Vikan - 16.07.1970, Blaðsíða 39

AUTO S1.6
TAKIÐ GÓÐAR MYNDIR
ÁRDEGIS
SÍÐDEGIS
í DIMMVIÐRI
EÐA í BJARTVIÐRI
GEVAFOTO
AUSTURSTRÆTI
LÆKJARTORGI
hóp herforingja og tilkynnti
þeim:
„Við félagi Hó erum ástfang-
in hvort af öðru. Það sem fyrst
var félagaást er nú orðið hjóna-
ást. Þetta er upphaf sannrar
byltingarástar okkar á milli, og
í anda hennar munum við berj-
ast fyrir sameiginlegu mark-
miði.“
Hó hallaðist blíðlega upp að
öxl félagans, meðan hann flutti
töluna, og hafði bersýnilega enga
hugmynd um að hann átti tvær
eiginkonur fyrir. Af fyrstu kon-
unni þurfti að vísu engar áhyggj-
ur að hafa, því að af henni
heyrðist ekkert framar. Hins
vegar vissu allir vinir og félag-
ar hinna nýbökuðu hjónaleysa
hvar önnur konan var. Því mið-
ur vissu Kúómíntáng (þjóðern-
issinnar) það líka. 1930 voru
Jang og bróðir hennar handtek-
in og reynt að pína þau til sagna
um Maó og athafnir hans. f höf-
uðstöðvum Kúómíntáng í Tsjang-
sja voru fótleggir Jang barðir í
mola með bambusstöngum og
ekki af látið fyrr en hún féll í
öngvit. En mann sinn sveik hún
ekki, ekki heldur þegar böðl-
arnir sögðu henni að hann hefði
þegar tekið saman við aðra konu.
ÞRJÁR tyndar dætur
Nærri tveimur mánuðum eftir
að þau systkinin höfðu verið
tekin föst voru þau leidd út fyr-
ir borgarhliðin til aftöku. Á
leiðinni hrópaði bróðirinn í sí-
fellu byltingarslagorð. Einum
varðmannanna leiddist þetta og
stakk hann með hnífi í kviðinn.
En bróðir Jang hrópaði slagorð-
in engu lægra en fyrr. Varðmað-
urinn stakk hann þá aftur, og
að þessu sinni í munninn. Fyrir
utan borgarhliðin voru þau skot-
in, og mátti elzti sonur Maós,
þá tæpra tíu ára, horfa á það
ásamt öðrum. Lík móður hans
létu böðlar Sjang Kaí-séks liggja
þar sem það var komið lýðnum
til skemmtunar og viðvörunar,
en bændur úr nágrenninu námu
það á brott og jörðuðu það á
hæð skammt frá. Þegar Maó
frétti af þessu útvegaði hann
legstein að setja á gröfina.
Hó Tsú-tsén bjó með Maó í
níu ár, en fór litlu betur út úr
því en Jang. Þegar Gangan
Langa hófst seint um haust 1934
var hún þunguð að þriðja barni
þeirra hjóna; áður hafði hún
eignazt tvær dætur og skildi þær
nú eftir í fóstri hjá einhverjum
bændum. Þriðja barnið, sem hún
ól á Göngunni, varð hún einnig
að gefa frá sér. Eitt sinn þegar
sprengjuflugvélar þjóðernissinna
gerðu árás á gönguliðið tókst Hó
ekki að komast nógu fljótt í
skjól, með þeim afleiðingum að
hún fékk í sig eitthvað í kring-
um tuttugu sprengjuflísar.
Hundrað þúsund karlmenn tóku
þátt í Göngunni, en aðeins þrjá-
tíu og fimm konur. Af þessu
fólki komust aðeins átta þúsund
lifandi á leiðarenda. Eftir
sprengjuárásina fluttu göngu-
menn Hó með sér í kerru, sem
varla hefur verið mjög þægileg-
ur farkostur fyrir nærri dauð-
særða manneskju. Þegar leiðin
lá um viðsjárverða fjallastíga
var hún bundin upp á múldýr.
Síðustu ellefu mánuði Göngunn-
ar var hún nær dauða en lífi.'
