Vikan - 07.03.1974, Blaðsíða 44

Hún bauð
dauðanum birginn
Framhald af bls. 9.
Mér var faliö á hendur aö búa
til vatnssafnara. Ég setti blöö af
villtum rabarbara, sem hvert um
sig er um einn og hálfur metri i
þvermál, milli tveggja tréhæla,
sem ég stakk niöur i jöröina.
Blööin mynduöu trekt og neöan á
þessa trekt batt ég vatnsþéttan
nælonpoka.
Þessu næst átti ég aö útvega
mat. Hvaö eftir annaö stakk ég
vasahnifnum minum inn i gamalt
mammúttré. Af stökustu vand-
virkni safnaöi ég saman lirfum,
sem sumar eru allt aö átta senti-
metra langar og jafnsverar
fingri, á stört grænt blaö.
Þessar lirfur eru hinn ágætasti
réttur, þegar búiö er aö sjóöa þær
eöa steikja.
„Hei — mamboo.” Tveir menn
úr hópnum höföu gengiö upp á
hæö, sem var nokkuö til hægri viö
fyrirhugaöan næturstaö okkar, og
þaöan barst þetta kall, sem var
neyöarmerki okkar.
Ég ætlaöi aö flýta mér aö taka
saman fötin min, sem ég haföi
hengt til þerris. Þá skall allt i einu
yfir skýfall, rétt eins og himinn-
inn steyptist yfir okkur i heilu
lagi.
Ég reyndi aö grípa andann,
alveg á sama hátt og ég geröi,
þegar ég stökk úr bátnum i fyrri
æfingunni. Ég hrasaöi og féll i
leöjuna.
Bakiö á einkennisbúningnum
minum rifnaöi og stigvélin hurfu
sporlaust. Trektin, sem ég haföi
lagt mikla vinnu i aö búa til, var
farin veg allrar veraldar.
Allt i einu snarhætti aö rigna,
eins óvænt og þaö haföi byrjaö.
Viö lá, aöég fyndi hvernig trén og
gróöurinn önduöu léttar eftir
dembuna.
Eftir þrjár klukkustundir skylli
myrkriö á. Einn þátttakenda
haföi drepiö þrjár rottur til aö
hafa til kvöldveröar.
Vatnselgurinn sjatnaöi eins
fljótt og hann haföi safnazt fyrir.
Fiskur reyndi aö finna leiðina i
lækinn aftur. Við veiddum hann
meö höndunum milli trjáróta,
vöföum honum innan i trjáblaö og
steiktum hann i heitri ösku.
Hengirúmin okkar héngu i
trjánum hálfan annan metra frá
jöröu, en við vorum of skelkuð til
þess aö leggjast til svefns. Viö
sátum kringum bál og sögöum
hvert ööru sögur alla nóttina.
Morguninn eftir lögöum viö af
staö klukkan sex. Þegar viö
komum upp á hæö eina, sáum viö
i fyrsta sinn óendanleik frum-
skógarins.
Hræöslan viö aö svelta i hel,
sem er svo nærgöngul á is og i
eyðimörkum, er óþekkt fyrirbæri
i frumskóginum. Dauðauggurinn
i þessu græna fangelsi er dul-
bunari, en hann er ekki betri fyrir
þaö. Hann liggur i leyni i
afkimum sálarinnar og tærir
mótstööuafliö.
Enn áttum viö eftir að vera tvo
sólarhringa i frumskóginum. Það
voru tvisvar sinnum 24 klukku-
stundir — aö þvi er virtist enda-
laus eilifö.
Þegar viö komum út úr frum-
skóginum eftir fimm daga dvöl
þar, stóö blfreiöin og beiö okkar á
steinsteypta veginum. Viö
höföum gengiö i stóran hring i
frumskóginum eins og ráögert
haföi veriö.
t bflnum sat ég viö hliöina á
John. Trefillinn, sem ég haföi um
hálsinn, feyktist framan f andlit
rriitt i vindinum. Þá rann þaö upp
fyrir mér, aö i fimm sólarhringa
haföi ég ekki fundiö minnsta and-
vara.
