Vikan - 18.09.1980, Blaðsíða 15

Guofinna Eydal
Eiga feður
að taka þátt
fœðingunni?
i
tekin sem eðlilegur hluti af lifinu, seni
atvinnulífið ætti t.d. skilyrðislaust að
taka tillit til. En konur eru aldar upp i
þvi að þegja og tala um sin mál sem
heilaga leyndardóma sem séu ekki
almennt áhugaverðir.
Eitt af þeim málefnum sern heyrist
litið um er hvort faðir á að vera
viðstaddur og þátttakandi í fæðingu eða
Ein meginástæða til þess hve bók Deu
Trier Mörch, Vetrarbörn, varð vinsæl er
að hún er ein af örfáum konum sem
opinberaði reynslu kvenna um fæðingar.
Þetta er bók sem hefur verið þýdd á ótal
tungumál einmitt vegna þess að hún var
skrifuð af konu sem sjálf hafði farið i
gegnum þessa reynslu og hafði þor og
vilja til þess að koma þessari reynslu frá
sér. Þetta er bókin sem margir hafa sagt
um: ..Af hverju hefur þetta ekki verið
skrifaðáður."
Konur hafa fram á þennan dag átt
mjög erfitt með að lýsa því hvernig þær
skynja fæðinguna nema í litlum.
þröngum. vinkvennahópi. Það á hins
vegar ekki bara við um fæðingar að
konur eigi erfitt með að orða og lýsa
reynslu sinni. Þær eiga yfirleitt erfitt
með að opinbera reynslu sina um eigin
málefni. Þetta á t.d. við um málefni eins
og kynlif. getnaðarvarnir og breytinga-
skeið. Þetta eru allt efni sem teljast til
leyndarmála. Það á einnig við um þessi
málefni eins og barnauppeldi að þau eru
gerð að einkamálum kvenna. Konur
hafa gert sjálfum sér og kynsyslrum
sínum mikinn óleik með þvi að þegja um
hin svokölluðu kvennamál, ekki sist
vegna þess að þær stuðla þannig að þvi
að hver og ein kona geri þetta að einka-
vandamáli og vama því að þessi mál séu
ekki. Fyrir nokkrum árum þólli það
heldur ekki eins sjálfsagður hlutur eins
og í dag að faðirinn tæki þátt i fæðing
unni. En enn i dag hugsa margir
verðandi foreldrar um hvort faðirinn
eigi að vera með.
Faðir og fæðing
Margir yfirvega löngu fyrir fæðingu
hvort faðirinn eigi að vera með eða ekki.
Sumir feður vilja alls ekki vera með,
oftast af einhverri hræðslu við að sjá
eitthvað sem þeir halda að þeir |xrli ekki
að sjá. En verðandi mæður vilja lika
stundum ekki hafa feðurna nieð. Konur
hafa i þvi sambandi sagt að þeini finnist
óþægilegt að láta eiginmanninn sjá sig i
þessum aðstæðum. að þær séu hræddar
um að hann þolí ekki að sjá svo mikið
blóðog þvíumlikt.
Það er erfitt að koma með einhverja
algilda reglu um hvort faðir á að vera
viðstaddur fæðingu barns sins. Það
hlýtur alltaf að vera háð ntörgum
hlutum og ákvarðast af af hvaða
hvötuni hann og móðirin vilja að hann
sé með.
Nú er lagður nokkurs konar
þrýstingur á feður að vera viðstaddir
fæðinguna. Þessi þrýstingur hefur sntáni
saman þróast yfir i það að þeir feður,
sem ekki vilja vera með, eru gjarnan
litnir hornauga. Margir feður |x>ra
heldur ekki að láta i Ijós að þeir óski ekki
eflir að vera með. Þeir óttast að það geti
verið misskilið og tekið á þann hátt að
þeir hafi hvorki áhuga á konu né
komandi bami eða að eitthvað sé að i
sambúðinni.
Það má halda þvi fram að þaðsé sann
gjarnt og eðlilegt að faðir taki þátt i
fæðingu barns sins. En það er einungis
hægt að lita á það scm eðlilegan hlut ef
hann gerir það vegna þeirrar samheldni
scm hann hefur við fjölskyldu sina og
þeirrar ástar sem hann hefur á konu og
komandi barni. Ef liann er þátltakandi
cinungis fyrir ytri pressu og af þvi að
hann og móðirin vilja að hann uppfylli
regluna um að feður eigi helst að vera
viðstaddir fæðinguna má segja að
viðvera hans hafi litla þýðingu fyrir
hann sjálfan, móður og komandi barn.
Samband föður við barn er ekki
fremur liffræðilega ákvarðað en
samband móður við barn. Þetta
samband verður einungis til vegna
samvcru viðbarniðog þeirra tilfinninga
legu tengsla sem myndast vegna
samverunnar. Þar sem lilfinningalegl
samband við börn byggist upp strax frá
fæðingu er mikilvægl að feður laki þátt i
umönnun barna þegar frá upphafi.
Sumir hafa haldið þvi fram að samband
föður við barn verði sterkara ef hann
hefur tekið þátt i fæðingunni. og feður
hafa sjálfir látið þetta í Ijós. Það er hins
vegar ekki ástæða til að ælla að
þálttakan i fæðingunni sjálfri hafi tengt
l'eðurna slerkara við börn sin. hcldur að
þcir feður sem geri slikt hafi gjarnan
mciri áhuga á þvi að fást við barnið og
geri það eftir fæðingu og það sé í
rauninni það sem bindur þá sterkl við
börnin.
38. tbl. Vlkan 15