Vikan - 05.03.1992, Blaðsíða 45

nýi kennarinn hafi viljandi
valdiö þessu. Hins vegar tel ég
ekki ólíklegt aö eitthvaö viö
kennslu hans eöa framkomu
viö bekkinn hafi orsakaö þetta.
Hugsanlega var stutt í þetta
þegar gamli kennarinn var og
bara þaö aö skipta um
kennara hafi verið nóg. Hvaö
sem því líður er þaö skólinn,
meö kennarann í broddi fylk-
ingar, sem getur tekið á mál-
inu.
Ýmislegt annaö getur orsak-
aö þörf fyrir einelti í skólahópi
en samkeppni í námi. Þaðget-
ur veriö samkeppni um styrk,
vinsældir, getu í íþróttum og
ýmislegt annað. Það, um hvaö
samkeppnin snýst, ákvaröar
hver sé líklegastur til að veröa
fyrir baröinu á eineltinu. Alltaf
er um aö ræöa samkeppni.
Það þýðir aö ef aðrir í bekkn-
um taka þátt í eineltinu telja
þeir sig vera að tryggja sig. í
fyrsta lagi gegn því aö vera
sjálfir lagðir í einelti og í ööru
lagi að tryggja sér sess innan
hópsins. Slík samkeppni gerir
nefnilega hópinn sundurleitan
og líklegt aö „lögmál frum-
skógarins" ríki, þaö er allir á
móti öllum þar til einhver hefur
fundist til að leggja í einelti. Þá
getur hópurinn þjappað sér
saman gegn þeim sem lagöur
er í einelti. Þannig myndast þá
í hópnum tilfinning fyrir því aö
hópurinn sé samstilltur en ekki
sundurleitur, sem hann þó er á
bak viö ailt saman. Ef sá sem
lagður er í einelti hverfur úr
hópnum verður aö finna ann-
an til aö leggja í einelti. Á-
stæöan er sú sem ég hef þeg-
ar nefnt. í hópnum er þörf fyrir
einelti vegna þess aö þaö ríkir
niðurbrjótandi samkeppni í
honum. Samkeppni getur hins
vegar verið heilbrigö en oft er
línudansinn þar á milli erfið-
ur. Langsamlega algengustu
viöbrögö við einelti byggjast á
því aö líta á forsprakkann að
eineltinu, þann sem fyrir ein-
eltinu verður eöa báöa sem
vandamál. Slík viöhorf leiða til
annarrar af tveim tegundum
aögeröa. í fyrsta lagi hefur þaö
löngum veriö tíðkaö, bæði í
skólakerfinu og á vinnustöö-
um, aö „láta annan hvorn aöil-
ann skipta um hóp“. Þaö er
ýmist gert meö því beinlínis aö
reka hann eöa meö ýmsum
réttlætingarummælum eins og
aö hann sé betur kominn í öör-
um hópi, hann hafi gott af því
að skipta um umhverfi og geta
þannig byrjað upp á nýtt, hann
hafi gott af því aö fá nýjan
stjórnanda/kennara og svo
mætti lengi telja. Nýlega
heyrði ég réttlætingu frá skóla-
stjóra sem hljómaði á þá leið
að í öörum skóla væru meiri
möguleikar á sérkennslu fyrir
ákveöið barn sem hann vildi
iosna viö úr sínum skóla.
í ööru lagi hafa aðgerðir
meira og meira gengiö út á
það aö reyna aö jafna ágrein-
inginn milli hinna „stríöandi"
aöila. Þaö er gert ýmist meö
því að stjórnandinn/kennarinn
reynir aö „lyfta" undir þann
sem lagður er í einelti eöa
hann reynir að „ýta“ hinum
niöur. Hann getur einnig gert
hvort tveggja. í skóla myndi þá
kennarinn reyna að leggja
áherslu á getu og styrk þess
sem lagður er í einelti gagn-
vart bekknum, taka málstað
hans og gefa honum tækifæri
sem hann veit aö barniö getur
nýtt sér. Eða hann myndi
draga úr styrk þess sem litið er
á sem forsprakka aö eineltinu
og jafnvel gera lítið úr honum
ef tækifæri gefst. Hann gæti
einnig gert hvort tveggja. Þetta
getur stundum gefiö árangur
en yfirleitt aðeins um stundar-
sakir. Allir sem reynt hafa aö
jafna ágreining á þennan hátt
milli aöila, sem deila, þekkja
aö ef þetta gefur árangur líður
ekki á löngu þar til þeir eru
byrjaðir aö deila um einhverja
aðra hluti. Þá þarf aftur aö
byrja aö jafna ágreining milli
þeirra.
Báðar þessar leiðir eru
rangar þar sem þær taka ekki
á grundvallarvandanum sem
liggur hjá hópnum sem heild.
