Vikan - 28.01.1971, Síða 36

PAPILLON
Framhaid af bls. 11.
er fluttur í búðir fyrir geð-
veika fanga. Vinur hans einn
er Salvidia heitir er þar gæzlu-
maður og með hans hjálp von-
ast Papillon til að geta slopp-
ið. Hefst þá aftur frásögn hans:
Þá er ég kominn á sjúkrahús
innan um hundrað brjálæð-
inga. Okkur er hleypt út í
garð, þrjátíu eða fjörutíu í hóp,
til að anda að okkur fersku
lofti, á meðan gæzlumennirn-
ir hreinsa til inni. Allir eru
kviknaktir, dag sem nótt. Sem
betur fer er hlýtt. Eg hef feng-
ið lánaða inniskó með þófasól-
um.
Einn gæzlumannanna kveikti
nýlega í sígarettu fyrir mig.
Ég sit í sólskininu og hugsa
sem svo, að nú hafi ég verið
hér í fimm daga og ekki enn-
þá náð sambandi við Salvidia.
Einn aumingjanna kemur til
mín. Ég þekki sögu hans. Hann
heitir Fouchet. Móðir hans
hafði selt húsið sitt til að geta
sent honum fimmtán þúsund
franka, sem hann þurfti til að
geta flúið. Hún fékk varð-
manni peningana. Hann átti að
afhenda Fouchet tíu þúsund en
hafa sjálfur fimm þúsund fyr-
ir ómakið. En varðmaðurinn
stal öllu saman og stakk af til
Cayenne. Þegar Fouchet frétti
að móðir hans hafði gert sig
að öreiga hans vegna og til
einskis, trylltist hann og réðst
á nokkra fanga sama daginn.
Hann var borinn ofurliði og
tókst ekki að vinna þeim neitt
mein. Síðan eru þrjú eða fjög-
ur ár, og allan þann tíma hef-
ur hann verið hér á vitlausra-
spítalanum.
■—• Hver ert þú?
Ég lít á mannaumingjann,
sem stendur frammi fyrir mér
og spyr. Hann er ungur, eitt-
hvað um þrítugt.
— Hver ég sé? Maður eins
og þú, hvorki meira né minna.
— Þetta var heimskulega
svarað. Ég get ósköp vel séð
sjálfur að þú ert karlmaður,
þar sem þú hefur titt og pung;
værir þú kvenmaður hefðir þú
gat í staðinn. Ég spyr hver þú
sért. Það þýðir: hvað heitir þú?
— Papillon.
— Papillon? Það þýðir fiðr-
ildi, ert þú þá fiðrildi? Aum-
ingja þú. Fiðrildi flýgur og
hefur vængi, hvar eru þínir
vængir?
— Ég hef týnt þeim.
— Þú verður að finna þá,
36 VIKAN 4. tbi.
því að þá geturðu strokið. Varð-
mennirnir hafa enga vængi. Þú
getur því stungið þá af. Gefðu
mér sígarettuna þína!
Hann rífur hana af mér, áð-
ur en mér gefst tóm til að rétta
honum hana. Síðan sezt hann
gagnvart mér og reykir sæld-
arlega.
Og þú, hver ert þú eigin-
lega? spyr ég.
Ég, ég er sá sem var plat-
aður. Ég er plataður í hvert
sinn og á að afhenda mér eitt-
hvað sem tilheyrir mér með
réttu.
— Hvers vegna?
— Það er bara þannig. En í
staðinn drep ég líka eins marga
varðmenn og ég get. f nótt
hengdi ég tvo. En það máttu
ekki segja neinum.
Hvers vegna hengdirðu
þá?
— Þeir stálu húsinu hennar
mömmu. Hugsaðu þér bara.
Mamma sendi mér húsið sitt,
en af því að þeim fannst það
fallegt, þá stálu þeir þvi, og nú
búa þeir í því. Var ekki rétt af
mér að hengja þá?
— Það var rétt hjá þér. Þá
hafa þeir engin not af húsinu
hennar mömmu þinnar framar.
—• Digri varðmaðurinn þarna
hinum megin við grindurnar,
sérðu hann? Hann býr líka í
húsinu. Ég hef hugsað mér að
kála honum líka, og það stend
ég við. Það máttu bóka.
Og hann stendur upp og fer.
Púh! Það er óskemmtilegt að
neyðast til að lifa meðal brjál-
aðra, og það er hættulegt líka.
A nóttinni heyrast öskur og
skrækir úr öllum áttum, og á
fullu tungli eru brjálæðingarn-
ir æstari en nokkru sinni ella.
Hvernig getur máninn haft
þessi áhrif á þá? Það veit ée
ekki, en ég hef sannreynt það
hvað eftir annað.
fvar hlújám.
Varðmennirnir gefa skýrslu
um þá briálæðinganna, sem eru
undir eftirliti. Þeir prófa mig
annað veifið. Þeir gleyma til
dæmis af ásettu ráði að taka
mig inn úr garðinum um leið
og hina. Þeir bíða oe athuga
hvort ég kvarti. Stundum
„gleyma" þeir líka að gefa mér
að borða. Eg er með staf og
snæri, og læzt fiska. Varðfor-
inginn spyr mig:
— Ertu að fá hann, Papill-
on?
— Nei, það er ekki hægt.
