Vikan - 15.12.1955, Side 11

ur líka ekki nánda nærri alltaf saman um, hve kóngar og aðrir
þjóðhöfðingjar hafi verið duglegir að eignast börn. Tökum Kublai
Khan sem dæmi. Við vitum margt um Kublai Khan, og þó
vitum við ekki nóg. Samkvæmt Marco Polo, sem þekkti hann
og ritaði um hann, átti hann fjórar konur og allmargar hjá-
konur. Tataraþjóð ein sendi honum annað hvort ár 400 af
sínum fegurstu stúlkum, og af þeim valdi hann þrjátíu til f jörutíu
í kvennabúr sitt. Með hinum löglegu eiginkonum sínum eignaðist
hann 22 sveinbörn, og 25 aðra syni með hjákonunum. Marco
Polo lætur okkur í té þessar tölur. En ýmsir sagnfræðingar
efast um, að þær séu réttar. Sumir segja að Kublai Khan hafi
átt tíu syni með löglegu eiginkonunum, aðrir segja tólf; sumir
fullyrða að hann hafi átt sjö konur, aðrir vilja hafa þær fimm.
En takið eftir því, að það er hvergi nefnt, hve dæturnar hafi
verið margar. Meybörn hafa löngum þótt vafasamur hagnaður.
Maður lendir í svipuðum vandræðum með Genghis Khan;
heimildirnar eru ekki nógu skírar. Að sögn Harolds Lamb,
átti Genghis f jóra syni með þeirri af konum sínum sem Bourtai
hét; en hann átti fleiri eiginkonur og talsvert slangur af hjá-
konum og að bezt verður séð urmul annarra söna.
Þótt við leitum ekki svo langt aftur í tímann, er enn harla
erfitt að treysta þeim tölum, sem við rekumst á. Þó má slá
því föstu, að Sir William Johnson hafi verið harla óvenjulegur
maður. Hann hafði eftirlit með rauðskinnum í Norður-Ameríku
áður"en Bandaríkin slitu sig úr tengslum við England. Hann
hafði mikil viðskipti við rauðskinna og Móhavkarnir sýndu hon-
um þann sóma að gera hann að meðlimi í þjóðflokki sínum.
Hann komst líka í náin kynni við íroka þjóðflokkinn, og skýrir
sjálfur svo frá, að 1 hvert skipti sem hann hafi heimsótt írok-
ana, hafi þeir lagt honum til eiginkonu. Enginn veit hve mörg
börn Sir William eignaðist með þessu móti. Sumir sagnfræð-
ingar ætla að þau hafi orðið eitthvað á þriðja hundrað. Þegar
hann andaðist árið 1774, var sagt að skógarnir væru „fullir af
indíánabörnum Sir Williams Johnsons.“
Ágúst II., sem kallaður var Hinn sterki, var líka mikill
garpur á sviði barneigna. Hann var kóngur í Saxlandi og Pól-
landi. Það er fullyrt, að hann hafi alls eignast 364 börn. „Ólifn-
aðurinn við hirð hans var óskaplegur,“ segir einn sagnritar-
inn, „og af öllum þeim aragrúa barna, sem hann gekkst við,
var aðeins eitt skilgetið.“
Miklar sögur hafa alla tíð farið af kvensemi Ludvigs XIV
og Ludvigs XV. Þó er nú að koma á daginn, að þeim hafi ef
til vill verið eignuð fleiri börn en þeir áttu skilið. Sagnfræð-
ingurinn Joseph Valynseele tók sér nýlega fyrir hendur að endur-
sko'ða barnalista Ludvigs XV. Samkvæmt honum átti kóngur-
inn að hafa átt 61 barn. En Valynseele komst að þeirri niður-
stöðu, að af þessum börnum væri aðeins hægt að slá kónginum
tíu með vissu. Eitthvað átti hann líka sennilegast í tíu öðrum, og
fimmtán, hyggur sagnfræðingurinn, kunna að hafa verið af-
kvæmi hinna mýmörgu kvenna, sem Ludvig hélt við. I hinum
börnunum átti hann hreint ekkert.
Við þurfum annars alls ekki að leita langt aftur í tímann
til þess að grafa upp fræga pabba. Til dæmis mun það rétt
vera, að þegar Aga Khan fæddist í Indlandi árið 1877, var
afi hans, fyrsti Khaninn, enn á lífi — duglegur og framtak-
samur heiðursmaður, sem varð 81 árs, hafði hundruð kvenna
í kvennabúri sínu og hélt því fram í ellinni, að hann væri 3,000
barna faðir. Hann státaði af því, að 800 manna riddarasveit,
sem tilheyrði lífverði hans, ætti hann með húð og hári — þ. e.
að riddararnir væru allir synir hans! Hafi þetta verið rétt, þá
var þessi aldni Indverji alveg ótvírætt heimsmeistari í barn-
eignum.
Ibn Saud Arabíukonungur, sem andaðist 1953, mun hafa
kvænst 135 sinnum (þótt hann færi að boðum Kóransins og
léti aðeins eftir sér fjórar eiginkonur í einu) og hafa eignast um
hundrað dætur, auk hinna 40 sona sinna.
Ýmislegt merkilegt kom líka fyrir skemmstu fram í dags-
ljósið viðvíkjandi Juan Vincente Gomez hershöfðingja, sem and-
aðist 1935 og var einræðisherra í Venezuela. Life skýrir svo
frá, að „hann stytti sér stundir með því að horfa á 340 bíó-
myndir á ári og eignaðist — að ætlað er — 80 til 100 börn.“
Það er fullyrt, að hann hafi naumast þekkt sumar konumar,
sem hr.nn átti börnin með.
