Vikan - 05.01.1961, Blaðsíða 35

Karlmannafatnaður
Framhald af bls. 12.
ekki nokkur vafi á Jjví, aö slíkar
breytingar hljóta aö koma mjög
hægt. Menn eru almennt haldnir
hræðslu við að láta sjá sig í flík-
um, sem eru ekki í almennri notk-
un. Það er raunar nokkur vor-
jcunn; geri einhver það, er hann
óðara stimplaður „skrýtinn“, ef ekki
eitthvað enn verra. Fáir hafa kjark
til þess að ganga í berhögg við al-
menningsálitið. Þegar rætt er um
fábreytilegt útlit á karlmannafatn-
aði, þá er því oft haldið fram, að
virðulegir borgarar geti ekki geng-
ið öðruvísi til fara. Það er einmitt
blessaður virðuleikinn, sem átt
hefur drjúgan þátt í því að skapa
leiðinleg föt. Það er líka mjög eðli-
legt; virðulegir menn eru oftast
heldur leiðinlegir og ekki liklegir
til þess að brjóta upp á einhverju
skemmtilegu.
Fegurðarskyn nútlinainanna hef-
ur uppgötvað einfaldleikann, og
eftir lögmálum hans hefur verið
unnið í byggingarlist, húsbúnaði
og klæðnaði. En öllu rná ofgera.
Einhvers staðar hljóta þó takmörk-
in að vera, og ævinlega er hollt að
liafa í liuga, að meðalhófið er af-
farasælast. Við brosum að íburðar-
miklum búningum manna á barokk-
skeiðinu, en ætli þeir hefðu ekki
brosað að gráu jakkafölunum okk-
ar, ef þeir hefðu séð heilan hóp
^manna í þeim? Þarna höfum við
tvenns konar öfgar, annars vegar
í útflúri og íburði, hins vegar í
fábreytileik. Þegar borinn er sam-
an kvenklæðnaður á barokktímanum
í lcringum 1600 og nú á 20. öld, sést,
að hann er að vísu miklu einfald-
ari í formi, en fjölbreytileikanum
hefur hann ekki glatað. í kven-
k'æðnaði licfur verið unnið eftir
sams konar lögmálum, sem ein-
kenna flesta nytjahluti nú á tím-
um nema karlmannaföt.
Enn hefur ekkert komið fram,
sem talizt getur upphaf nýrrar
stefnu í klæðnaðarmálum karl-
manna. Jafnvel ekki í París, og þar
eru menn þó heldur óragari við nýj-
ungar en víðast annars staðar í
heiminum. Mörgum hefur fundizt,
að skíðabúningur karlmanna gæti
orðið fyrirmynd að einhverju leyti.
Þá mætti sækja fyrirmyndir í þjóð-
búninga ýmsa, sem búa yfir feg-
urð í ákveðnum atriðum, og jafn-
vel að einliverju leyti í búninga
frá 19. öld, sem áður hefur verið
tálað um. Til þess að skapa nýja
tízku og gera liana almenna, — að
minnsta kosti meðal yngri kynslóð-
arinnar, — þarf aðeins eilt: að
nokkrir frægir menn, sem æskan
tekur sér jafnan til fyrirmyndar,
hefji notkun fatnaðar, sem búi yfir
þeim kostum, sem lcarlmannafatn-
að vantar á okkar tímum.
Þegar við virðum fyrir okkur
gamlar myndir af vel klæddum
herrum, þá finnst okkur oft, að
klæðnaður þeirra hafi yfir sér
kvenlegt svipmót. Hann var þó ekki
ögn kvenlegur í þá daga, en kven-
klæðnaðurinn nú á dögum hefur
eitthvað nálgazt gömlu karlmanna-
fatatiskuna, eins og sjá má á með-
fylgjandi mynd. Þegar rætt er um
þennan gamla klæðnað frá liðinni
öld, má ekki gleyma því, að margt
er það honum viðvíkjandi, sem gott
er að vera laus við. Má þar nefna
firna fyrirferðarmikla hálsklúta og
föðurmorðingjana frægu. Hálstau
nútímans er þó ögn slcárra, þótt ekki
sé það þægilegt fremur en margt
annað i klæðnaði nú. Verstir eru
ef til vill jakkarnir, kappfóðraðir
og þungir, svo að menn rennsvitna
undan jieim spennitreyjum á
skemmtunum og mannfundum, þar
sem hiti er meiri en góðu liófi
gegnir. Hálstauið á líka sinn þátt
í því að lialda hitanum að mönn-
um. Og að fara úr jakkanum, —
það er svo mikill skepnuskapur, að
menn leyfa sér ekki slíkt nema á
réttarböllum eða í fylliríispartíum.
Það virðist sanngirniskrafa til
þeirra, sem teikna karlmannafatn-
að og móta tízkuna, að fötin séu
þægileg íveru. Jakkarnir eru hrein-
asta þrælabyrði og valda því, að
menn fá gigt í axlir og handleggi
svo og vanlíðan, hvern dag, sem
menn verða að dúsa í þeim flíkum.
En hvað á að gera? Almennings-
álitið hefur séð um það, að Jón
Jónsson getur ekki komið i peysu
á opinbera skrifstofu eða i verzl-
un, sem vönd er að virðingu sinni.
Því er ekki heldur að neita, að
klæðnaður starfsmanna setur tals-
verðan svip á fyrirtæki.
ítalir töldu.sig hafa fundið lausn-
arorðið fyrir nokkru og prédilcuðu,
að jakkar ættu ekki að ná nema
niður á mjaðmir, og buxur átti að
þrengja svo, að þær fylgdu línum
fótarins. Árangurinn varð sæmileg-
ur hjá þeim fámenna hópi manna,
sem vaxnir eru eins og ungir guðir,
en þar fyrir utan varð útkoman
hryllileg. Endirinn verður sá, að sú
tegund fatnaðar verður eingöngu í
eign skálda svo og manna með und-
arlegar náttúrhr.
Niðurstaðan er þessi: Karlmanna-
klæðnaðurinn er í algerum ógöng-
um. Hann býr ekki yfir glæsileik
og þaðan af síður nokkurri til-
breytingu. Og það, sem verst er:
Fötin eru við mörg tækifæri ein-
staklega óþægileg. ★

heimilistækin hafa
dóm reynslunnar
eru nýtízkuleg
létta hússtörfin
staðist

H.F. RAFTÆKJAVERKSMIÐJAN, HAFNARFIRÐI

jjSfjij ’,= —
JitnnifniSi;

ijl|sjlÍÉ.i 1 i iJ
Iji
VIKAN. 35