Vikan - 03.01.1974, Blaðsíða 18

í fullri alvöru ■
Hvenær
fáum
viðlit-
sjónvarp?
Sjónvarpstækninni fleygir fram. Margir spá þvi, aö alger bylting i
þeim efnum sé á næsta leiti. Henni á aó valda meöal annars mynd-
segulbandiö, sem innan tiöpr mun veröa jafn algengt og hljóösegul-
bandiö. Meö tilkomu myndsegulbandsins (eöa myndsnældunnar,
eins og Hrafn Gunnlaugsson kallaöi þetta nýja tæki i grein i
Morgunblaöinu fyrir nokkru) getur hver sem er gerzt dagskrár-
stjóri og þarf ekki lengut aö beygja sig undir smekk misviturra
manna.
bá veröur hægt aö taka upp efni af sjónvarpsskerminum og sýna
þaö aftur og aftur: þá veröur hægt aö framleiöa eigin sjónvarps-
þætti, þar sem vinir og kunningjar eru kannski aöalleikendurnir, og
ugglaust veröur einnig hægt aö kaupa I verzlunum sjónvarpsþætti
meö heimsfrægum skemmtikröftum. Þetta eru aöeins fáeinir af
ótalmörgum möguleikum, sem blasa viö, ef myndsegulbandiö
veröur almenningseign, eins og allt viröist benda til.
Og fleiri nýjungar eru á döfinni, og var skilmerkilega skýrt frá
þeim i áöurnefndri grein Hrafns Gunnlaugssonar. Kapalsjónvarp,
sem likt er viö jaröslma, mun gera þaö aö verkum, aö hægt veröur
aö ná h'undruöum sjónvarpsstööva á sama tækiö. Myndskifan likist
einna helzt hljómplötu aö sögn. A hana eru þrykktar hreyfimyndir
og henni er brugöiö á fón, sem tengdur er venjulegu sjónvarpi.
Menn hugsa sér, aö slikar skífur fylgi til dæmis dagblööum i fram-
tlöinni og hafi þá aö geyma nýjustu fréttamyndir.
Allt er þetta enn i deiglunni og erfitt aö spá nákvæmlega hver
þróunin veröur. Eitter þó vist: miklar breytingar eru i vændum, og
núverandi skipulag i f jölmiölun er ef til vill oröiö úrelt, áöur en viö
vitutn af.
Tækninýjungar .berast seint hingaö til lands. Meöan innreiö
myndsegulbandsins er undirbúin erlendis, viröist litsjónvarp enn
eiga langt i land hjá okkur. Nú háttar hins vegar svo til, aö megin-
hlúti þess sjónvarpsefnis, sem viö horfum á daglega er tekiö I lit en
sýnt svart/hvitt og myndgæöi þess þvi oft .og tiöum slæm. Erlendis
mun vera oröiö tilgangslaust aö bjóöa annaö efni til sýningar en
dagskrárþætti I litum. Þess vegna hefur islenzka sjónvarpiö oröiö
aö láta taka litmyndir til þess aö koma á framfæri viö erlenda aöila,
en getur ekki sýnt þær sinum eigin áhorfendum nema i
svart/hvitu. Þegar svona er komiö gefur auga leiö, aö ekki veröur
lengi unnt aö vikja sér undan þvi aö ráöast i aö koma á fót íslenzku
litsjónvarpi.
Sjónvarpiö okkar var stofnaö 30. september áriö 1966 og er þvi
oröiö rúmlega sjö ára. Forráöamenn þess gera sér vonir um, aö tiu
ára afmælisins veröi minnzt meö upphafi reglulegra sjónvarps-
sendinga hérlendis. En þróun sjónvarpstækninnar hefur oröiö miklu
örari en nokkur gat sé fyrir, svo aö timabært hlýtur aö teljast aö
taka máliö til endurskoöunar og reyna aö flýta litsjónvarpi eins og
kostur er á.
Nú þegar væri hægt aö hefja meö litlum tilkostnaöi útsendingu I lit
á meginhluta dagskrárinnar, sem eru flestir erlendu þættirnir. Þá
vantar landsmenn aöeins tækin. Aætlaöur kostnaöur viö kaup á lita-
tækjum er rúmir tveir milljaröar króna. Hér er þvi fyrst og fremst
um stjórnmálalegan og efnahagslegan vand^ að ræöa, sem
naumast ætti aö veröa þjóöinni ofviöa miöaö viö núverandi kaup-
getu og gegndarlausa sölu á ýmiss konar rándýrum heimilistækj-
um.
Meöalaldur sjónvarpstækis er talinn 7 til 8 ár, og þar sem
islenzka sjónvarpiö er einmitt á áttunda árinu, liöur senn aö þvi, aö
margir þurfi aö fara aö endurnýja tæki sin. Timinn getur þvi varla
heppilegri veriö til þess aö breyta yfir I litsjónvarp. Og ef sami hátt-
ur yröi haföur á og var viö upphaf islenzka sjónvarpsins, aö á inn-
fluttum sjónvarpstækjum skuli vera 80% tollur, sem rynni til
stofnunarinnar, — þá ættu tolltekjurnar af litsjónvarpstækjunum aö
nægja til aö mæta þeim kostnaöi, sem yröi af breytingunni.
beirri röksemd hefur veriö haldiö á lofti, aö óráölegt sé aö ráöast i
breytinguna fyrr en unnt verður aö vinna allt islenzkt útsendingar-
efni I litum, en viö þaö mun kostnaöurinn vera mestur. En væri ekki
allteins skynsamlegt aö breyta yfir i lit I áföngum og byrja strax á
aö leyfa áhorfendum aösjá alla erlendu þættina, sem teknir eru i lit,
en njóta sin misjafnlega i svart/hvitu.
Litsjónvarp er þaö sem koma skal. Þvi fyrr sem viö fáum þaö,
þvi betrá. Meö hliösjón af hinni öru þróun sjónvarpstækninnar og
nýjungum, sem ef til vill gjörbylta allri fjölmiölun, er sannarlega
óheillavænlegt aö dragast um og aftur úr.
G.Gr.
18 VIKAN l.TBL.