Vikan - 11.07.1991, Blaðsíða 12

Fyrsta sjónvarpsserían: Undir sama þaki.
Frh. af bls. 10
lend dagskrárgerð er fjárfesting. Við eigum stór-
an hóp af fagfólki sem kann til verka og við verð-
um að bæta okkur í þessum efnum ef við ætlum
að vera þjóð áfram. Það kostar að vera þjóð og ef
við ætlum ekki að vera þjóð þarf að hætta ýmsu
öðru líka.
Ríkinu ber skylda til að halda uppi menningu í
landinu og þess vegna á það að láta þá fá fé sem
eru að búa til menningu. Það á ekki að búa hana
til sjálft."
ÚTILOKAÐ AÐ BÚA TIL LISTAVERK
f NEFND
Þótt Björn hafi starfað við „tilbúinn" heim jafn-
lengi og raun ber vitni bera skoöanir hans ekki
keim af neinni sýndarmennsku.
„Mín lífsskoðun er sú að einstaklingurinn eigi
að fá að njóta sín og njóta ávaxtanna af því sem
hann hefur fram að færa. Ef einhver er gæddur
snilligáfu vil ég að sá hinn sami fái að njóta þess
og uppskera það sem hún getur fært honum. Ég
er á móti því að menn séu allir settir í eitthvert
mót og að ríkið hugsi fyrir þá eða hafi vit fyrir
fólki."
Er það þess vegna sem þú styður Sjálfstæðis-
flokkinn?
„Já, alfarið. Það vekur furðu mína hve erfitt
listamenn eiga með að átta sig á þessu. Ég er
mjög á móti öllu þessu jafnaðar- og lýðræðis- og
nefndarkjaftæði, þegar kemur að listum. Ég er al-
veg sannfærður um að það er útilokað að búa til
listaverk í nefnd."
Gengurðu svo langt að segja að óöryggi sé
listamanni nauðsynlegt?
„Nei, mér finnst út í hött að segja að listamanni
sé nauðsynlegt að svelta og vera óöruggur. Allir
listamenn verða þó að gera sér grein fyrir því að
neytandinn velur alltaf og hafnar. Sumir málarar
Áfangasmiair í Hóladómkirkju sumarið 1990. Frá vinstri: Björn Björnsson, Jón Haukur Jensson og
Þiðrik Chr. Emilsson
selja meira en aðrir og sumir leikarar eru einfald-
lega betri leikarar en aðrir. Þessu mati er lista-
maðurinn ávallt ofurseldur. Þess vegna á sá sem
ekki þolir það að vera sífellt undir þessu mati ekki
að vera listamaður. Hann á bara að vinna hjá rík-
inu frá níu til fimm og stimpla sig út og inn. Eg hef
lifað við þetta mat og ég tek því ef einhver vill
ekki hafa mig og þori alveg að lifa við það að
stundum er eftirspurn og stundum ekki. Það felst
líka í því að vera sjálfstæðismaður; að gera sér
grein fyrir framboði og eftirspurn."
AÐ BÚA TIL ÍMYND
í hverju felst þitt starf innan flokksins?
„Ég hef verið formaður nefndar innan Sjálf-
stæðisflokksins í ein fjögur ár, sem heitir fræðslu-
og útbreiðslunefnd. Þar hef ég séð um ámóta
fagvinnu og uppsetningu landsfunda, þjálfun
frambjóðenda fyrir kosningar og fleira. Eg hef
gert mikið að því að þjálfa fólk fyrir sjónvarp,
bæði fyrir Stjórnmálaskólann, flokkinn og með
námskeiðum. Þar prédika ég einatt að til þess að
koma vel fyrir í sjónvarpi verði menn fyrst og
fremst að vera eðlilegir, einlægir og þeir sjálfir.
Sjónvarpið flettir nefnilega jafnharðan ofan af
einhverri falskri, holri ímynd sem búin er til. Af
þeirri ástæðu hef ég aldrei reynt að búa til ímynd
á einn né neinn því komi fólk ekki fram eins og sá
sem það er kemst einfaldlega upp um það.
Áhorfandinn skynjar á svipstundu þann hola
tón sem myndast í slíkum tilvikum. Þeir sem náð
hafa bestum tökum á fólki gegnum sjónvarpið
eru menn á við Guðmund Jaka, sem leyfir sér
alltaf að vera hann sjálfur. Hann dregur sinn seim
og fær sér í nefið og rymur í honum og það er
fínt; þetta er Guðmundur Jaki, svona er hann.
Það gengur alls ekki hér í fámenninu að búin sé
til ímynd, að menn séu smíðaðir eftir forskrift, þó
það sé kannski hægt þar sem fjarlægðir eru það
miklar að kjósandinn hittir aldrei frambjóðand-
ann.
Vissulega getur fólk þó lært grundvallaratriði í
sambandi við litaval, þjálfað ræðutækni og látið
af litlum kækjum. Menn sem þurfa að koma fram
þurfa auðvitað að gæta þess að hafa ákveðna,
skólaða framkomu, kurteisi og ákveðinn talsmáta
og það gildir jafnt fyrir stjórnmálamenn og aðra. “
HÓGVjER mannvinur
Hógvær með ákveðnar skoðanir, mannvinur með
húmor. Ertu sáttur við þá skilgreiningu á sjálfum
þér?
„Ég á erfitt með að skilgreina sjálfan mig; eins
og kannski flestir. Stundum hvarflar þó að mér að
það sé ákveðin fötlun að vera of fjölhæfur.
Þá getur verið erfitt að ákveða hvað maður ætl-
ar að rækta og að hvaða fleti persónuleikans á
að einbeita sér. Þó geri ég mér fulla grein fyrir því
að það eru forréttindi að vera ávallt að fást við
svona marga, ólíka en skemmtllega hluti. Það
eru alls ekki allir sem eiga kost á því en þó vildi
ég stundum hafa lestina á heldur færri sporum.
í heimilislífinu er þó allt með kyrrum kjörum og
þar siglir allt sinn rólega sjó. Við Þóra giftum okk-
ur á nýársdag 1966 og eigum í dag þrjá stráka;
Steingrím, 24 ára gamlan fósturson, Björn Þór
sem er níu ára og Ivar, átta mánaða. Hann er
aðalkallinn á heimilinu. Ég er 47 ára og þegar
maður eignast barn svona fullorðinn þá réttir það
af kompásinn. Öll lífssýn er stillt alveg upp á nýtt
og maður horfir á tilveruna á allt annan hátt. Þetta
eru þær „pródúksjónir" sem skipta rnáli."
TIL f HVAÐ SEM ER
Hvernig lítur svo morgundagurinn út?
„Núna er ég verktaki í hálfu starfi hjá íslensku
auglýsingastofunni. Þar er ég markaðsfulltrúi og
er að vinna við hugmyndavinnu. Ég er að hanna
útlit á söluskrifstofum flugfélags einn daginn,
gera handrit að sjónvarpsauglýsingu hinn daginn
og tillögur að textum fyrir auglýsingaplaköt þriðja
12 VIKAN 14. TBL. 1991