
ar urðu eklci fyrri til en 1927 að
stofna fjelag með starfsviði Ferða-
fjelagsins. Varla var þjóðin farin að
vakna til meðvitundar úm tilveru
sína á síðustu öld þegar menn urðu
til þess að stofna „Bókmentafjelag“
og hálf öld er síðan að stofnað var
»þjóðvinafjelag“. Bæði þessi fjelög
hafa bókmentir og ýms fræði á
stefnuskrá sinni. Sá áhugi hefir
löngum verið lifandi
með þjóðinni. En hún
hefir látið sjer nægja
að láta útlendinga segja
sjer frá náttúrufegurð
landsins, sem hefir al-
ið hana og hún kennir
sig við. Tómlæti íslend-
inga um alla þekkingu á
landi sínu hefir jafnan
verið við brugðið. En
á siðari árum, hefir
þetta mjög snúist á
betra veg. Hin uppvax-
andi kynslóð hefir
rödd landsins í blóð-
inu. Skyldleiki fólksins
við náttúruna sem hef-
ir alið það gerir nú
frekar vart við sig en
áður hefir verið. Það
er vaknandi þrá til
þess að kynnast land-
inu.
Ferðafjelagið er stofn-
að fyrgt og fremst til
þess að auka þekkingu
þjóðarinnar á sínu eig-
in landi. Það er stofn-
til þess að glæða áhuga
landsrhanna á að kynn-
ist Tegurð og mikilleik
islenskrar náttúru og
sækja þangað þann
þrótt og þann þroska
sem hún eingeturgefið.
Stefnuskrá fjelagsins er meðal ann-
ars að beita sjer fyrir bygginguu sælu-
húsa í óbygðum, stærri og fullkomn-
ari en nú tíðkast hjer á landi. Það
reynir að beita áhrifum sínum til
bess að ruddir sjeu og varðaðir fjall-
vegir og hafa gát á að slíkum leiðum
sje við haldið.
Fjelagið gengst fyrir því að kynna
mönnum jarðfræði landsins og jurta-
ríki, og sögu ýmsra merkra staða.
Þau tv-ö ár sem fjelagið hefir starf-
að, hefir það gefið út árbók, með lýs-
ing á ýmsum fjallaleiðum og öðrum
upplýsingum, sem ferðamönnum mega
að notum koma. Árbækur þessar eru
í raun og veru nýr þáttur i bókment-
Um vorum. Er útgáfa þeirra liin
vandaðasta á allan hátt, með mynd-
um og uppdráttum.
Aðalfyrirtækið, sem fjelagið hefir
nú með liöndum er bygging sæluhúss
í Hvitárnesi. Eru örðugleikar margir
sem fjelagið hefir við að eiga í þess-
um framkvæmdum. Má meðal annars
geta þess, að lireppsnefnd Biskups-
tungnahrepps hefir tilkynt fjelaginu,
að liún leggi eindregið bann við því,
að sæluhús verði reist af fjelaginu í
Hvítárnesi við Hvitárvatn. Þykist
hreppurinn eiga óbygðirnar kring-
um Hvítárvatn og vill á engan hátt
stuðla að þvi að ferðalög fari í vöxt
um þessar slóðir. Skal ekki hjer farið
frekar út í þessa eindæma ráðstöfun
hreppsnefndarinnar. En sá blettur
sem þessi ákvörðun hefir sett á
hreppsnefnd Biskupstungnahrepps
mun seint verða þveginn af í augum
þjóðarinnar.
Húsið mun samt rísa í Hvítárnesi
fyr eða síðar. Sæluhús fjelagsins
verða alþjóðareign. Fjelagið er fyrir
alla landsmenn og starf þess er ekki
bundið við stjettir nje stjórnmál.
Sæluhús í óbygðum er fyrsti liðurinn
í þeim ráðstöfunum sem fjelagið
vinnur að til þess að opna óbygðir
landsins fyrir þjóðinni. Er því næsta
broslegt er þröngsýnar hreppsnefnd-
ir reyna að leggjast í veg fyrir slík
þjóðnytjamál, sem framtíðin mun
mun bera fyrir brjósti.
Eins og við er að búast er fjárhag-
ur fjelagsins þröngur, en margir góð-
ir menn liafa heitið þvi fjárstyrk til
bygginga sæluhúsa. Fjelagið á nú
„sæluliúsasjóð" og er mörgum pen-
ingum ver varið en þeim sem þangað
renna. Ættu þeir sem þessu málefni
unna, að efla þennan sjóð fjelagsins
eftir föngum. Því fleiri sem til hans
leggja nokkurn skerf, því fyr rísa
upp sæluhúsin í óbygðunum.
Ferðafjelagið er fjelag allra lands-
manna. Árgjaldið er aðeins 5 krónur.
Ef tiundi liluti landsmanna gengi í
fjelagið mundi þvi vaxa svo fiskur um
hrygg að það yrði mikilsverður þátt-
ur í menningu þjóðarinnar. Þvi fleiri
sem í fjelagið ganga þvi meira getur
það starfað, því meira gagn getur
það gert. Og að þvi eiga allir íslend-
ingar að stuðla.
Þegar bifreiðarnar komu til sög-
unnar ljettist stórum um samgöngur
ýmsra bygða og fornar dagleiðir urðu
tveggja tíma leið á hinu nýja sam-
göngutæki. Hversu mikið liagræði er
að þessu mun flestum ljóst. En bætt-
ar samgöngur sveitanna ættu að verða
til þess að gera fólkinu greiðari leið-
irnar til óbygða. Þangað verður seint
komist á bifreiðum, en hestarnir
deyja ekki út á íslandi, hvað sem
öllum bifreiðum liður, og væntanlega
gleyma íslendingar ekki
heldur að bera fæturna.
Óbygðir íslands geyma
ótæmandi auð fegurðar
og fróðleiks, sem öllum
er holt að kynnast. Og
Ferðafjelagsins mesta
áhugamál verður það
að reyna að greiða götu
manna að þessum auð-
æfum islenskrar nátt-
úru, þvi um leið stuðl-
ar það að aukinni ást
landsbúa til hins dýrð-
lega lands sem þeir
byggja.
Ennþá er landið lítt
kannað og þau svæði
eru til, sem manns-
auga hefir aldrei litið.
Þessir „auðu blettir“
munu fara smækkandi,
er almenningi lærist að
nota frítiina sinn að
sumrinu til þess að
leggjast út i óbygðum.
Menn munu ekki
þurfa að kvíða því á
næstu árum, að óbygð-
unum verði ofgert með
gestagangi. Þvi undan-
færið er mikið og ís-
land á ógrynni fagurra
staða, sem unun er að
heimsækja. Menn þurfa
aðeins að vita, að þess-
ir staðir sjeu til, hvað þeir hafi að
bjóða og hvernig eigi að komast þang-
að. /Upplýsingar um þetta á Árbók
Ferðafjelagsins að gefa almenningi.
og með vaxandi fjelagatölu vex stærð
árbókarinnar og geta fjelagsins til að
hrinda áhugamálmn sinum í fram-
kvæmd.
Myndirnar sem hjer fylgja sýna
nokkra af þeim stöðum i óbygðum,
sem gaman er að koma á. Efst til
vinstri sjást göngumenn á Kaldadal en
til liægri sæluliúsið á Hveravöllum.
Stóra myndin er úr Kerlingarfjöllum,
myndin að neðan til vinstri er af út-
sýn af Fagradalsfjalli, en sú til hægri
sýnir upptök Fúlukvislar.

' '