Vikan - 17.12.1970, Blaðsíða 12

Sjálfstæðisflokkurinn var
livorki fugl né fiskur á 'Aust-
urlandi fram að kjördæma-
breytingunni 1959, ef undan
er skilin eggtíð Lárusar Jó-
hannessonar á Seyðisfirði.
Raunar koinst Árni Jónsson
frá Múla á þing fyrir atbeina
Norðmýlinga 1924 og aftur
1937 að vilja guðs, og Magn-
ús Gíslason sýslumaður og
siðar skrifstofustjóri í fjár-
málaráðuneytinu sat þar
einnig sem varafulltrúi
landskjörinna þingmanna
Sjálfstæðisflokksins 1939—
1942 út á atkvæði í Suður-
Múlasýslu, en slikt var til-
viljun. Veittisl Sjálfstæðis-
flokknum meira að segja
erfiðara en Sósíalistaflokkn-
um og síðar Alþýðubanda-
laginu að fá uppbótarþing-
sæli á þessum slóðum. Áttu
sinn þátt í því misráðin
inannaskipti á frambjóðend-
um hans i Múlasýslum, en
einkuin olli ábrifaleysinu,
hvað fylgi flokksins var
dreift í þessum landsldula og
skilaðist jiví illa. Þessi við-
horf gerbreyttust liaustið
1959, og hófst þá kapítuli
Jónasar Péturssonar á ein-
liverri blaðsiðu íslenzkrar
MH
EFIIR LÚPUS
9
stjórnmálasögu. Skal hann
nú rakinn.
Jónas fæddist 20. apríl
1910 á Hranastöðum í
Hrafnagilshreppi í Eyjafirði,
sonur Péturs Ólafssonar
bónda þar og konu hans,
Þóreyjar Helgadóttur. Nam
liann búfræði við bændaskól-
ann á Hólum og lauk prófi
þaðan 1932. Rak Jónas síðan
búskap á Hranastöðum 1933
—1946, en var jafnframt eft-
irlitsmaður nautgriparæktar-
félaga í Eyjafirði og ráðu-
nautur hjá Rúnaðarsam-
bandi Eyjafjarðar 1934—
1940. Árið 1947 settist hann
að á Auslurlandi og var fyrst
bústjóri og tilraunastjóri á
Háfursá á Völlum til 1949,
en síðan á Skriðuklaustri i
Fljótsdal til 1962. Nú er ból-
staður hans að I.agarfelli í
Fellum, þorpinu, sem er
að i ísa við Lagarfljótsbrú.
Hranastaðabræður skipuðu
sér ungir í sveit Sjálfstæðis-
flokksins, og komst Jónas til
nokkurra mannvirðinga
heima í eyfirzku átthögun-
um. Sal hann i lireppsnefnd
Ilrafnagilshrepps frá 1938 til
1946, er hann vék þaðan
hrott. Reið Jónasar sami
frami í Fljótsdal austur, þar
sem liann gegndi hrepps-
nefndarstörfum 1955—1962.
Hann bauð sig einnig fram
lil alþingis fyrir Sjálfstæðis-
flokkinn í Norður-Múlasýslu,
en af auðmjúkri dyggð og
vonlaus um kosningu, skip-
aði annað sæti framboðslist-
ans 1953, fjórða sæti 1956 og
þriðja sæti við fyrri kosn-
ingarnar 1959. Var keppt
fast um efsta sætið á fram-
boðslista Sjálfstæðisflokksins
í Austfjarðakjördæmi um
haustið, og leit helzt út fyr-
ir, að Einar Sigurðsson út-
gerðarmaður, auknefndur
hinn ríki, bæri sigur af hólmi
í þeirri viðureign, en Jónas
Pétursson reyndist hlut-
skarpastur, er lil úrslita dró.
Fannst mörgum ókunnugum
það furðu gegna, en á þessu
var samt einföld skýring.
Liðsoddum Sjálfstæðis-
flokksins virtist einsýnt, að
héraðsmaður yrði að veljast
til framhoðsins. Gerðu þeir
sér vonir um, að flokkurinn
ætti sæmilega öruggt fylgi í
hæjum og þorpum kjördæm-
isins, en bjuggust við, að
hann stæði höllum fæti í
sveitum. Varð þess vegna að
ráði að skáka fram bústjór-
anum á Skriðuklaustri, þó
að liann teldist enginn kappi
og liefði setið illa rausnar-
garðinn, sem Gunnar skáld
Gunnarsson gaf islenzka rik-
inu með skilyrði um hirðu-
semi. Kosningabaráttan gekk
Jónasi Péturssyni hins veg-
ar mjög i vil. Hlaut Sjálf-
slæðisflokkurinn 1129 al-
kvæði i kjördæminu, og varð
Jónas þriðji þingmaður Ausl-
firðinga. Vakti einkum at-
hygli, að hann seig fram úr
Lúðvíki Jósefssyni á enda-
sprettinum og tók þannig
forustu af hálfu keppinaula
Framsóknarflokksins á ]iess-
um austurvígstöðvum ís-
lenzkrar stjórnmálabaráttu.
Var Jónas Pétursson endur-
kjörinn þingmaður Austfirð-
inga 1963 og 1967, en hættir
setu á löggjafarsamkomunni
eftir næstu kosningar.
Jónas Pétursson mun
sæmilega greindur, en hann
er gersneyddur öllum garp-
skap, lill máli farinn og stil-
vopn honum laust i höndum.
Hefur þvi hlutskipti hans á
alþingi að kalla verið að
greiða alkvæði að vilja for-
ingja sinna. Málefni hans
12 VIKAN 51- tbl-