Fréttablaðið - 20.11.2009, Síða 40

8 föstudagur 20. nóvember
Fatahönnuðurinn og
borgarlistamaðurinn
Steinunn Sigurðar
opnar sína fyrstu einka-
sýningu á Kjarvalsstöð-
um á morgun. Steinunn
sækir innblástur sinn í
náttúru og handverks-
hefðir Íslands og segir
verulega sprengingu
hafa orðið í fatahönnun
hérlendis.
Viðtal: Anna Margrét Björnsson
Ljósmyndir: Stefán Karlsson og
Mary Ellen Mark
S
teinunni Sigurðardóttur
fatahönnuð þarf vart að
kynna. Hróður henn-
ar nær langt út fyrir
landste inana með hönnun
sinni fyrir heimsþekkta hönn-
uði eins og Gucci og Calvin
Klein og meðal viðurkenninga
sem henni hafa hlotnast eru
hin virtu Söderbergsverðlaun
sem hún hlaut fyrst allra fata-
hönnuða í fyrra. Hún er einnig
fyrsti fatahönnuðurinn sem hlýt-
ur nafnbótina borgarlistamaður
Reykjavíkur.
„Íslendingar hafa hingað til ekki
farið með fatahönnun jafnlangt og
aðrar þjóðir,“ útskýrir Steinunn
þar sem hún spígsporar um mosa-
þúfur í vestursal Kjarvalsstaða.
Íslenskur jarðvegur þekur miðju
salarins þar sem glæsilegum og
ögn þóttalegum gínum hefur verið
komið fyrir, að sjálfsögðu í hinni
einkennandi hönnun Steinunnar.
Kvenleg form, dökkir litir og tign-
arlegir hattar með óvenjumiklum
áherslum á frágang og smáatriði:
smágerðar blúndur, fínlegt prjón,
listilegar fellingar. „Erlendis hafa
hönnuðir eins og Rei Kawakubo
hjá Comme des Garcons, Issey
Miyiake og Armani haldið stórar
sýningar á hönnun sinni í helstu
listasöfnum heims. Þar gefst slík-
um hönnuðum færi á að sýna flík-
ur sínar í nýju ljósi og tengja þær
meira við listina og hönnunarsögu
lands síns. Til dæmis tengir Kawa-
kubo sterkt við hinn hefðbundna
búning japönsku geisjunnar. Í
hinum erlenda heimi tískunnar
er einstaklega mikil virðing borin
fyrir handverkinu og fyrir fagur-
fræðinni þar á bak við. Þegar ég
vann fyrir hönnunarstúdíóin úti
þá var það fagurfræðin sem réði
öllu.“
EFNI VERÐA AÐ HAFA LÍF
„Ég sæki mikinn innblástur í ís-
lenska handverkið,“ segir Stein-
unn. „Ég er til dæmis mjög gott
dæmi um íslenskt handverk, ég
kem úr prjónamennskunni, það er
minn bakgrunnur.“ Hún bendir á
fínlegan svartan kjól á hnarreistri
gínu. „Ég veit ekki hvort fólk gerir
sér grein fyrir að þetta er prjón-
að. Ég vil meina að prjónið sem
slíkt sé ákveðin tegund af hand-
verki sem þú svo leiðir inn í þinn
fagurfræðilega heim. Þegar maður
vinnur í hátískunni þá býr maður
til sinn eigin, innri fagurfræðilega
heim sem í raun breytist ekkert í
gegnum árin. Ég sæki alltaf í sama
brunn.“ Hún bendir á grjót, greinar
og mosa við fætur sér.
„Minn brunnur er einmitt þetta.
Íslenska náttúran. Og íslenska
hefðin. Ég tek ýmislegt beint upp
úr skautbúningnum eða peysuföt-
unum. Sjáðu hæðina á höttunum,
hárskrautið, slifsin. Mér finnst
til dæmis að þessar stóru slauf-
ur og slifsi í hálsinn séu eitthvað
sem á að fylgja okkur Íslending-
um, þetta er svo einstakt og fal-
legt og séríslenskt. Úr náttúrunni
tek ég svo litina, mynstrin, áferð-
ina. Ég er sífellt að taka myndir
úti á víðavangi, af skýjafari, sólar-
gangi, landslagi. Ég hef til dæmis
tekið mynstur úr fjöðrum og úr
steinum og notað á efni.“ Hún
hlær og lætur stóran siffontref-
il svífa í stórum boga með hand-
leggnum. „Við Finnbogi [Pétursson
myndlistarmaður] erum alltaf að
leika okkur með siffon og hversu
sérstakt það er, hvernig það fellur
og svífur í loftinu.“ Hún bætir því
við að efnin í flíkunum séu nær
einungis lífræn. „Eina manngerða
efnið sem ég nota er reion. Annars
nota ég einungis lífræn, náttúru-
leg efni; ull, bómull, silki, skinn.
