Vikan - 11.12.1980, Qupperneq 26

111111

wain«~in~i~in~in"in~i~i~in~ii~inn~i~in~m
veldur R. Björnsdóttir. sem var fyrsli
tónlistarkennarinn ntinn. Hún l'ékk
Bjarna Þórðarson til að kenna sér og
kenndi okkur krökkununt síðan þaðsent
hún sjálf hafði lært. Uni ferniingu fór ég
í Tónlistarskólann i Reykjavík. Þegar
miðsvetrarprófin nálguðust var ntér sagl
að Páll isólfsson myndi konia og hlýða á
mig spila. Þá varð ég hræddur og flúði
úr skólanum! Dvölin þar var þvi aldrei
nenta hálfur vetur." sagði Björn. Systkin
hans eru Elin R. Hulda og Guðntundur
R. Einarsson. „einn harðasti trommar-
inn á landinu,, eins og bróðir hans orð-
aði þaó.
t hljóðfærið fékk Björn að gjöf
l'rii to mr sinum. Einari J. Jónssyni hár-
ske Það var básúna. en Einar spilaði
sjállur á trombón i lúðrasveit. Björn hóf
svo nám i trompetleik hjá Karli Ó.
Runólfssyni skömmu eftir fermingu. Þar
með voru örlög drengs ráðin og hann
hefur síðan spilað og spilað sér og öðrum
til ánægju.
Arið 1936 kom til íslands þýskur
maður. Albert Klahn að nafni. ásanu
konu sinni sem var landflótta gyðingur.
Ég hafði lofað sjálfum
mér þvi að fara ekki
út í kennslu fyrr en ég
væri orðinn fullorðinn
maður
Albert réð sig til að spila á Borginni
ásamt frúnni, hann á píanó. hún á fiðlu.
Einnig var Albert ráðinn stjórnandi
Lúðrasveitar Reykjavíkur. Björn R. sem
hafði „dútlað” við að spila á trompet
fór að læra að spila á básúnu hjá Alberl
Klahn. Árangurinn lét ekki á sér standa
og fljótlega var Björn kominn í Lúðra-
sveitina og spilaði þar undir stjórn
kennara síns.
Mannshárið leiddi þau saman
Svo skall á heimsstrið. annað í
röðinni. Björn R. dreif sig í Iðnskólann
og fetaði í spor föður sins, nam hár-
skurð. Hann fullnumaði sig í iðninni
eins og vera ber og yfirgaf skólann með
próf í vasanum og konu upp á arminn.
Það var nefnilega i lðnskólanum sem
leiðir þeirra lngibjargar lágu sanian.
Hún var nemi í hárgreiðslu i sama skóla.
Sanieiginlegur áhugi á hirðingu manns-
hársins leiddi þau saman!
„Það var mikill sjarmi yfir stríðsár-
unum. Þá klippti ég og rakaði á daginn
en spilaði á kvöldin. Ég man að á þeim
tima kostaði herraklipping 10 krónuren
timakaup hljóðfæraleikara var 40
krónur. Núna hins vegar er lægsta
gjald fyrir klippingu 3000 krónur, en
tekjur hljóðfæraleikara 5000-6000
krónur á tímann. Þú sérð að fyrr á árunt
höfðu hljóðfæraleikarar það ntun betra.
Mun betra.
Á striðsárunum sá Björn unt að halda
hári breskra og bandarískra setu-
liðsntanna í horfinu. Hann vann á
rakarastofu i Tripolí, herbúðum sem
voru þar sent síðar reis Háskólabíó á
Melunum í vesturbænum.
Margir tónlistarmenn voru nteðal
setuliðsntannanna og Björn var fljótur
að komast i kynni við nokkra þeirra.
Fyrsta hljómsveit Björns
stofnuð skömmu eftir stríð
„Herntennirnir stækkuðu sjóndeildar-
hringinn hjá okkur. Þeir komu nteð
hljómplötur nteð áður óþekktri tónlist
og gáfu íslenskunt kunningjunt. Ég
kynntist fullorðnum amerískum sjóliða
og fór að læra hjá honum. Hann
heimsótti mig á rakarastofuna öðru
hvoru og þar fór kennslan frarn. Þessi
kunningi minn dó reyndar fyrir fáeinunt
mánuðum. 72 ára gamall. Hann korn
við á Islandi á leiðinni frá Evrópu til
Ameriku fyrir 3-4 árum. Þá vildi svo vel
til að ég ásamt nokkrum öðrum áttum
að fara til Þingvalla að spila á listahátið
á vegum Bandalags listanranna. Sá
ameriski slóst í förina til Þingvalla og
skemmti sér konunglega. Sagði að þetta
hefði verið hápunktur ferðarinnar til
útlanda.”
Þannig voru frumspor Björns á
tónlistarbrautinni. En heimsstriðinu var
ekki fyrr lokið en hann steig lengri og
ákveðnari skref. Stofnuð var fyrsta
hljómsveitin sem kennd var við liann
sjálfan. Auk hans voru í „bandinu"
Gunnar Egilsson klarinett.uleikari.
Haraldur Guðmundsson trompetleikari
sem nú er skólastjóri á Neskaupstað.
Axel Kristjánsson gítarleikari sem nú er
loftskeytamaður. Árni tsleifsson pianó-
leikari, nú búsettur á Egilsstöðum og
Guðmundur R. Einarsson bróðir Björns
á trommur.
„Við byrjuðum spilamennskuna árið
1945 á samkomum góðtemplara i
Listamannaskálanum. Áður hafði ég
spilað með harmónikuleikara fyrir
gömlu dönsunum og komst fljótt að þvi
þegar hljómsveitin fór af stað að nauð-
synlegt var að hafa nikku með. Ég
útvegaði nikku og lék sjálfurá hana."
Lifandi tónlist í hávegum
höfð
„Ég var með hljómsveitir sleitulaust í
15-16 ár eða frant yfir 1960. Þetta tínia-
bil var blómaskeið hljóðfæraleikara. Þá
var hægt að lifa af einunt tekjum fyrir
hljóðfæraleikinn sem er meira en hægt
eraðsegja í dag.
Tónlistarlífið var lika allt öðruvísi.
Áður var lifandi tónlist í hávegum höfð.
Á Borginni var hljómsveit, sömuleið-
is á Hótel íslandi og Hótel Heklu
á meðan Hekla var og hét.
Listamannaskálinn kom i gagnið 1943
og síðar bættist Miólkurstöðin við. Þar
var dansað eftir hljómsveitartónlist. Við
26 Vikan 50. tbl.