Vikan - 06.02.1969, Blaðsíða 16

Leynífarþegínn
mtnn
EFTIR JOSEPH CONRAD
TEIKNING BALTASAR
„Bryti,“ hrópaði ég. Ég var svo
skelkaður að ég hafði ekki vald
á röddinni, og gat því ekki leynt
þessu. En það hlýtur að hafa
verið meira en lítið, sem á því
bar, því skeggjúðinn minn fór
að klappa á ennið á sér með vísi-
fingri. Ég sá hann gera þetta
sama einu sinni þegar hann var
uppi á þilfari í innilegri sam-
ræðu við trésmiðinn. Ég heyrði
ekki eitt orð, en þóttist viss um
að þeir væru að tala saman um
þennan skrýtna skipstjóra sinn,
sem var þá nýkominn.
,,Já, herra,“ sagði þessi fölleiti
maður (fölari en hann átti að
sér), og kom til mín með skyldri
undirgefni. Öll þessi framkoma
við hann: köll og hróp, að hafa
verið rekinn fyrirvaralaust út úr
klefanum mínum, kallað á sig
þangað inn jafn fyrirvaralaust,
sendur í óskiljanlegum erinda-
gerðum í ofboði þaðan sem hann
var í búrinu,, hafði hjálpazt að,
um að gera hann svona eymdar-
legan og vandræðalegan, eins og
hann var núna.
„Hvert eruð þér að fara með
yfirhöfnina mína?“
„Inn í herbergið yðar, herra.“
„Ætlar þá að fara að rigna?“
„Það veit ég ekki fyrir víst,
herra. ditti ég að fara upp og gá
að því, herra?
„Nei, þess gerist ekki þörf.“
Mér hafði tekizt það sem mest
reið á: tvífarinn minn þarna
inni hlýtur að hafa heyrt hvert
orð, sem okkur fór á milli. Stýri-
mennirnir tveir litu upp, hvor af
sínum diski, en varirnar á þess-
um unga manni, sem ekki virtist
vita neitt, hvaðan á hann stóð
veðrið, skulfu dálítið.
Ég bjóst við að brytinn myndi
hengja úlpuna mína á krókinn
og koma svo. En ósköp var hann
lengi að þessu, og ég varð að
stilla mig að kalla ekki á hann.
En hvað heyri ég þá rétt í því:
hann er að opna dyrnar að bað-
herberginu. Nú var í óefni kom-
ið! Þarna var alls enginn felu-
staður. Mér kólnaði, ég stirðn-
aði upp. Ég kom engu orði upp.
Ég bjóst við að heyra undrunar-
og skelfingaróp, og ætlaði að
bæra eitthvað á mér, en var eins
og negldur niður. Allt var hljótt.
16 VIKAN 6-tbl-
Hafði þá tvífari minn tekið bryt-
ann kverkataki? Ég veit ekki
hvað ég hefði gert í næstu and-
rá, ef brytinn hefði ekki komið
fram, lokað dyrunum, og stað-
næmzt svo við borðið eins og
ekkert væri um að vera.
„Er hann þá hólpinn?" hugs-
aði ég. „Nei, nei! Hann er horf-
inn. Týndur! Hann gat ekki hafa
verið þarna inni!“
Ég sleppti hníf og gaffli og
hallaði mér aftur á bak í sætinu.
Ég var ringlaður. Þegar ég var
búinn að jafna mig svo að ég
treysti mér til að tala án þess
röddin skylfi, bað ég fyrsta stýri-
mann að stýra skipinu í aðra
átt klukkan átta, án þess að fá
frekari fyrirmæli frá mér.
„Ég kem ekki upp,“ sagði ég.
„Ég held ég fari að hátta, og ég
bið ykkur að trufla mig ekki
fyrir miðnætti, ég er hálfþreytt-
ur.“
„Þér lituð þolanlega út fyrir
stuttri stund,“ sagði fyrsti stýri-
maður án þess að láta svo sem
nokkra undrun í ljós.
Svo fóru þeir báðir, og ég
horfði á brytann hvar hann bar
af borðinu. Af andlitssvip hans,
manngarmsins, var ekki neitt að
ráða. Hvað kom þá til að hann
forðaðist að líta á mig? spurði
ég sjálfan mig. Þá datt mér allt
í einu í hug að vert væri að fá
að heyra hann tala.
„Bryti!“
„Herra,“ sagði hann, og hrökk
ekki minna við en hann var van-
ur.
„Hvar hengduð þér frakkann
minn?“
„í baðherberginu, herra.“ Og
svo kom þetta með sömu
áhyggjublendninni og venja var
til: „Hann var ekki orðinn þurr,
herra.“
Ég lagði það á mig að sitja
svolitla stund enn í borðstofunni
okkar. Var þá tvífari minn horf-
inn jafn óvænt og hann kom? En
komu hans mátti vel skýra, hitt
var óskiljanlegt, að hann væri
farinn.... Ég gekk hægt og
seinlega inn í herbergið mitt,
sem orðið var dimmt í, lokaði
dyrunum, kveikti á lampanum,
og þorði svo ekki að líta kring-
um mig fyrst. En þegar ég loks-
ins gerði það, sá ég hvar hann
stóð teinréttur í skotinu. Það
væri of mikið að segja að ég
hefði orðið veikur, en fyrst hélt
ég víst helzt að ég sæi draug.
Getur það verið, hugsaði ég, að
enginn sjái hann nema ég? Þetta
var líkast því að verða fyrir
göldrum. Hann bærðist varla, en
lyfti þó báðum höndum móti
mér og ég þóttist vel skilja hvað
sú bending ætti að merkja:
„Drottinn minn dýri, nú slapp
ég nauðuglega!" Já, nauðuglegt
var það. Ég held að ég hafi ver-
ið kominn eins nærri því að
brjálast og unnt er, án þess að
fara yfir takmörkin. Bending
hans bjargaði mér svo að segja.
Fyrsti stýrimaður, sá með
skeggið, var nú að snúa skipinu
í aðra stefnu. í þögninni, sem
ávallt verður eftir að stýrissveif
er snúið, heyrðist rödd hans,
hvell og skipandi: „Hart á hlé-
borða!“, og svo heyrðist í fjarska
hvar fyrirskipunin var endurtek-
in miðskipa. Seglin blöktu að-
eins lítillega í léttum andvaran-
um. Skipið færðist hægt til, og