Vikan - 06.12.1973, Page 71

Siguröur málari Guðmundsson
, skyldi flytja'erindi i félaginu um
þetta mál, en þeir Jón borkelsson
rektor og Jóri Arnason skyldu
gera athugasemdir viö tillögur
hans.
Á næstu tveimur fundum flutti
Sigurður svo mál sitt, og hefur
það eflaust verið langt og ýtar-
legt. En tillögur hans voru þess-
ar:
Byrja skal á því að semja rit-
gerð um Ingólf og skrifa sögu
Reykjavikur frá öndverðu, til
þess að skýra þetta málefni fyrir
landsmönnum. Siðan skyldi leita
samskota um allt land til þess að
reist yrði listrænt minnismerki
um Ingólf Arnarson.
Hér er i fyrsta skipti vakið máls
á því, aö náuðsynlegt sé að rita
sögu Reykjavlkur. Og hér er
einnig i fyrsta skipti stungið upp
á þvl aö reisa likneskju af Ingólfi
Arnarsyni, og verður Sigurður
málari þess vegna að teljast upp-
hafsmaður að því. Hér var þá
engin sllk llkneskja til I bænum
(Thorvaldsen kom ekki fyrr en
1875).
Miklar umræður urðu um mál-
ið, en svo virðist sem flestir hafi
veriö sammála. Var svo kosin
nefnd til þess að berjast fyrir
málinu og voru I henni Sigurður
málari, Sveinn Skúlason alþm.
Gisli Magnússon kennari og Jón
Þorkelsson rektor. Var þarna
ekki valið af verri endanum.
1 mal um vorið var efnt til rit-
gerðasamkeppni um 6 ákveðin
efni, þar á meðal Sögu Ingólfs og
Reykjavíkur. Einnig var sam-
þykkt, að ef margar góöar rit-
gerðir bærust um eitthvert efni,
en engin um önnur,'þá mætti
verðlauna þrjár ritgerðir I þeim
flokki. Slðan innti forseti nefndini
eftirhvaöhúnhefðigert I minnis-
varðamálinu Og hvaö henni heföi
oröið ágengt. En þá voru svör
fremur dauf og kvaðst nefndin
hafa afráðið að gera ekkert I
málinu fyrir næsta alþingl, nema
að undirbúa það sem bezt.
Þá um haustiö (5. nóv. 1863)
birtist i ,,bjóðlifi” grein frá Hall-
dóri Kr. Friörikssyni kennara.
Hann mun ekki hafa verið I Leik-
félagi andans. Þar minnist hann á
að kominn sé tlmi til þess að
hugsa um hvað eigi að gera á 1000
ára afmæli landnámsins. Vill
hann að þjóðin geri eitthvert átak
til þess að frægja þau timamót, og
i stingur upp á þvi að reist verði
1 Safnahús, einkum þó fyrir Forn-
tta Ingólfs
í Arnarhóli
gripasafnið. Skoraði hann á alla ‘
Islendinga að skjóta nú saman fé i
þessu skyni, helzt árlegu tillagi i
þau 11 ár, sem séu til stefnu.
Liklegt er að þessi tillaga hafi
dregið móð úr Sigurði málara, þvi
að honum var Forngripasafniö
mjög hartfólgið. Er og sagt að
hann hafi seinna lagzt á sveif með
Halldóri Kr. Friðrikssyni.
Svo var það I mai næsta ar
(1864) að forseti Kvöldfélagsins
kraföi Ingólfsnefndina sagna um
Hinn 12. ágúst birtust svo tvær
greinarum málið i „Þjóðólfi”. Er
önnur undirrituð B.... og telja
menn að hana hafi Jón Árnason
skrifað. Sé svo, þá er sýnilegt að
eitthvað hefir verið farið að kast-
ast I kekki milli hans og Sigurðar
málara. Byrjar hann á þvl að
minnast á áskorun Halldórs Kr.
Friðrikssonar, og segir aö það sé
óviðeigandi að reisa hús til
hvaö hún hefði gert. Sígurður
málari varð fyrir svörum og
kvaðst állta að erin væri ekki
kominn tlmi til að hreyfa þessu
opinberlega, en hann hefði ritað
hjá sér ýmislegt um þetta efni.
A næsta fundi, sem haldinn var
I öndverðum júni, kom GIsli
Magnússon svo fram með ;upp-
kast að grein til þess að birta i
blaöi. Kvað hann nefndina sam-
mála um að koma málinu þannig
á framfæri viö almenning.
Einnig ætlaði hún sér að koma þvi
á framfæri við heldri menn, svo
sem Jón Guðmundsson ritstjóra,
sem þá var formaöur bæjar-
stjórnar. Vildi nefndin að hann
kallaði saman bæjarstjórnarfund
ogkysi þar I nefnd stiftamtmann:
inn, bæjarfógeta og sjálfan sig. —
Þetta þótti rétt ,og var nefndinni
falið að gera þetta.