I feðrasafni mínu eru tveir menn, sem bera nafnið Michael.
Michael Kainiawelkis var rússneskur bóndi, sem andaðist, að
sagt er, þegar hann var hundrað þrjátíu og sjö ára, tíu mánaða
og ellefu daga gamall. Hann giftist 19 ára og eignaðist — með
nokkrum konum — 32 börn. Eitt þeirra, dóttir, lifði hann; hún
var nákvæmlega hundrað ára, þegar hann dó. Michael Fenelon,
sem frægur varð í Wexfor á Irlandi, dó 99 ára gamall um alda-
mótin. Það er sagt, að hann hafi eignast 63 börn, 25 með fyrstu
konunni sinni, 18 með annarri og 20 með þeirri þriðju. Hann
giftist 17 óra, til þess að hafa nægan tíma.
Tölurnar eru óneitanlega lægri nú á dögum; ég er búinn að
aígreiða merkustu pabbana. Þó vil ég að lokum nefna Joliann
Sebastian Bach tónskáld, sem eignaðist 20 börn, og söngvarann
Enrico Caruso, sem átti 20 systkini.
Meinilla við mannaþef
EG ræddi fyrir skemmstu viS
einn af gæzlumönnunum i
Whipsnade dýragarði i London.
Hann heitir Frank Meakins. Mér
lék forvitni á að vita, livernig'
ljónin og tígrísdýrin höguðu sér
í þessum fangelsmn, sem þeim
er lialdið í almenningi til fróð-
leiks og skemmtunar. Frank er
gæzlumaður í ljónagryf junni svo-
kölluðu. Hann fræddi mig meðal
annars á eftirfarandi:
Ljón eru mjög misjafnlega
skapi farin, rétt eins og menn-
irnir. Sum eru geðstirð og grimm,
önnur mestu lömb. Veðrið hefur
líka áhrif á skap þeirra, alveg
eins og það hefur áiirif á skap-
lyndi manna. I»au eru geðverst
og uppslökkust í rigningartíð,
þægust og jafnlyndust á hjörtum
vetrardögum. Og vanur gæzlu-
maður sér á augabragði, livort
tiltekið ljón sé í slæmu eða góðu
skapi.
I>egar ljónynja er komin að því
að gjóta, er hún flutt í búr fjarri
hinum dýrunum, þar sem hún
getur verið í næði. Sé hún vön
gæzlumanninum — og ef allt er
með felldu á milli þeirra — liefur
hún ekkert á móti því, þótt hann
handleiki imgana hennar. Hún
lætur sér í léttu rúmi liggja, þótt
hann taki þá út tir búrinu. Hún
veit, að þeim verður skilað lieil-
mn á húfi aftur-. Hitt er annað
mál, að ókunnugur maður fengi
ekki aldeilis að koma nálægt
þeim!
I»egar ungmnmi er skilað aftur
inn í búrið, er auðvelt að sjá,
hvaða álit móðirin hefur á mönn-
unum. Þeir kunna að vera beztu
náungar og sjá henni fyrir góð-
um mat og góðum luisakynnum.
En það vantar mikið á að þeir
séu hreinir! Og það er þessi ó-
skaplegi óþefur af þeini! Ung-
arnir fá rækilegt þrifaiiað, sem
augsýnilega á að losa þá við hinn
megna og leiðinlega mannal»ef.
I augum gæzlumannanna í
dýragörðunum er reginmunur á
ljómun og tígrisdýrum. Þótt. tígr-
isdýrin séu misjafnlega skapi far-
in, eins og ljónin, þá eru þau
æstari og sjaldan meinlaus. Þau
eru á mun meiri hreyfingu en
Ijónin, og éta þar af leiðandi
meira. Ketbitarnir, sem gæzlu-
mennirnir fleygja inn í búrin
þeirra, eru talsvert stærri en ljón-
anna. Á sumrin fær hvert ljón
þrjú til fjögur pund af keti á
dag, en tígrisdýrin um sex pund.
A vetrum er skammtur beggja
aiikinn um tv'ö til þrjú pund.
I Whipsnade garðinum eru
tígrisdýrin og ljónin látin fasta
einn dag í liverri viku. Það er af
heilsufarslegum ástæðum.
Eina spurningu leggja gestir oft
fyrir gæzlumennina í Whipsnade:
Hvernig líður ljónunum og tigris-
dýrunum á köldustu vetrardög-
um? Svarið kemur alltaf á óvart.
Bæði ljón og tígrisdýr eru feikn-
hrifin af köldu veðri, og þegar
snjóar, ætla þau að ganga af
göflunum af lcæti! Þau láta öll-
um illum látum og velta rér upp
úr snjónum. Eitt af tígrisdýrmi-
mn í Wliipsnade fer í bað í tjörn-
inni sinni hvernig sem viðrar, og
verður þó stundum að byrja með
því að brjóta vök á ísinn.
Ljón og tígrisdýr, sem alizt liafa
upp í dýragörðum, eru venjulega
alveg laus við blóðþorsta, þar til
þau eru fullvaxin um þriggja ára.
Þó er ekki hættulaust að leika
sér við þau eftir fyrsta árið, þeg-
ar þau eru orðin svo sterk, að
þau geta stórskaddað gæzlumenn
sina óviljandi í leik.
Fáum dýrum er eins erfitt að
liafa hemil á eins og Ijónum og
tigrisdýrum. Þau geta stokkið ó-
trúlega langt og liátt. Ef ljón
hefur nægilegt tilhlaup, getur það
stokkið yfir þriggja metra háa
girðingu. Tigrisdýrið er þó ennþá
iluglegra; fjögra metra girðing
lieldur því ekki.
— PHILIP STREET.
11