Vikan - 24.01.1974, Síða 6

HUN
MAÓ
PÍNU
LÆKNAÐI
AF TANN-
Vorið 1946 fór þýzki
tannlæknirinn dr.
Magdalena Robit-
scher-Hahn til Kina
á vegum Sam-
einuðu þjóðanna til
að leggja sitt af
mörkum i hjálp við
bágstadda þar i
landi. Hér segir
hún frá reynslu
sinni i Kina á
árunum 1946 og
1947.
Rauöu foringjarnir: Sjú En-lai, Mao og Sjú Teh
Yen Hsishan, „hviti” hers-
höföinginn, rlkti yfir• gervallri
borginni Taiyuan eins og hann
ætti hana og þar með talinni
námunn:. Hann rikti einnig yfir
sjúkrahúsinu. Meö bændurna og
verkamennina var fariö eins og
þræla. Ef einhverjum stóreig-
andanum eöa undirtyllum hers-
höföingjans bauösvo viö aö horfa,
voru nýjar álögur innheimtar —
sums staöar allt aö sextiu sinnum
á ári. Stundum var landsetunum
ekki neitt handbært annað en
eiginkonan eöa dóttirin, sem þeir
seldu rikisbubbunum eöa vændis-
húsum til aö geta greitt land-
skuldina. Aö öörum kosti var
þeim og sonum þeirra þröngvaö
til herþjónustu. Ég varö vitni aö
þvi, aö tólf ára gömlum drengjum
var þröngvaö til að klæöast her-
búningum. Byssan þeirra dróst
meö jöröinni og byssustingurinn
skagaöi hátt upp yfir höfuö
þeirra.
Engir aörir en þeir riku höfðu
ráö á aö senda börn sin i skóla.
Börn fátæka fólksins uröu aö fara
aö vinna fyrir sér, þegar þau voru
sex til sjö ára gömul, ef þau fengu
þá éinhverja vinnu.
A sjúkrahúsinu i Taiyuan rikti
mikiö ófremdarástand. Þar voru
engir lagöir inn aörir en þeir, sem
áttu næga peninga. Meöhöndlunin
fór eftir þvi, hve mikla peninga
þeir áttu. Lyf, verkfæri og áhöld,
sem Sameinuöu þjóöirnar sendu
þangaö, hurfu sporlaust. Seinna
fann ég svo mikiö af þeSsum
sendingum hjá tveímur rikum
tannlæknum i Shanghai, aö þaö
heföi nægt mörgum sjúkra-
húsum. Hjá þeim lá þaö undir
skemmdum I kistum.
Þjóöfylkingarmenn undir for-
ystu Schang Kai-scheks vissu
hvaö þeir sungu meö þvi aö gera
allt hvaö þeir gátu til aö koma i
veg fyrir, aö kommúnistar fengju
sinn hluta lyfja- og áhalda-
sendinganna. Þá bjuggu á yfir-
ráöasvæöi Rauöa hersins yfir 150
miljónir Kinverja. Þaö var þriöji
hluti þjóbarinnar og heföi þess
vegna átt að fá þriöja partinn af
sendingunum. Þess í staö — eins
og ég mun seinna vlkja aö— fóru
aðeins um þaö bil tvö prósent
sendinganna á yfirráðasvæöi
kommúnista.
Eftir sex vikna veru I Taiyuan
var ég búin aö fá nóg af
ófremdarástandinu á sjúkra-.
húsinu þar. Vonlaust var aö veita
rétta aöstoö viö aöstæöurnar þar.
Ég bað þess vegpa um, aö ég yröi
send á yfirráöasvæði
kommúnista. 1 byrjun september
áriö 1946 kom ég til Jenan, en þar
voru aöalstöðvar kommúnista i
Shensihéraöi. Svæöiö umhverfis
Jenan, þar sem bjuggu nokkrar
milljónir manna, haföi þá þegar
veriö I tiu ár undir Rauöa
hernum, sem stjórnaö var af Mao
Tse-tung. Þaö var eins og aö
koma til nýs Kina.
Ekkert sorp sást á götunum.
Hvergi sást lögreglumaður skip-
andifyrirog hvergi sá ég betlara.
Fólkiö i Jenan var allsendis ólikt
þvi fólki, sem ég áöur hafði séö i
Kina. Þaö var ekki eins ráövillt
og vonlaust. Þvert á móti. Allir
höföu eitthvaö aö starfa og allir
voru vingjarnlegir. Menn og
konur gengu i fátæklegum, en
hreinum bómullarklæöum um
göturnar, hlógu og mösuöu
saman. Margir héldu á litlum
snældum og spunnu á göngunni.
Allir höföu nóg aö boröa og jafn-
vel meira en þaö. 1 kuldatið drakk
fólkiö heitt vatn, sem geröi þvi
einkar gott.
A yfirráðasvæöi „hvitra’.’ tiök-
aöist þaö viöa enn, aö múrar
umluktu borgirnar og þéir, sem
inn um borgarhliöin fóru, uröu aö
gjalda toll, áöur en þeim væri
hleypt inn fyrir. Þessara múra sá
hvergi staö i Jenan.
Kommúnistarnir höföu rifiö þá
niður. Eftir niöurniösluna og
hörmungarnar, sem hvarvetna
höföu blasaö viö mér i Taiynan,
fann^t mér næstum eins og ég
drykki kampavin i hvert sinn,
sem ég dró andann.
Jenan var ekki lengur eiginleg
borg. Japanir höföu þvi sem næst
jafnaö hana við jöröu i sprengju-
árásum. Stjíirnarbyggingin,
gistihúsiö, gamalt musteri og
nokkrir leirkofar stóöu þó uppi.
Fólkiö haföist viö i hellum.
Hæöirnar og fjöllin kringum
Jenan litu út eins og býflugnabú.
Þar bjuggu Kinverjar hver viö
annars hliö, innan um hvern
annan, tiu þúsundir, tuttugu
þúsundir —já, miklu fleirien þaö.
A hæsta fjallinu hafði sjúkra-
húsinu verið fenginn staöur. Það
var niu hæðir.
Venjulega haföi hver fjölskylda
einn helli út af fyrir sig. En Mao
Tse-tung haföi þó yfir þremur að
ráöa. 1 einum þeirra vann hann, i
öbrum hélt hann fundi og sam-
komur og i þeim þriöja bjó fjöl-
skylda hans.
1 hellum bændanna var venju-
lega litiö annaö en „Kang”,
6 VIKAN 4. TBL