Vikan - 30.09.1971, Blaðsíða 16

ÚRN EIÐSSON
SKRIFAR UM
HEIMSFRÆGA
ÍÞRÖTTAMENN
SKAUTADROTTNII
Litil stúlka með fyrstu skautana
sína — en þeir urðu ekki þeir
síðustu, sem Sonja eignaðist.
Sonja Henie var ógleyman-
legasta og fremsta skauta-
drottning í rúman áratug. Um
enga íþróttakonu hefur verið
skrifað jafnmikið og Sonju.
Hún hóf æfingar á Frogner
Isstadion um leið og hún byrj-
aði að stíga í fæturna. Sonja
var vel vaxin og hún hafði
taktinn í blóðinu og þráði
bókstaflega að renna sér á
skautum. „Papa“ Henie, fað-
ir Sonju var frægur maður,
þegar dóttirinn var á hátindi
frægðar sinnar. Hann var efn-
aður maður og varð fljótlega
ljóst, að Sonja var gædd mikl-
um hæfileikum. Hann fylgdist
nákvæmlega með framförum
hennar í íþróttinni og útveg-
aði henni beztu þjálfara, sem
völ var á.
Árangurinn lét heldur ekki
á sér standa og síðan hófst
frægðarganga, þar sem hæst
bar þrenn olympísk gullverð-
laun óg tíu heimsmeistaratitl-
ar. Eftir sigurinn á Olympíu-
leikjunum í Garmisch Parten-
kirchen 1936 sneri hún baki
ið áhugamennskunni og hóf
<*ik í kvikmyndum. Hún varð
mjög efnuð og' sigurgangan
hélt áfram, enda var Sonja
sérstaklega alúðleg og elsku-
leg í framkomu og umgengni.
Sonja Henie fæddist 8. apríl
árið 1912 í umhverfi, þar sem
næstum hvert barn iðkaði
■ •inhverja íþrótt. Faðir henn-
. < r, Vilhelm Henie var þekkt-
ur kaupsýslumaður í Osló.
Hann verzlaði með loðfeldi og
hagnaðist vel. Á sínum yngri
árum var hann þekktur hjól-
reiðamaður og árið 1894 varð
hann heimsmeistari í 100 km
hjólreiðum á móti í Antwerp-
en. Eins og fyrr segir kom
hann fljótt auga á hæfileika
dóttur sinnar og helgaði líf
sitt árangri hennar og frægð.
Fjölskyldan bjó í nágrenni
Frogner Isstadion; þar var
Sonia daglegur gestur og lék
sér á skautum frá morgni til
kvölds. Oft og einatt kom hún
ekki heim til að borða á rétt-
um tíma, en um kvöldið, þeg-
ar stadion var lokað, birtist
hún, ljómandi af gleði yfir
framförunum, sem hún hafði
sýnt þann daginn. Fljótlega
gat hún skautað jafnt áfram
sem afturábak og skjótt náði
hún tökum á erfiðum stökk-
um og æfingum. Papa Henie
eins og hann var ávallt kall-
aður, sá til þess, að Sonja fékk
kennara og ákveðinn tíma til
að æfa sig.
Fátt íþróttafólk hefur æft
sig eins skipulega og af jafn-
miklum dugnaði frá barns-
aldri og Sonja. Papa Henie
vissi af eigin reynslu, að allt
varð að gera í réttri röð. Eng-
inn verður óbarinn biskup.
Hann ákvað, að Sonja skyldi
læra byrjunaratriðin vel,
þannig að hún gæti fram-
kvæmrt þau blindandi. Það
gekk svo langt, að hann tók
Sonju úr skólanum og sendi
hana til hins snjalla þjálfara,
Finse í Bergen, en hann var
einn frægasti kennari Norð-
manna i listhlaupi. Þar lét
Papa Henie útbúa innanhúss-
braut, svo að Sonja gæti æft
án tillits til veðurs. Hún tók
örum framförum og 9 til 10
ára gömul var hún komin í
röð fremstu listhlaupara
kvenna í Noregi. Vetrar-ol-
ympíuleikarnir fóru fram í
Chamoix í Frakklandi árið
1924. Sonja var send þangað
sem keppandi aðeins 11 ára
gömul. Það eitt að hún skyldi
keppa þar svo ung vakti mikla
athygli og einnig frammistaða
hennar, þó að hún ræki lest-
ina í keppninni. Ýmsir voru
þó ósáttir við dómarana eins
og gengur, en við því var
ekkert að gera. Hún átti eftir
að koma aftur.
Næstu ár sigraði hún í
norska meistaramótinu og
miðaði æfingar sínar við
næstu Olympiuleika, sem
halda átti í St. Moritz árið
1928. Á milli Olympíuleik-
anna, 1927, fór fram heims-
meistarakeppni. Þar sigraði
hún og þarmeð var hafinn ein-
stakur íþróttaferill á heims-
mælikvarða, sem lauk þegeu-
hún hafði unnið þrenn gull-
verðlaun á OL og hlotið tíu
heimsmeistaratitla. Eftir sig-
urinn á Olympíuleikunum í
Garmisch Partenkirchen 1936,
en þá lauk áhugamannaferli
hennar, voru yfirburðir henn-
ar slíkir, að með eindæmum
má telja. Sonja Henie var
ekki aðeins frábær í tækni
listhlaupsins, hún var frum-
kvöðull nýs stíls, stíls sem að
mörgu Jeyti nálgaðist mjög
dansinn. Styrkur hennar á
hreyfingunum, jafnt þeim
einföldu og hinum erifðu, var
óskeikull og hún hafði gott
úthald, sem var mikils virði í
keppni. Öryggi hennar í
skylduæfingunum var slíkt,
að hún hafði skapað sér það
mikið forskot fyrir frjálsu æf-
ingarnar, að nægði til sigurs í
hverri keppni. En hún var
einnig bezt í frjálsu æfingun-
um. Oft kom hún á óvart með
nýjar æfingar, með tónlist,
sem hún hafði sjálf valið.
■ Ekkert virtist gamalt hjá
Sonju, hún birtist á miklum
hraða inn á leikvanginn og
siðan komu hinar erfiðu æf-
ingar hver af annarri, þannig
að áhorfendur voru furðu
lostnir yfir því, hve margt
var hægt að gera á skautum.
Sonja olli einnig byltingu í
klæðnaði listhlaupakeppn-
innar, sem hafði sín áhrif.
Hún gerði listhlaupið að einni
vinsælustu innanhússgrein-