Vikan - 28.10.1982, Blaðsíða 41

Athygli vekur að Myriam
kemur með performance eða
gjöming á myndbandi og er það
hluti sýningarinnar.
„Vinnslan á þessum gjömingi
tók mjög skamman tíma,” segir
Myriam, „og það var aö mörgu
leyti gaman að finna að maðurinn
sem ég málaði fann sig veröa að
einhverju nýju, verki, þegar ég
hafði málað hann. Þó hafði hann
aldrei áður veriö málaður.” I
þessum gjörningi málar Myriam
beint á sjálfa sig eftir að hafa
málað aöra manneskju. Hugsunin
er sú aö allt, menn og hlutir, verði
hluti af verkinu. „Mig langar til að
verða verk mín því það eru þau
sem lifa eftir að ég dey. Og þegar
ég dey vil ég láta mála mig
svona.”
Myriam er ein af þeim fyrstu
sem nýttu gjöminginn sem list-
form, um 1965. „Seinna varð það
tíska,” segir hún og brosir við.
„Eg hef alltaf haldið mig viö mál-
verkið, ekki farið út í concept eöa
hugmyndalist, en ég mála bæði
málverk ein í mínu horni og svo
lifi ég lífinu út á við með því að
fremja gjörninga, mála bæði fólk
oghluti.”
Áberandi þáttur í gjörningum
Myriam er að tengja eina listgrein
við aöra, en það getur veriö vand-
kvæðum bundið. „Yfirleitt verð ég
að hugsa hugmyndina ein frá
grunni, en þó kemur fyrir að mér
finnst heppilegt að vinna með
öðrum að ákveðnu verki. Ég
málaöi flautuleikara, konu, eitt
sinn og hún túlkaði litina sem ég
málaði í tónlist sinni, spilaði,
beitti röddinni og líkamanum í
tónum, dansi og orðum. Þegar ég
málaöi gult, þá túlkaði hún
sólskinið og ég málaöi bæði hana
og bambusflautuna hennar, en
hún samdi síðan og spilaði út frá
mínu verki. Það var gaman aö
vinna með þessari konu og sjald-
gæft aö hitta fólk sem maður nær
svo góðu sambandi við.
Við eigum þennan performance
ekki á videobandi en það er von til
að við gerum eitthvað saman í
framtíðinni sem við getum tekið
upp. Hver performance er eitt-
hvað nýtt og ég vinn í skorpum,
stundum einbeiti ég mér að því að
mála ein míns liös en þess á milli
aðgjömingum.
Ég byrjaöi snemma í listaskóla.
Mamma sendi mig 10 ára gamla í
fyrsta listaháskólann í ísrael, en
þar er ég alin upp. Við vorum tvö á
sama aldri sem fengum inngöngu
þá, fyrstu bömin sem tekin voru í
skólann. Síðan lá leiðin í herinn og
svo til annarra landa. I frekara
listnám. Ég bý nú í París, hún er
ekki lengur Mekka listarinnar
eins og áður, New York hefur
tekið þar við, en ég tilheyri París
frekar. Það var orðið þrúgandi að
búa í Israel og taka ekki harða
afstöðu í list sinni. Ég er draum-
lynd, en ef maður ætlar að þrífast
í ísrael sem listamaður verður
maður að vera pólitískur eða
þjóðemislegur. Það er lúxus að
vera listamaður í ísrael á þessum
tímum sem nú eru. Mér fannst ég
vera hálfsek að búa í listum og
hugmyndum.
Það er frelsi að koma til íslands.
Hér eru engin landamæri. Fólk
gerir sér ekki grein fyrir að það
eru 12 kílómetrar milli sjávar og
vesturbakkans þar sem styst er í
Israel.
Sumir þrífast best í sveitinni, ég
þarf á hjartaslögum menning-
arinnar að halda. Þau er vissu-
lega að finna í París. 300 leikhús!
Og Pompidou-safnið þar sem
alltaf er eitthvað að gerast.
Það skiptir mig meira máli en
sólin í trjánum í sveitinni. Samt
vil ég ekki verða þræll tækn-
innar.”
Eitt af því besta í París að mati
Myriam er þó komið vegna þess
að menn hafa kunnað aö nýta sér
tæknina.
„Ein af ástæðunum fyrir því að
ég flutti aftur til Parísar er út-
varpið. Þar eru kúltúrprógrömm
og klassísk tónlist sem ég held
mikið upp á og ég hef útvarpið
alltaf á þegar ég er að vinna. Ég
get varla lifaö án þess. Hins vegar
er ég ekki hrifin af sjónvarpinu,
það er andlegt fóður sem mér
líkar ekki.”
Það hefur komið glöggt fram
hjá Myriam að hana skiptir miklu
máli að vera kona í list sinni.
„Ekki endilega kona, reyndar,
heldur líka móðir,” bætir hún við.
„Dóttir mín var óskabarn og mín
list breyttist viö að eiga hana. Ég
fæði af mér listaverk rétt eins og
barn. Sjáum til dæmis Simone de
Beauvoir, hún er góður höfundur,
en hún er karlhöfundur frekar en
kvenhöfundur. Líklega vegna þess
að hún á ekki barn. Svo hins vegar
kona eins og Anais Nin, ég er mjög
hrifin af verkum hennar og þegar
ég las þau sendi ég útgefanda
hennar upplýsingar um mín verk
og sagðist hafa áhuga á að gera
myndir við verk Anais Nin, en hún
skrifaði mér til baka sjálf og þá
kom í ljós að hún þekkti mín verk
og hafði fundið sig í þeim eins og
ég í hennar verkum.
Við skrifuðumst síöan mikiö á
þangað til hún dó, 75 ára gömul,
fyrir nokkrum árum. Hún var
eiginlega móðir avant-garde-bók-
menntanna og hefur orðið þekkt-
ari fyrir eigin verk á seinni árum.
Lengi vel var hún frekar í sviðs-
ljósinu sem vinkona Henry
Millers.
Þaö er merkjanlegur munur á
kvenlegum verkum og karlmann-
legum (allir karlar hafa kvengen
og allar konur karlgen) og aðstað-
an er svo ólík. Annað er ekki betra
en hitt, aðeins ólíkt, og ég er hrifin
af því sem Erró og Dieter Roth
eru að gera. En ég myndi ekki
gera neitt í líkingu við það sjálf
því þeirra verk eru miklu huglæg-
ari en mín, fremur eitthvað sem
ég el af mér sem kona.”
43. tbl. Vikan 41