Hugsaðu þér! Þegar ég dorga
fylgir lítill fiskur mér hvert
sem ég fer. Og hverju sinni
sem einhver stærri kemur og
ætlar að bíta á, þá segir sá litli:
Varaðu þig, bíttu ekki á, hann
Papillon er að veiða. Þess vegna
fæ ég aldrei neitt. Ég held
samt áfram að fiska. Einhvern
tíma kemur kannski einhver,
sem ekki trúir honum.
Ég heyri varðmanninn segja
við sjúkraliðann:
— Hann er svo sannarlega
langt leiddur!
Þegar ég er látinn éta í mat-
salnum, fæ ég aldrei tíma til
að koma í mig linsusúpunni,
sem þar er fastaréttur. Hún er
borin fram mjög heit, svo að
ég verð að bíða svolítið með að
ausa henni í mig. En í hópnum
er jaki að minnsta kosti einn
og níutíu á hæð, með lappir og
bringu loðið eins og á apa.
Hann hefur valið mig fyrir
fórnarlamb. Hann sezt alltaf
við hlið mér. Meðan ég bíð eft-
ir að súpan kólni tekur Ivar
hlújárn — hann heldur sem sé
að hann sé ívar hlújárn ■—
diskinn sinn upp og sýpur úr
honum í einum teyg. Síðan
tekur hann minn disk, án þess
að biðja um leyfi, og stingur
úr honum líka. Síðan skellir
hann disknum fyrir framan
mig, starir á mig blóðsprengd-
um augum og með svip sem
segir: sérðu hvernig ég borða
linsusúpu? Ég er farin að þreyt-
ast á Ivari þessum, og þar sem
því hefur enn ekki verið sleg-
ið föstu að ég sé geggjaður,
ákveð ég að fá kast og láta það
ganga yfir hann. í næsta sinn
sem við fáum linsusúpu sezt
hann við hlið mér eins oe
venjulega. Hálfvitaandlitið
hans ljómar, hann hlakkar til
að sloka í sig bæði sína súpu
og mína. Eg tek stóra og þunga
steinkrús, sem full er af vatni.
Risinn er rétt að byrja að hella
í sig súpunni minni þegar ég
rís upp og keyri krúsina ofan
í hausinn á honum af öllu afli.
Hann hnígur niður og lvstur
upp hræðilegu orgi. Samstund-
is rjúka allir briálæðingarnir
hver á annan með diska á lofti.
Hávaðinn verður eins og í hel-
viti.
Fiórir sterkir hiúkrunarmenn
draaa mig til klefa míns og taka
á mér engum vettlingatökum.
E» æpi eins og óður sé að fvar
hhjiárn hafi stolið veskinu
mínu með nafnskírteininu. Nú
tókst það! Siúkrahúsyfirvöldin
ákveða að lýsa mig óábyrgan
gerða minna. Varðmennirnir
votta allir að ég sé vfirleitt ró-
legur. en einstaka sinnum fái
éa þó köst og sé þá stórhættu-
legur. ívar hlújárn gengur með
bindi um höfuðið. Það var átta
sentimetra löng sprunga í hár-
sverðinum. Sem betur fer er
hann ekki úti í garðinum sam-
tímis mér.
Þrír falskir lyklar.
Ég hef náð tali af Salvidia.
Hann hefur þegar afsteypu af
lykli að geymslunni, þar sem
tunnurnar eru geymdar. Hann
reynir að ná í nógu mikið af
stálþræði til að binda þær sam-
an með. Ég segist vera hrædd-
ur um að stálþráðurinn slitni
vegna eyðingaráhrifanna frá
saltvatninu. Ég álít að reipi
væri betra. Hann ætlar að
reyna að útvega það, en við
þurfum bæði reipi og stálþráð.
Hann verður þar að auki að
gera þrjá lykla, einn af klef-
anum minum, annan að gang-
inum og þann þriðja að aðal-
dyrum sjúkrahússins. Varð-
mennirnir eru ekki mikið á
vakki. Það ætti ekki að taka
nema mánuð að ganga frá
þessu öllu.
Varðforinginn gefur mér bil-
legan vindil er við komum út
í garðinn. En þótt lélegur væri
finnst mér bragðið dásamlegt.
Ég horfi á þennan skara nak-
inna manna sem syngja, gráta,
gera ósjálfráðar hreyfingar og
tala við sjálfa sig. Þeir eru enn-
þá blautir eftir steypibaðið,
sem allir eru reknir í áður en
þeir fara út. Skrokkræflar
þeirra eru marðir og bláir eft-
ir högg, sem bæði þeir sjálfir
og aðrir hafa veitt þeim, og
það sjást á þeim rákir eftir
spennitreyjur, sem hafa verið
strengdar að þeim of fast.
Miklu neðar geta þeir varla
komizt. Hve margir þessara
voru af sálfræðingum heima í
Frakklandi taldir ábyrgir gerða
sinna?
Titin — hann er kallaður það
var mér samferða vestur um
haf 1933. Hann drap mann í
Marseille, tók leigubíl, setti
líkið í hann og lét aka sér með
það á sjúkrahús. Þegar þangað
kom, sagði hann:
Hérna, viljið þið taka á
móti honum, ég held að hann
sé veikur.
Hann var þegar handtekinn,
o« réttinum datt ekki í hug
annað en hann væri fullkom-
lega ábyrgur gerða sinna. Og
því situr Titin nú hérna við
hliðina á mér. Hann þjáist af
langvarandi blóðkreppusótt.
Hann lítur út eins og hann
væri þegar löneu dauður: lít-
ur á mig stálgráum, gersam-
lesa vitstola augum.
Framhald á bls. 40