Fálkinn - 21.06.1930, Page 95

F A L K T N N
95
Fiskiveiðahlutafjelagið Island.
Um leið og minst er á annað
elsta togarafjelagið hjer á landi,
verður að minnast á þær stór-
stígu framfarir, sem lijcr vcrða,
eftir það, að farið var að reka
fiskiveiðar mcð nýtísku tækjum,
verka fiskinn fljótar og finna
hentuga markaði. Framfarir
þcssar má scgja að hcfjist um
og cflir aldamót, en stærsta spor-
ið var þó stigið 1906, þcgar tvö
fyrstu togaraútgerðarfjelögin
voru stofnuð hjer í Reylcjavík.
Nú, þegar aldarfjórðungs reynsla
er fengin fyrir þessari veiðiað-
ferð, er mönnum.cf lil vill ljóst,
livcr geysiáhrif þetta skrcf hefir
haft á framfarir hjcr á landi. Síð-
an hcfir ísland komist í tölu
stærstu fiskútflytjenda í heimi,
virðing annara þjóða liefir auk-
ist fyrir afurðum og framleiðslu
og aukin vinna almennings og
góður markaður afurða veitt inn
í landið kaupgctu, sem stuðlar
að aukinni mcnningu.
Fiskiveiðahlutafjelagið ísland
var stofnað seinni part ársins
1906 með það fyrir augum að
hefja fiskiveiðar á togurum, ann-
ast fiskverslun og útflutning.
Stjórn fjelagsins hina fjæstu,
skipuðu Jes Zimsen kaupmaður,
formaður og framkvæmdarstj.,
Þorst. Þorstcinsson og Gunn-
steinn Einarsson. J. Z. gcgndi
framkvæmdarstjórastarfi þar til
1. apríl s. 1., er Gunnar Þorsteins-
son cand. jur., sonur Þorsteins
Þorsteinssonar, tók við fram-
kvæmdastjórn.
í ársbyrjun 1907 kcypti fje-
lagið togarann Mars, scm þá var
nokkuð brúkaður og gerði hann
út í tíu ár, þar á eflir, þar til
hann strandaði 1917. — Árið
1911 keypti fjelagið enskan tog-
ara, Lord Nelson, og gerði hann
út, þar til hann sökk sama
árið. Árið 1912 ljet það smíða
togarann Apríl og 1914 togarann
Maí og hefir gcrt þá út síðan,
nema árin 1917—1920, er það
seldi háða togarana og notaði
fiskverkunarstöð sína tilaðverka
fisk fyrir aðra. Togara ljet það
smíða, með sömu nöfnum —
Apríl og Mai — aftur 1920, sem
það hefir gert út síðan.
Jes Zimsen er fæddur i Hafn-
arfirði 13. apríl 1877. Ólst hann
þar upp í foreldraliúsum, en fór
14 ára gamall til Damnerkur, þar
sem hann rjeðist lil verslunar-
lhiss í Ivolding, cn jafnframt vinn-
unni sótti liann verslunarskóla
hæjarins. 1896 kom liann aftur
til Revkjavíkur og tók að starfa
við verslun föður síns þar. 1898
gerðist hann forstjóri vcrslunar-
innar og kcvpli hana 1903.
Útgerð bvrjaði Jes Zimsen
1899 og gcrði þá út kúttcra til
þorskvciða, cn þá útgcrð lagði
hann niður, er hann slofnaði
fiskveiðalilutafjclagið ísland.
Meðan hann rak smáskipaút-
gerð, reisti ltann fiskverkunar-
stöð þá, sem fjelagið á nú og
eignaðist, er það var stofnað.
Timburverslun
Árna Jónssonar.
Frá því á söguöld hafa Islend-
ingar orðið að flytja inn við til
bygginga. Hefir svo alla tíð
reynst, að íslenskur viður var
hvorki svo mikill nje sterkur að
nokkru næmi, og rekaviður licfir
lengst af verið af skornum
skamti. — Heilar aldir liðu þó
svo, að ekkcrt limbur var flutt
inn, svo að tcljandi væri, og cr
þar að finna upphaf torfbæja-
smíðar hjer á landi. Um langan
aldur var það svo, að aðcins
kirkjur voru hygðar af limbri
eingöngu.