Þaö þarf aö vinna meö hópinn
og breyta hinni niðurbrjótandi
samkeppni í uppbyggilega og
heiðarlega samkeppni sem
leiðir til aukins styrks allra í
hópnum, vegna eigin verö-
leika en ekki á kostnað ein-
stakra einstaklinga, sem ekk-
ert hafa til saka unnið annað
en aö vera í röngum hópi á
röngum tíma.
Ég ráðlegg þér því að ræöa
þetta við kennarann í fullri al-
vöru og gera ákveöna kröfu
um að hann taki á málinu.
Einnig finnst mér aö þú ættir
aö ræöa þetta viö skólastjór-
ann og leita aðstoðar starfs-
manns ráðgjafar- og sálfræöi-
deildar skólans. Þú skalt
leggja áherslu á aö þaö sé
unnið meö þetta sem hóp-
vandamál en ekki sem vanda-
mál sonar þíns eöa aö leitað
veröi aö sökudólg. Þaö sé
eitthvað aö í skólabekk þar
sem börnin hafa þörf fyrir að
upphefja sig á kostnaö eins
bekkjarfélaga.
Gangi þér vel,
Sigtryggur.
5. TBL. 1992 VIKAN 45
4 egg
150 grömm sykur
1 msk. vanillusykur
75 grömm hveiti
75 grömm kartöflumjöl
2 tsk. lyftiduft
1 stór dós niðursoðinn ananas
8 matarlímsblöð
150 grömm kókosmjöl
Vi lítri rjómi
Stífþeytið eggjahvíturnar.
Hrærið eggjarauðum, sykri,
hveiti, kartöflumjöli blönduöu
saman viö lyftiduft og helm-
ingnum af kókosmjölinu sam-
an viö. Sett í vel smurt form
með háum börmum og bakað
við 180 gráður í ca 40 mín.
Látiö kólna aðeins og hvolft úr.
Afgangurinn af kókosmjöl-
inu er steiktur gullinbrúnn á
pönnu með 2 msk. af sykri.
Helliö þessu á smjörpappír og
látið kólna.
Hellið safanum af ananasin-
um í skál, takið tvo ananas-
hringi frá en saxið hina í
blandara. Bleytið aðeins í meö
ananassafa svo maukið verði
ekki of þykkt. Bræðið 6 matar-
límsblöð í vatnsbaöi og hræriö
saman við ananasmaukið,
kæliö á meðan rjóminn er
þeyttur. Blandið þessu tvennu
síðan saman. Hin 2 matar-
llmsblöðin eru síðan brædd í
vatnsbaði og blandað saman
viö Ý2-1 dl af ananassafa.
Sett í ísskáp. Skerið kökuna í
þrjá botna þegar ananahlaup-
ið byrjar að stífna og setjiö
hálfstíft hlaupið á neðsta
botninn. Setjið næsta botn
ofan á og helminginn af rjóma-
kreminu þar á. Efsti botninn
settur yfir og kakan skreytt
með afganginum af ananas-
kreminu, ananassneiðunum
sem voru teknar frá og ristaða
kókosmjölinu. Geymið í ís-
skáp þar til kremið og hlaupið
er alveg stífnað. Þaö er ágætt
að bleyta botnana meö af-
ganginum af ananassafanum
en þeir mega ekki blotna of
mikið.
Botnar:
4 egg
11/2 dl sykur
1 Vz dl hveiti
114 dl kartöflumjöl
1V2 tsk. lyftiduft
Fylling:
Ý2 dl ávaxtasafi eða sérrí til að
bleyta botnana
1/2 lltri rjómi
75 gr saxaðir valhnetukjarnar
1 msk. sykur
1 tsk. vanillusykur
1 dl jarðarberjasulta.
Skraut: 1/2 kg marsipan, rauður
og grænn matarlitur.
'-fvV
ií>:
£
Búið fyrst til botnana. Stíf-
þeytið egg og sykur, síðan eru
þurrefnin sigtuð saman við.
Sett í tvö tertuform, ca 24 cm í
þvermál og bakað við 200
gráður í 10-20 mín. Hvolft
strax úr formunum.
Setjið annan botninn á fat
og bleytið með helmingi
ávaxtasafans eða sérrli. Stíf-
þeytið rjómann og blandið
söxuðum hnetum, sykri og
vanillusykri saman við. Setjið
sultuna yfir botninn og þykkt
lag af rjómakremi yfir. Efri
botninn settur á og afgangi
rjómakremsins smurt yfir til
þess að festa marsipanið.
Breiðið marsipanið þunnt út
milli plastfilmna þar til það er
nógu stórt til þess að þekja
kökuna. Fjarlægið plastið og
setjið marsipanið yfir kökuna.
Það er þægilegt að nota köku-
keflið við það. Þrýstið marsi-
paninu vel að og fjarlægið það
sem er ofaukið. Marsipanaf-
gangarnir eru litaðir með
matarlit og búnar til marsipan-
rósir og laufblöð til að skreyta
kökuna með.