Vikan - 05.03.1992, Blaðsíða 27

skylda, eldhúsbíllinn og áhöfn-
in.
Svo eru vissir hópar sem
ferðast með mér ár eftir ár og
ef ég ætti að nefna þann allra
skemmtilegasta þá er það
starfsfólkið á Tollstjóraskrif-
stofunni með Torfa Hjartarson
í fararbroddi. Þessi hópur hef-
ur ferðast með mér síðastliðin
sex ár, eina helgarferð á ári og
hlakka ég beinlínis til þessara
ferða."
Mikil ábyrgð hlýtur þó alltaf
að fylgja þessu vandasama
starfi. Það vita þeir sem þurfa
að ferðast á vetrum með lang-
ferðabílum og blaðamaður
spyr Binna hvort hann finni
mikið fyrir þessari ábyrgð.
„Já, mjög mikið, en því mið-
ur hefur hún ekki skilað sér til
okkar bílstjóra í bættum kjör-
um og betri launum. Oft lendi
ég einnig f því að þurfa að
liðsinna mönnum sem hafa
fest sig í ófærð og tel ég það
ekki eftir mér en stundum eru
menn svo illa búnir, jafnvel í
samkvæmisfötum með hvítt
um hálsinn og engan veginn
færir um að gera það sem þarf
ef þeir festa sig. Það þarf
nefnilega stundum að moka
og það hressilega."
Binni verður alvarlegur og
blaðamaður hljóður um stund.
Stuttu seinna gerist atvik sem
sýnir alvöru starfsins sem hér
er í brennidepli. Blaðamaður
sat fremst í rútunni og sá allt
sem gerðist. Stór flutningabíll
kom á móti okkur og vék Binni
eins vel og hann treysti vegin-
um. En það dugði ekki til.
Flutningabíllinn rakst utan í
spegilinn á rútunni og það
heyrðist brothljóð. Spegillinn
mölbrotnaði. Athyglin skerptist
og stuttu síðar sáum við hvar
stór jeppi stóð kyrr á miðjum
veginum. Ætlaði að aka á móti
okkur og víkja en komst ekkert
sökum hálku. Þarna reiknaði
Binni dæmið út á sekúndunni,
ekkert fát, ekki eitt orð. Þarna
vann hann nákvæmlega. Eng-
an mátti saka, hvorki í rútunni
eða jeppanum, og það gerði
það heldur ekki. Hvernig hann
komst fram hjá jeppanum er
næstum óskiljanlegt, en þar
mátti sjá áralanga reynslu
verða að ákveðni sem réð úr-
slitum.
í ferðalok stóðu allir upp og
teygðu úr sér. „Verður þú ekki
á þriðjudaginn, Binni? Þá för-
um við aftur noröur." Voru
þetta ungar konur með börn
sin á ferð. Við brosum. Það
verður ekki á hann Binna
logið. Konurnar á Ströndum
vilja helst aka með honum.
Það er deginum Ijósara. □
ERTÞUHALDIN
KAUPÆÐI?
V ið kaupum margt fyrir
pappírsmiða sem kall-
aðir eru seðlar, allt sem
við þörfnumst og sumir meira
en þaö. Sjálfstraust fáum við
þó ekki keypt, heldur ekki
hamingju, nema þá í örstuttan
tíma.
Það var ein af vinkonum
mínum sem sagði mér þessa
sögu. Hún fjallar um vinkonu
móður vinkonu minnar. Köllum
móðurina Evu og vinkonuna
Önnu.
Eitt kvöld hringdi Anna í Evu
og var mikið niðri fyrir. - Nú
þoli ég ekki lífið lengur. Ég
ræð ekkert við það, reikningar
hlaðast upp og ég á enn ó-
greidda reikninga frá síðasta
mánuði. Allt mitt lif flýtur og ég
ræð ekkert við það.
- Farðu í langan göngutúr,
sagði Eva, þá sérðu allt skýrar
á eftir og getur komið auga á
lausnir sem þú sérð ekki i
augnablikinu. Eva vissi að ekki
yrði farið að ráðum hennar,
þetta var ekki í fyrsta sinn sem
Anna hringdi í hana út af því
sama.
Nokkrum dögum seinna
hringir Anna og segir: - Veistu
hvað, ég fór í þennan göngu-
túr og átti leið framhjá Eggert
feldskera þegar ég kom auga
á hann, þennan líka dýrindis-
pels á 20 prósent afslætti. Ég
bara varð að fara inn og máta
og hann er eins og sniðinn á
mig. Ég keypti hann á ...
Eva vissi svo sem að þetta
var það eina sem gat huggað
hana og hún hefði allt eins get-
að sagt sér það strax. Tilgang-
ur lífsins hjá Önnu er geymdur
í fataskápnum hennar og er
dýrkeypt skammvinn sæla.
Hamingjuvíman varir aðeins
stutt, siðan fer allt á sömu leið.
Ef við skoðum þetta nánar
þá varir gleði yfir nýkeyptum
hlut aldrei að eilífu. Því ekki
kaupa sér gleði annað slagið,
en í hófi! Raunverulega ham-
ingju er ekki hægt að kaupa en
unnt er að kaupa smáfrí frá
áhyggjum dagsins í dag.
