Vikan - 09.11.1978, Blaðsíða 11

Þetta er ekki opinber veitingastaður, heldur mat-
salur fanganna á Litla-Hrauni.
Þeir hvorki sofna né vakna án iyfja. En
þetta er líklega gert til þess að halda uppi
reglu á staðnum. Innilokun hefur slæm
áhrif á taugakerfi manna, og lyfin deyfa og
sljóvga og gera dvölina þolanlegri. En hvað
tekur við, þegar út er komið að aflokinni af-
plánun? í mörgum tilvikurn ekkert nema
ráp á milli lækna í lyfjaleit — annað- er
óhjákvæmilegt.
Sunnudagarnir
I hugum margra fanganna eru það
sunnudagarnir sem gefa lífinu eitthvert
gildi. Þá geta ættingjar og ástvinir fang-
anna heimsótt þá á milli klukkan hálfellefu
á morgnana til sex á kvöldin. Hér áður fyrr
var reglan sú að heimsóknir voru leyfðar
alla helga daga, en var síðan breytt í sunnu-
daga eingöngu. Föngunum gremst þetta
töluvert, og geta ekki skilið að það skaði
nokkurn skapaðan hlut, þó þeir fái að vera
eitthvað meira í návist þeirra sem þeim
þykir vænt um. Sumir fá heimsóknir á
hverjum sunnudegi, aðrir sjaldnar og enn
aðrir aldrei.
„Sellan"
Eins og að framan greindi, þá er fang-
elsið á Litla-Hrauni þannig úr garði gert að
það er ekki nokkur vandi að strjúka úr því.
Þó mun fátítt að slíkt komi fyrir.
Þegar fangi hverfur af Litla-Hrauni, þá
er rannsóknarlögreglan strax látin vita, og
vörður settur við Ölfusárbrúna. Einnig er
öllum flugvöllum tilkynnt um strokið. Af
þessu leiðir að fangi hefur lítið annað upp
úr því að strjúka en nokkurra klukku-
stunda frelsi, sem verður honum dýrkeypt
þegar aftur er snúið. Þá er eina refsingar-
tæki fangelsins tekið í notkun — það er
„sellan”.
„Sellan” eru fjórir klefar í kjallara fang-
elsisins, hver um sig 2 1/2 m á lengd og
helmingur þess á breidd. Gluggalaust er
þama, og eina loftræstingin er lítill stútur
út úr veggnum, sem andar litlu lofti nema
helst í hávaðaroki. Af þeim sökum er yfir-
leitt um 30 gráða hiti í „sellunni”. Eina
ljósið þarna inni er ein pera sem byrgð er
með gataðri járnplötu, þannig að ógjörn-
ingu er að lesa við það nema að standa
alveg upp í því. En það kemur e.t.v. ekki
svo mikið að sök, því eina lesefnið sem
boðið er upp á niðri í þessu helviti er upp-
byggilegt kristilegt efni. Og hver ætli lesi
slíkt með opnum huga við slíkar kringum-
stæður?
Hlandfata er í klefanum, og fanginn fær
fjórar sígarettur á dag. Þarna fá stroku-
fangar að dúsa í allt að þrjár vikur, og
dæmi eru til þess að sá tími hafi verið enn
lengri. Að aflokinni sellu-vist eru stroku-
fangar settir í „skáp”, en það er klefi af
svipaðri stærð, en þó með gluggum. Þar er
fanginn látinn taka út síðasta hluta refs-
ingar sinnar fyrir strokið, í algjörri einangr-
gardinuleysi og segja að hver sem er geti kikt á
þá í sturtunni!
Vaktstofa fangavarða séð úr setustofunni.
Nýkominn frö lækninum, í móki að hlusta á Pink Floyd.
45. tbl. Vikan II