Þaö var komin nótt, þegar við
komum aftur til Changi. John
þrýsti hönd mina og sagöi:
— Vonandi sjáumst viö aftur
einhvers staöar, Ruth..í :
Sumariö 1972 lagði ég af staö i
siöustu ævintýraferö mfna. Þaö
var æfingaferð á eyöimörk viö
Persaflóa.
Meöal þeirra upplýsinga, sem
okkur voru veittar á nám-
skeiðinu, áöur en viö lögöum i
sjálfa feröina, var: Hitastigið á
eyöimörkinni að degi til getur
verið allt að 60 — 70 stig á Celsius.
Þar getur mannleg vera
tæpast lifað lengur en i 2 sólar-
hringa — 48 klukkustundir.
Ég komst samt fyrst aö" þvi,
hvaö 24 klukkustundir á eyöimörk
eru — þar sem allt byggist á þvi
aö sitja hreyfingarlaus og gefast
ekki upp — I Qatar — eyði-
mörkinni.
70 prósent mannslikamans eru
vökvi, það þýöir aö i meðalmanni
eru um þaö bil 50 lftrar af vatni.
Þaö kann að vekja furöu, að
grannt fólk hefur i likama sfnum.
meira vatn, en feitlagið fólk, en
fita er þurrt efni.
Grannvaxiö fólk hefur þvi meiri
möguleika á að komast af i eyði-
mörkum en feitlagiö.
Maöurinn má ekki missa meira
en fimmta hluta vatnsmagns
likama sins — þ.e.a.s. 10 litra —
aö öörum kosti deyr hann.
Flugvél brezka flughersins
flaug með okkur á ókannað svæöi ■
i Qatar- eyöimörkinni svala júni-
nótt. Flugvélin lenti mjuklega i
grófum sandi.
Viö vorum ekki fyrr komin út úr
vélinni, en hún sneri viö og flaug
burtu.
Viö höföum lent á næstum
hvitum sandi. Foringi okkar, sem
hét Zeleny majór, ákvaö aö viö
skyldúm ganga i suöurátt. Viö
töluðum lftiðsaman. Eina hljóöið,
sem heyrðist, var fótatak okkar
sjálfra í vsandinum.
Mér varð hugsað til mynda,
sem ég baföi séö af lendingu
geimfara á tunglinu. Mér fannst
eins og ég væri stödd á öörum
hnetti.
Rétt fyrir klukkan fimm, þegar
fyrsta dagsbrúnin fór að sjást,
sagöi majórinn okkur aö nema
staöar. Viö leituöum aö staö til
þess aö láta fyrirberast á um
daginn. Enn vissum viö ekki, aö
tólf klukkustunda viti beiö okkar.
Þaö bæröist ekki hár á höföi.
Ekkert, hljóö heyrðist og ég fékk
þá furöulegu hugmynd, að við
hlytum aö geta heyrt stjörnurnar
syngja.
Sólin kemur upp á fáeinum
minútum. 1 austri kemur hún
upp fyrir sjóndeildarhringinn og
eftir fáein andartök skin hún og
minnir þá litiö á evrópska sól.
Á nóttinni er hitinn um þaö bil
30 gráöur á Celsius. A daginn fer
hann upp i 60 gráöur. Viö áttum
ekki annarra kosta völ en aö
leitast viö aö skýla okkur fyrir
sólinni sem bezt við kunnum og
bíöa.
Viö minnstu hreyfingu svitnar
maöur I eyðimörkinni. Þaö er
ekki einungis heimskulegt úr hófi
fram að ætla sér aö ganga. Þaö
getur einnig orsakaö hitaslag. Ef
maöur skiptir hiö minnsta um
stellingu, snertir maður brenn-
heitan sandinn og missir viö þaö
þann örsmáa svala blett, sem
maöur hefur haldið kaldari meö
likama sfnum.