Efni verða að hafa líf, svona nátt-
úruleg efni hafa sína eiginleika og
geta aðlagast líkama fólks.“
SPRENGING Í ÍSLENSKRI
FATAHÖNNUN
„Með tilkomu Listaháskólans og
fatahönnunardeildarinnar innan
hans varð algjör sprenging í fata-
hönnun á Íslandi. Það má að
gamni geta þess að það eru ekki
færri en þrjátíu og fjórar verslanir
með íslenskri hönnun miðsvæðis
í borginni. Þetta finnst mér hreint
út sagt frábært.“ En af hverju eru
þessar búðir allar á Íslandi? Hvers
vegna hafa ekki fleiri ungir hönn-
uðir sótt á vit ævintýranna og
reynt fyrir sér á erlendri grund,
líkt og hún gerði sjálf?
„Ég veit það ekki beint, en ég
mæli sjálf með því að allir tísku-
hönnuðir eyði tíma erlendis og
kynnist þeirri miklu fagmennsku
sem þar ríkir. Þar er aðeins verið
að vinna með toppfólki. Bestu
ljósmyndurunum, bestu stílistun-
um og bestu förðunarmeisturum
heims. Það er líka mjög gott fyrir
ungt fólk að skoða aðra og öðru-
vísi fagurfræði en hér ríkir.“ Stein-
unn segir að það sem sé þó ein-
stakt og skemmtilegt við íslenska
hönnun sé að hún hafi ekki verið
fjöldaframleidd. „Hér heima er
þetta allt svo hrátt. Svo tilrauna-
kennt. Þessi tilraunaheimur er
einmitt okkar sérkenni.“ Ögunin á
bak við hönnun Steinunnar er, að
mati Soffíu Karlsdóttur, sýning-
arstjóra og kynningarstjóra Lista-
safns Reykjavíkur, það sem gerir
verk hennar svo einstök. Stein-
unn hlær. „Já það má segja að ég
hafi gert öll mín mistök á fyrstu
tíu árum ferils míns. Ég kláraði
allan vandræðaganginn þá. En
það sem mér finnst svo oft vanta
hérna heima er það sem ég kalla
„the hidden sensuality“ eða hinn
duldí þokki. Hér heldur fólk að
kynþokki felist í því að vera áber-
andi. Sýna mikið hold. Ég er svo
innilega ósammála því. Kynþokki
á að snúast um fágun. Munúð-
in liggur í mýktinni og efnunum.
Kynþokkinn er í því sem sést ekki,
því sem ímyndunaraflinu er látið
eftir. Auðvitað eru til stórkostlega
fágaðar og „elegant“ konur hér á
Íslandi, en þessa fágun er ekki að
finna þegar litið er á breiddina.“
VINNUR AÐ ÍSLENSKA
SKÁLANUM Í SJANGHAÍ
„Vikurnar eru alltaf of stuttar hjá
mér, það er alltaf of mikið að gera,“
útskýrir Steinunn sem gegndi for-
mennsku fatahönnunarfélagsins
í mörg ár. „Nú hef ég látið þetta
í hendurnar á Gunnari Hilmars-
syni. Hann er ungur og drífandi
og það er gott. Nú vil ég frekar líta
á sjálfa mig sem eins konar full-
trúa íslenskrar fatahönnunar á er-
lendri grund.“
Steinunn er einmitt á kafi í öðru
stóru verkefni um þessar mund-
ir: uppsetningu á íslenska skálan-
um á heimssýningunni í Sjanghaí
á næsta ári. Hún vinnur þar með
grafíska hönnuðinum Ámunda
Ámundasyni og myndlistarmann-
inum Finnboga Péturssyni undir
leiðsögn Páls Hjaltasonar arki-
tekts, sem einnig er eiginmaður
hennar. „Á kínversku heitir Ísland
Bin Dao, íseyjan. Við notuðum það
sem útgangspunkt við gerð skál-
ans. Skálinn er mjög lítill en mun
vonandi hafa mikil áhrif á þá sem
sjá hann. Við fengum ljósmynd-
arann Rax til að taka ljósmynd af
Jökulsárlóni, af vatninu í gegnum
ísinn og því sérstaka mynstri sem
þá myndaðist. Þetta lifandi mynst-
ur notuðum við utan á skálann. En
fólk getur líka bara flett þessu upp
á Netinu, þetta er allt á Facebook!“
segir hún og hlær.
Undirbúningur sýningarinnar
á Kjarvalsstöðum hefur staðið í
þó nokkurn tíma að sögn Soffíu
Karlsdóttur. „Það var alltaf mjög
mikill áhugi hjá okkur á safninu
að sýna verk Steinunnar og það
kom til löngu áður en hún var
kjörin borgarlistamaður. Svo þegar
Steinunn gat notað sambönd
sín í New York til að liðka fyrir
HINN DULDI ÞOKKI
Íslenskur mosi – frá sýningu Steinunnar á Kjarvalsstöðum sem verður opnuð á morgun.
Innblásin af náttúrunni. Steinunn ásamt hönnun sinni á Kjarvalsstöðum.
Elegant og töff
dagatalsbók með
myndskreyttum
hugleiðingum.
Góð fyrir skapið
og skipulagið!
Við styrkjum
Frá konu til konu