Vikan - 09.08.1973, Blaðsíða 14

c
)jaf) kemur olt lyrir . aft ég
fæ hingað ungmenni, sem eru i
öngum sinum út af bólum og
ftlapenslum. Hvað n að gera?
Fflapenslar (anec) eru mjög
algengir hjá baöum kynjum á
kynþroskaskeiði, en þó tiðari hjá
piltum. beir breiðast út um allt
andlitið, brjóst og bak, og ungt
fólk, sem hefir feita húð , er oft
mjög þjáð af þessum ófögnuöi. Á
kynþroskaskeiði er mikil
breyting á hár- og fitukirtlum
hörundsins. Hársekkirmr lyllast
af fitu og þegar kirtlarnir stiflast,
vfkka svitaholurnar. Þar sem
bakteriur eru ailtaf fyrir hendi á
yfirhúðinni, geta þær auðveld-
lega komizt i opnar svitaholurnar
og orsaka igerð, sem lýsir sér
sem bólur og kýli. Það getur veriö
að bólgan hjaðni, þegar bólan
springur og tæmi sig og skilji
ekki eftir ör. En bólgan getur
iika verið dýpri og orsakað slæm
kýli.
Sumir fá aðeins nokkra fila-
pensia, en aðrirgeta fengiö útbrot
um allt andlitið og niður á bak og
brjóst. Ungar stúlkur fá oft
bólur um leiö og mánaðar-
blæðingar, en það hættir venju-
lega að sjálfu sér um 20-25 ára
nldur
Það er álitið að hormónar hafi
áhril a myndun lilapensla, uukm
framleiðsla kynhormóna hefur
áhrif á fitumyndun i fitu- og
hárkirtlum, en þeir eru þó ekki
eina örsökin. Þar koma lika til
næringarefni, nautnalyf og ýmis
efni, sem notuð eru i snyrtivörur.
Hvað næringarefni snertir, þá
er það aðallega dýrafita, súkku-
laöi og önnur sætindi, sem hafa
áhrif á fitumyndun i húðkirtlum.
Lyf, sem innihalda bróm og joð,
geta lika orsakað filapensla. Áður
var bróm mikið notað við
taugaveiklun og flogaveiki, en nú
eru önnur lyf komin i staðinn. t
sumum snyrtivörum eru efni,
sem geta orsakað útbrot, fólk hef-
ir kannski ofnæmi fyrir þeim efn-
um og útbrotin geta valdið þvi, að
fitukirtlar stiflist.
Við filapenslum eru engin
..töfralyf” til, er lækna þá á ör-
skömmum tima. Eins og áður var
getið um, er álitið, að hormónar
hafi þarna eitthvaö að segja. Það
hefir gefið góða raun. bæði hjá
piltum og stúlkum. að fá
hormónagjafir. en þá aðeins eftir
læknisráði
Fæðan heiir mikið að segja.
Daglegt fæði ætti að vera ávextir.
grænmeti, magurt kjöt. fiskur (þó
ekki mikill fiskur), kartöflur,
mjölmatur, undanrenna, B- og C-
vitamin. Það ætti lika að forðast
mikið krydd og áfenga drykki.
Það er lika nauðsynlegt að
hreyfa sig mikiö, vera i góðu lofti
og sól (háfjallasói) og passa, að
hægðirnar séu i góðu lagi.
En það mikilvægasta er að
viðhafa mikið hreinlæti.
Ef kýlin eru slæm, er nauðsyn
legt að láta lækni gera við þau.
EG BiÐ ÞIN_____________________
Framhald af bls. 13
Ég fór og verzlaði og ugvélin
fór um eftirmiðdaginn. Þannig
fór þaö sumarfríið. Vel heppnað,
en I sjálfu sér hvorki furðulegt né
minnisvert, nú þegar hugur minn
hvarflar til baka. Sumarið leið.
Rúmum einum og hálfum mán-
uöi siöar sat ég, án þess að botna
neitt I neinu og horfði á simtólið,
sem ég hélt á I hendinni. Glaðleg
rödd starfsstúlku á rannsóknar-
stofunni var að enda við að segja
mér, aö niðurstaöa þungunar-
prófsins hafi veriö jákvæð.
Fram til þessa var ég alin upp
með góðum árangri i anda fjöl-
skylduáætlana og haföi lært að
setja ástarleikinn i samband við
barnaframleiðslu. Nú blasti Sú
staðreynd við mér, aö mér höfðu
orðiö á hrapallega mistök. Ég
stóð upp og gekk um gólf. Ég var
undrandi vegna minna eigin yið-
bragða. „Það er annað lif innan I
mér” endurtók ég. Ég gekk með
litið lif, sem átti aö verða barn, ný
mannvera. Þessi vitneskja
streymdi um mig, og ég hló vegna
ómeðvitaörar gleði.
Frammi fyrir lækninum nokkr-
um dögum seinna sýndi ég, að ég
held, eöliiegri viðbrögð vegna ó-
viöbúins og fööurlauss barns. Ég
gat ekki hamiö grát minn og
snökti út úr mér þeim spurning-
um, sem lágu mér á hjarta:
Hvernig á ég að ráða fram úr
þessu, jafn einsömul og ég er,
meira en yfirgefin? Hvernig ræö
ég fram úr fjárhagnum? Hvað
gerist ef ég missi atvinnuna?
Hvað gerist, ef ég missi húsnæð-
ið? Hver á að gæta barnsins, þeg-
ar ég verð að byrja að vinna á ný?
Hugsaöu þér, ef barníð fæðist
vanskapað? Hvað geri ég, ef það
er veikt? Hvernig getur það alizt
uþp án föður? Ég hef ekki einu
sinni staðgengii, föðurimynd upp
á að bjóða. Hvernig get ég sagt
barninu — og umheimi þess — að
þaö sé ávöxtur skemmtunar eina
sumarnótt, aö ég hafi ekki einu
sinni kært mig um aö ganga úr
skugga um hið rétta nafn föðurins
eða fortíð? Hvaö ætli veröi um
mig? Hvernig á ég að geta lifað
fyrir tvo?
Læknirinn var skilningsrikur.
Hann fór yfir þá möguleika,
sem fyrir voru. Ég snökti. Svo leið
mánuöur. Ég háttaði mig meö
sömu áleitnu spurningarnir, sem
svifu um I hugskoti minu liölang-
an daginn. Ég grét mig i svefn.
Ég átti erfitt meö að einbeita mér
i vinnunni og lita út eins og ég
gerði áður. Hlaut þaö ekki aö
sjást á andliti minu, hvað gerzt
hafði? Likamlega fann ég litið
fyrir ástandi minu. Ég var
kannski dálitið þreyttari en ég
átti aö mér, og brjóstin voru
stundum "dálitiö viökvæm. Að
Framhald á bls. 35
14 VIKAN 32. TBL.