Viö vissum, aö viö uröum aö
skýla öllum llkamanum til þess
aö missa ekki einn einasta dropa
til ónýtis. Tilraunir hafa sýnt
fram á, aö hermenn klæddir
stuttum buxum missa næstum
hálfum litra meira af vökva dag-
lega en þeir, sem klæddir eru síð-
buxum eða arabaskikkjum.
Viö biðum vindsins, sem kemur
meö sólarupprásinni. Hálfri
stundu eftir sólarupprás byrjaöi
aö kula liti.ls háttar og þá fylltust
fallhlifarnar okkar vindi, en þeim
höföum viö gengiö svo frá, aö þær
tækju sem mestan vind á sig og
bæru þess vegna eins stóran
skugga og framast var hægt.
Ef engan skugga er að finna á
eyöimörkinni, er næstum óhugs-
andi, að mannleg vera geti lifaö
þar af einn einasta dag. Þá er eini
möguleikinn til aö bjargast að
grafa sig niður I sandinn.
Viö höföum einn litra ,af
drykkjarvatni og ofurlitlar lyfja-
birgöir viö hliðina á okkur i
skugganum. Fyrsta boöorðiö I æf-
ingunum var: Drekkiðekki fyrsta
daginn. Engir mega fá deigan
dropa, nema þeir séu særöir.
Þegar ég ieit á úrið mitt i fyrsta
sinn, sýndi það, aö klukkan var
ekki nema niu. Hitinn hafði hækk-
aö mikið og vindurinn hafði í för
með sér fingert sandrok, sem jók
mjög á óhugnaðinn.
Klukkan 11. Ég fann hvernig
svitinn streymdi niður háls minn
og axiir. Ég sat svo grafkyrr, aö
ég sárkenndi til i bakinu.
Klukkan 12. Nú var sólin.beint
yfir höföum okkar. Skilin milli
himins og jaröar virtust hafa
þurrkazt út. Himinninn . fylltist
smágeröu sandrokinu og virtist
hafa sameinazt jörðinni alger-
lega.
Ég lagöi höndina varlega á
sandinn utan skuggans af fallhlif-
inni. Ég kippti henni að mér um
leiö og ég snart sandinn. Það var
eins og ég hefði lagt hana á heita
eldunarplötu. Hitastigið i sandin-
um hlaut aö vera komiö yfir 60
gráöur á Celsius.
Ég átti erfitt meö að anda. Mér
fannst ég sitja i miöjum ofni, þar
sem engir logar voru.
Klukkan 13. Hvað veröur um
mig, ef fallhlifin brennur I sólar-
hitanum?
Klukkan 14. Þaö var hræðilegt
aö geta ekki tekið sér neitt fyrir
hendur. Mér fannst eins og jöröin
væri öll oröin glóandi lampi. Ég
varö að taka á öllum viljastyrk
minum til þess aö standa ekki upp
og hlaupa af stað. Þó gerði ég mér
þess glögga grein, aö ég komst
ekki frá þessu víti með nokkru
móti. Zeleny, sem var reyndur i
eyöimerkurferðum sem þessari,
virtist geta sofnaö viö og viö. Allt
i einu varö ég svo hissa á þessu,
aö þaö hjálpaöi mér aö hrekja ótt-
ann á brott.
Klukkan 16. Viðhorfum á sólina
hverfa niður fyrir sjóndeildar-
hringinn. Þaö er eins og þota, sem
fer gegnum hljóðmúrinn. Viö
spruttum öll á fætur og störöum
upp I himininn.
Ekkert!
Mér fannst eins og hjartaö
stöövaöist i brjósti mér. Við
heyröum brakhljóö aö baki okkar
og á eftir þvi tón, sem mér fannst
hljóma eins og háa c-iö á fiölu.
Framhald á bls. 46
44 V!KAN 10. TBL.