En þegar efnahagur batnar,
einokun ljettir af og ötulir for-
ingjar leiða þjóðina á braut sjálf-
stæðis og framfara, ljellir af
þessum álögum bvgginganna og
nicnn fara aftur að flytja inn
timbur til bygginga en síðan
sement og járn.
Eftir að isinn cr brolinn, vcx
mnflutningurinn hraðfara, næst-
Um ótrúlega.
Eitt af elslu og þektustu firm-
um á sviði timbursölu er
timburvcrslun Árna Jónssonar.
Forstjóri verslunarinnar, Árni
Jónsson stofnaði hana 1915
með Jóni Þorlákssyni verkfræð-
ing. Skyldi vcrslunin aðallega
flytja inn timbur, cn auk þess
aðrar hyggingavörur. Tvcim ár-
um síðar gckk Jcns Evjólfsson
byggingamcistari inn i firmað og
lieí'ir vcrið meðeigandi síðan.
Verslunin jókst með ári hverju,
og var innflutningurinn síðasta
ár orðinn sjöfaldur móts við það,
sem firmað flutti inn fyrsta árið,
en tífaldur, ef reiknað er með
það af timburvörum, scm firm-
að hefir sclt í heildsölu út fyrir
Reykjavík.
Firmað keypti i byrjun lóð,
600 mctra á liorni Vatnsstígs og
Hverfisgötu. Hefir það siðan
keypt nærliggjandi lóðir, og á nú
lagcrpláss, um 1600 fermetra að
stærð. Fyrsta liúsið, sem bygt
var, var smíðað 1917, en i liitteð-
fyrra var bygt stórt og vandað
geymsluhús úr steinsteypu. Loks
er nú verið að ljúka við byggingu
á horni Vatnsstígs og Hverfis-
götu, sem byrjað var á í fyrra.
Það hús cr eitt hið vandaðasta
að allri gcrð. Eru þar allar full-
komnustu vjelar til sögunar og
heflunar á allskonar við. Auk
þcss er þar herbergi til gufuþurk-
unar á ölluni við, og eru þar not-
aðar nýjustu og hcstu aðferðir og
vjclar.
Eins og gefur að skilja cr í
loflslagi eins og því, scm cr hjer
á landi, meiri þörf cn clla fyrir
vandaðan við. Sjerverslun í þcirri
grcin hefir því borið sig vcl og
notið vinsælda mcðal almenn-
ings, einkum þar sem ætíð hefir
verið lagt alt kapp á að hafa vör-
urnar sem hcstar og viðskiftin
scm árciðanlegust.
Verslunin hcfir nú lagerpláss
undir þaki, sem er meira en 6000
kúbikmetrar. Mestur hluti viðar
þess, er verslunin flytur inn, er
frá Svíþjóð, cinkum fura. Ann-
ars er flutt inn alt timbur, hverju
nafni sem nefnist.
Eins og tekið var fram í byrj-
un, er ekki eingöngu vcrslað með
timbur, hcldur cinnig annað ým-
islegt lil bygginga. Firmað liefir
þannig cinkasölu á hinum al-
þektu „Titanlivitt“-vöruin.
Arni Jónsson, scm ætið hcfir
staðið fyrir vcrsluninni, cr fram-
úrskarandi duglcgur maður og
árciðanlcgur. Ilcfir liann langa
rcynslu um timburvcrslun, þvi að
liann var í þjónustu h.f. „Völund-
ar“ í níu ár, scm skrifstofustjóri,
áður cn hann fór að vcrsla sjálf-
ur. Hann hefir hvað eftir annað
farið utan, bæði til að finna
lieppileg firmu til viðskifta og til
að gera innkaup.