En hún jafnaði sig og bjó enn
tvö ár með Maó og fæddi hon-
um fjórðu dótturina. Um þær
mundir voru höfuðstöðvar
kommúnista fluttar til Jenan, en
þangað náðu ekki sprengjuflug-
vélar Sjang Kaí-séks. Sá staður
er heldur ókræsilegur, í fjall-
lendi og umkringdur haugum úr
fokmold. Hó var andlega og lík-
amlega niðurbrotin eftir missi
þriggja barna og þrautir Göng-
unnar og það bitnaði á eigin-
manni hennar. Framan af tók
hann reiðiköstum hennar með
þolinmæði, en að lokum var svo
komið að hann barði hana næst-
um daglega. Sagt var að hún
hefði oftar en einu sinni ráðizt
á hann með hníf. Hann sendi
hana til Moskvu til hvíldár og
lækningar. Þá var Hó aðeins
tuttugu og níu ára, en orðin
gömul langt um aldur fram og
ekki annað en skinnið og bein-
in.
Og meðan hún var í Sovét-
ríkjunum komst Tsjang Tsjing
að í stað hennar. Eftir að komm-
únistar tóku Sjanghaí 1949 sáu
menn Hó aka inn í borgina í
fylgd með þrettán ára gamalli
stúlku, trúlega þeirri dótturinni
sem hún fæddi Maó að lokinni
Göngunni Löngu. Einnig var þá
með henni yngri systir hennar,
ekkja eftir bróður Maós, Maó
Tse-tan. Tsén Ji, utanríkisráð-
herra kommúnistastjórnarinnar,
sá þeim þremur fyrir samastað
í borginni og tryggði jafnframt
að þær gætu lifað lífi sínu án
þess að hafa áhyggjur út af dag-
legu brauði.
Að miðdegisblundinum lokn-
um fer Maó aftur inn í vinnu-
herbergið. Allt frá æsku hefur
formaðurinn kunnað sérstaklega
vel við sig í návist bóka. f vinnu-
herberginu eru þúsundir bóka,
þar á meðal heimsins merkustu
verk um sagnfræði og heimspeki.
Allar þessar bækur hefur Maó
lesið, sumar oft.
Fyrir hefur það komið að Maó
hefur í tíma og tíma horfið úr
höfuðborginni og bregzt þá varla
að heimspressan komi fram með
orðróm þess efnis að hann sé
dauðveikur. En oftast hefur
hann þá einfaldlega dregið sig
í hlé út á land til að lesa og
hugsa í friði.
FORMAÐURINN OG BÖRNIN
HANS
Þennan dag hefur formaður-
inn lítið að gera sem endranær
nú orðið, enda hafa allar hugs-
anir hins mikla kennara þegar
fyrir löngu verið hugsaðar og
prentaðar, svo að hann getur
endað vinnudaginn snemma og
tekið sér bók í hönd. Hann geisp-
ar og biður um te. Með titrandi
höndum kveikir hann sér í ein-
um smávindlinum enn. Síðan
níunda flokksþinginu lauk í
fyrra hefur daglegur starfi hans
stöðugt farið minnkandi. Ennþá
verður hann þó að undirskrifa
skjöl og gefa fyrirmæli. Hann
sendir eftir Jaó Ven-júan, manni
þeim er segja má að hleypt hafi
menningarbyltingunni af stað.
Að tíu mínútum liðnum gengur
Jaó inn í vinnuherbergið. Hann
er skjólstæðingur Tsjang Tsjing,
og er hald manna að hann sé
kvæntur dóttur hennar. Jaó er
auk þess einkaritari og trúnað-
armaður Maós. Hann er á fimm-
tugsaldri, ættaður frá Sjanghaí
og margir vestrænir Kínasér-
fræðingar eru farnir að telja
hann líklegan eftirmann Maós.
En öðrum þykir það ótrúlegt.
Jaó gefur formanni sínum
upplýsingar um hina ýmsu með-
limi miðnefndar Kommúnista-
flokksins, hvernig þeir vinna og
hegða sér yfirleitt, en klukkan
hálfníu setzt Maó að kvöldverði
með fjölskyldunni, en það ber
sjaldan við. Borðið er hlaðið
skálum og diskum, og í loftinu
hangir ilmurinn af hinum sterk-
lega krydduðu réttum frá Hún-
an. Á borðum er líka steikt
kindakjöt með mjölsnúðum, en
það er hátíðaréttur í Sjantúng,
Fullkomnasta gardínu- uppsetning á markaönum
meö fjölbre litaúrv - éi jg án kap ytt al j; pa ll^ sS | slmar 25440
29. tbi. VIKAN 39