Vikan - 06.05.1971, Síða 41

/
AÐ SKAPA
FALLEGAN HLUT
Framháld af bls. 27.
skila gegnum eitthvað tema,
þá held ég að landslágið sé
ákaflega nærtækt fyrir okkur.
Það hefur dálítið borið á því
að nartað hafi verið í þessa
landslagsdýrkun okkar hér, en
ég held að hún sé nokkuð eðli-
leg. En vitaskuld er landslag-
ið langt í frá eina efnið, sem
vert er þess að það sé tekið
fyrir.
— Hvaða listamenn hafa
haft mest áhrif á þig?
— Ég veit það ekki, ekki
núorðið. Ég er löngu hættur að
skoða málverk í þeim tilgangi,
má varla vera að því, og þar
áð auki kemur það af sjálfu
sér að maður hætti því, svo
framarlega sem maður hafi
eitthvað að leggja fram frá
sjálfum sér. En hér áður fyrr
hafa þeir sjálfsagt verið marg-
ir, kannski enginn einn öðrum
fremur.
— Hvernig finnst þér mál-
aralistin á vegi stödd hérlend-
is?
— Mér skilst hún blómstri
mikið; það birtast ný eða
væntanleg séní næstum dag-
lega, er það ekki? En satt að
segja er ég farinn að gugna á
að sækja sýningar.
— Hver . finnst þér hvað
efnilegastur af yngri málurum?
— Mér hefur fundizt, og
fannst til dæmis meðan ég var
að kenna, að enginn hörgull
væri á fólki með þó nokkra
hæfileika. Svo hefur maður
fylgzt eitthvað með þessu fólki,
og þá sýnir sig að hæfileikarn-
ir reynast ekki alltaf einhlítir.
Það er eins og einhvers meira
þurfi við. Úr mörgu af þessu
fólki hefur svo sem ekkert
orðið. Það er því dálitið erf-
itt að spá nokkru ákveðnu, þótt
einhver sýni hæfileika, því að
ekki er þar með sagt að hann
eigi eftir að nýta þá hæfileika.
Og ég hef nú viljað halda því
fram, að það sem geri oft út-
slagið á þetta allt saman sé
fyrst og fremst úthald og skap-
gerð. Ég á við að það sé ekki
nóg að hafa hundrað prósent
sérhæfileika, ef menn hafa
hvorki vit né úthald til að
vinna úr þeim.
— Telurðu að hérlendir lista-
menn búi yfirleitt við nægi-
lega góða aðstöðu til að lifa og
starfa?
— Já, ég held það. Og sjálf-
ur er ég dálítið tortrygginn
gagnvart því að ^dekrað sé of
mikið við þá. Vegna þess að ég
held að það skipti verulegu
máli að eitthvað reyni á menn,
þannig að i ljós komi hvort
menn vilji eitthvað til vinna.
Það síast þá oft úr það sem má
síast úr. É'g held nú raunar að
fátt drepi þá, sem raunveru-
lega hafa þetta í sér og ætla
sér þetta. En það er hægt að
ganga of langt í því að dekra
við listamenn; það getur ásamt
öðru alið upp meðalmennsku
og þar fyrir neðan. Mér skilst
að málarar hér hafi það mjog
gott, yfirleitt. En hins vegár
er það staðreynd, sem hver
maður ætti að reyna að kyngja,
að það tekur ákveðinn tíma að
fá viðurkenningu. Þá má vel
reikna með tuttugu árum sem
eðlilegum tíma til þess. Það
virðist varla vera hægt að ætl-
ast til þess af fólki að það taki
einhverjum listamanni, sem
allt í einu birtist, eins og sjálf-
sögðum hlut fyrirvaralaust.
Þetta tekur alltaf sinn tíma og
við því held ég sé ekkert að
segja. En því er ekki að neita
að talsvert ber á því að menn
vilji fá þetta fljótt allt saman,
og jafnvel án þess að leggja
nokkuð á sig. Þetta virðist vera
tíðarandi, og á auðvitað við
miklu fleiri en listamenn. Hér
áður fyrr tók þetta mannsæv-
ina að komast í álnir, var það
ekki? Nú vilja menn verða
milljónerar á örskömmum
tíma. Sumir verða það kann-
ski, en það er eins og að þeir
séu stundum jafnfljótir að
verða fátækir aftur.
— Það er sem sagt úthaldið
og þiálfunin, sem er fyrir
mestu. '
— Ég held ekki að hægt sé
að ganga framhjá því. Fyrst
og fremst er það vinna, og út-
hald. bað að gefa ekki eftir.
— Hvað telurðu þig vera að
sýna eðá túlka með list þinni?