Reynslan sýnir að fólk kaupir
sér oftast eithvað þegar því
líður illa út af einhverju öðru
og það eru ekki endilega þeir
sem mest efnin hafa sem það
gera.
Þegar þú ferð í búð slærðu
tvær flugur í einu höggi. Þú
verslar og skemmtir þér um
leið. Þú rótar í hillu, hefur yfir-
sýn yfir vörurnar í búðinni og
kaupir - eitthvað sem gæti
verið gott að eiga. Sumir
kaupa alls ekki neitt heldur
ráfa á milli búða og verða hálf-
drukknir að sjá allar þessar
vörur. Fólk skoðar og gramsar
og lætur sig dreyma: þessi
kaffikanna væri falleg á eld-
húsborðinu mínu. Það kaupir
hana samt ekki. Fólk sem
kemur bara til að skoða er ekki
vinsælt í búðunum.
Síðan er það sá hópurinn
sem kaupir þar til launin eru
búin, strax í fyrstu vikunni eftir
útborgun. Sért þú ein af þeim
er líklega nýtt handklæðasett
á baðinu hjá þér, svínasteik
og vín í ísskápnum, þrátt fyrir
að það er bara mánudagur.
Minnsta barnið á heimilinu
hefur fengið nýja skó. Þessi
vika er paradís fyrir þig en
hvernig er afgangurinn af
mánuðinum? Bíður rafmagns-
reikningurinn enn? Ferð þú í
endurvinnsluna með tómar
dósir til þess að fá pening til að
kaupa i matinn í síðustu vik-
unni fyrir útborgun? Og samt
slær það þig ekki niður á jörð-
ina. Þú hugsar bara jákvætt og
ferð í ókeypis göngutúr i nýju
strigaskónum þínum.
Sumir kaupa bara ákveðna
vörutegund og eru forfallnir ef
þeir sjá eitthvað sem þeir eiga
ekki. Lilja safnar skóm. Hún á
nú þegar 25 pör sem hún not-
ar ekki og þá ekki af ódýrustu
gerð. Þessir eru ekki af réttum
lit, þessir særa hana, aðrir
passa ekki við þetta tækifæri
og svo kaupir hún nýja. Um
alla íbúðina liggja skór. Hvað
myndi heyrast ef skórnir gætu
talað? Kannski eitthvað á
þessa leið: Þú kaupir okkur,
notar okkur þrisvar og fleygir
okkur svo út í horn. Hvaða vit
er í því?
Enn aðrir safna bókum,
margir fermetrar eru undir-
lagðir, alltfrá kiljum upp í meiri
háttar skáldverk. Það er svo
gaman að sitja og virða þær
fyrir sér, en lesa þær, nei, því
má fólk ekki vera að. Það er
alls ekki hægt að snúa þeim
sem eru fastir i þessu. Þeir
verða bara að fá að halda
þessu áfram, hver með sínu
sniði.
Fleiri en okkur grunar eru
haldnir þessu. Þú til dæmis
rýkur til og kaupir þér rauðan
kjól og finnst það toppurinn yfir
i-ið. Þegar þetta kaupæði nær
algjörlega yfirhöndinni er eitt-
hvað hið innra sem veldur.
Það gæti verið hræðsla við
eitthvað, sorg eða eitthvað
sem þú hefur lengi byrgt innra
með þér. Þetta er eitt form á
útrás. Þér líður vel þegar þú
kaupir eitthvað og gleymir um
stund. Þegar við getum ekki
nálgast tilfinningarnar eru
þessi innkaup skyndilausn en
engin bót. Þvert á móti býður
svona atferli upp á stærri
vandamál. Hlutirnir hlaðast
upp og af þeim er engin gleði,
bara slæm samviska.
Sumir kaupa allt sem hönd
á festir, standa síðan uppi
auralausir og leiðast þá jafnvel
út í þjófnað. Það þýðir lítið að
ætla sér að taka i skottið á við-
komandi og segja hingað og
ekki lengra. Fyrst þarf að kom-
ast að rót vandans, komast að
því af hverju við kaupum og
kaupum endalaust.
Sérfræðingshjálpar gæti
reynst þörf en það er ekki alltaf
gott að fá hana. Okkur finnst
þetta heldur ekkert vandamál
og að það verði bara hlegið að
okkur. Hafir þú einhvern að
leita til, fjölskyldu eða góða
vini, þá notfærðu þér það til
þess að tala um vandamálið.
Kannski geta þau gert meira
fyrir þig en þú heldur og í
minnsta lagi hjálpað þér að
koma orðum að vandanum.
i
o
z'
5
>
Það þýðir
lítið að ætla
sér að taka
í skottið á
þeim sem
haldinn er
kaupæði og
segja hing-
að og ekki
lengra.
Fyrst þarf
að komast
að rót
vandans,
komast að
því af
hverju við-
komandi
kaupir og
kaupir
endalaust.
- Er ástand-
ið nokkuð
svona
heima hjá
þér?