— Ég myndi líklega kallast
eins konar sælkeri. Fyrir mér
vakir einkum að skapa fallega
hluti. Að visu hef ég siálfur
ekki alltaf verið viss um,
hversu þarflegt verk málarar
væru að vinna. í gamla daga
fannst manni stundum, að mál-
verk væru ekki bráðnauðsvn-
legur hlutur til að geta lifað
lífinu. Og bað er kannski ekki
laust við að það hvarfli að mér
enn. Maður getur lifað án mál-
verks. er það ekki? Eða hvað?
Aftur á móti hef ég oft tek-
ið eftir því, bæði með sjálfan
mig og aðra, hve það virðist
hafa góð og bætandi áhrif á
fólk að umgangast fallega
hluti. Eg hef séð fólk koma
inn á fallega sýningu og fara
öðruvísi út en það kom inn.
Maður hefur fundið þann mun
greinilega.
En það vottar talsvert fyrir
því að hlutirnir séu skírðir of
miklum nöfnum. Mér finnst
ýmsum listamönnum of gjarnt
á að plata sjálfa sig og aðra
með því að halda því fram að
það eigi að vera einhver ósköp
á bak við þetta, eins og það sé
ekki nóg að búa til fallegan
hlut. En ég er nokkuð ánægð-
ur ef mér tekst það.
— Gerirðu ráð fyrir að þú
haldir lengi áfram í þessum
stíl?
— Nú ábyrgist ég ekkert. En
ef satt skal segja, þá finnst
mér ég vera svo mikill klaufi
ennþá, eigi svo langt í land
ennþá til að ná því valdi, sem
ég þyrfti að ná á þessu, að
stundum virðist mér þetta vera
hálfgerðar skólamyndir ennþá.
Eins konar æfingar, eða allt að
því. En ég býst nú við að breyt-
ingarnar verði ekki eins mikl-
ar og örar framvegis og var
þegar maður var yngri; til þess
að komast eitthvað í einhverju,
veitir manni ekkert af að halda
sér við efnið. Eg hef litla trú
á að maður, sem stanzlaust
hleypur til útlanda til að
kynna sér nýjungar, og breytir
oft um, afkasti lífsstarfi að
miklu gagni. En auðvitað get
ég svo sem ekkert sagt um
hvað kann að breytast hjá mér.
Þetta breytist alltaf eitthvað, og
kannski tek ég minnst eftir því
sjálfur. Mér skilst oft að fólk,
sem kemur og lítur á myndir
hjá mér, sjpi betur breyting-
arnar en ég sjálfur.
Frammi í kennslustofu Stein-
unnar eru allar hillur fullar af
leirkerum með margs konar lit
og lögun, verkum nemenda
hennar. Steinunn sýnir okkur
hvernig leirker er rennt á
hióli, en það verk og verk-
færið sem til þess er notað
heyrir til elztu uppfinninga
mannkynsins. Mikillar ná-
kvæmni og æfingar þarf við
verk þetta; hið verðandi ker
verður að haldast á hjólinu
nákvæmlega miðju, annars
kemur á það kast.
— Hiól leirkerasmiðsins hef-
ur lítið breytzt frá því í önd-
verðu, segir Steinunn. — Og
verk hans hafa reynzt sagn-
fræðingum og fornfræðingum
mikil hjálparhella. Fornsagan
er mikið til rakin eftir leir-
kerabrotum. Sýrur vinna lítið
á leirkerunum, þótt þau séu
brothætt.
Steinunn nam í Myndlista-
þéra mig t annarra viðurvist!
og handíðaskólanum eins og
maður hennar, fór síðan með
honum til Berlínar og var í
sama skóla og hann i tvö og
hálft ár, við nám í keramik. —-
Svo komum við heim, og þá
vann ég eitt ár hjá Gliti, áður
en ég kom mér upp eigin verk-
stæði. Síðan vann ég við kera-
mikframleiðslu í nokkur ár, en
hef síðustu árin einkum stund-
að kennslu í keramik.
— Þú hefur þín eigin nám-
skeið?
— Já, ég rek þetta alveg
sjálfstætt.
Hvaða leirtegundir not-
arðu einkum?
— Danskan leir, sem ætlað-
ur er fyrir lágbrennslu. Ég bý
ekki til steintau eða postulín.
En ég brenni að vísu nokkuð
hátt, miðað við slíkan leir, á
1020 gráðum á celsius.
— Hvað hefurðu marga
nemendur?
— Það er nokkuð misjafnt.
Síðan ég kom hér uppeftir er
ég oft með kringum tuttugu í
hverju námskeiði. Það er al-
veg ótrúlega mikil aðsókn að
þessu. Þetta eiginlega dembd-
ist yfir mig; ég byrjaði á þessu
af eins konar rælni fyrir
— Þetta er góðs viti, Lovísa, mað-
urinn þinn brosir í svefninum!
18. TBL. VIKAN 41