Vikan - 05.03.1992, Blaðsíða 47

Neilcvæða
tilfinninga
SVAR TIL PÉTURS, SEXTÁN ÁRA
Kæra Jóna!
Mér finnst mjög mikilvægt að skrifa þér og væri
búinn að því fyrir iöngu ef ég bara hefði vitað
að þú skrifaðir í Vikuna. Ég er mikið að velta
fyrir mér lífinu og sérstaklega er ég spenntur
fyrir öllu sem er dularfullt. Það má segja að ég
hugsi kannski einum ofmikið um alls kyns dul-
ræna og andlega hluti. Ég hef farið til spá-
kvenna og er ekkert ofsalega ánægður með
þær ferðir. Alla vega hefur mér fundist eins og
stundum mætti satt kyrrt liggja. Þær hafa gert
mig bæði óöruggan og hræddan og það er
vont mál.
Ég er ósköp venjulegur og held að ég sé
ekki heimskari en gengur og gerist. Mér geng-
ur alveg ágætlega í skólanum þó ég sé að
hugsa um að hvíla mig á honum. Alla vega
hefur sú hugsun hvarflað að mér, hvað sem
verður. Ég bý hjá foreldrum mínum sem eru
frekar fullorðnir og okkur kemur kannski ekki
alltof vel saman. Ég er orðinn svolítið þreyttur
á því að vera litli strákurinn þeirra. Þau passa
mig og ofvernda, myndi ég segja, þannig að
þau vilja helst vita allt um mínar gjörðir. Þetta
þoli ég illa og verð alltof oft vondur og læt þau
fá það óþvegið. Á eftir fyllist ég ömurlegri sekt-
arkennd, finnst ég vond manneskja og stund-
um verð ég algerlega vonlaus. Þau eru búin að
ákveða að ég eigi að læra og helst að verða
hagfræðingur af því að pabbi er tengdur við-
skiptum, býst ég við. Hvað segir þú, Jóna?
Eiga foreldrar manns að velja ævistarfið fyrir
mann? Mig langar ekkert að verða eitthvert
„peningafrík". Ég hef aftur á móti mikinn
áhuga á myndlist og vildi miklu heldur veróa
málari eða auglýsingateiknari. Hvað á ég að
gera? Þau mega ekkiheyra á þetta með mynd-
iistina minnst.
Pabbi er nánast alltaf að leggja mér orð í
munn og hlustar bara alls ekki á mín sjónar-
mið. Mamma er mjög stjórnsöm líka, en þykist
ekki vera það. Bæði eru svo sem ágæt á sinn
hátt en þau eru ekki neitt lík mér. Ég býst við
að ég sé frekar viðkvæmur. Mér finnst ég vera
að verða svo neikvæður, Jóna, að ég held að
ef þú gefur mér ekki einhver ráð geti þessi nei-
kvæðni breyst í hatur.
Ég get ekki skilið foreldra mína og þau alls
ekki mig. Það virðist vera alveg sama hvað ég
geri, þau eru aldrei ánægð með mig. Ég á alltaf
að gera eitthvað annað en ég vil eða ná ann-
ars konar árangri en ég er fær um. Mér finnst
ég vera orðinn eitthvað svo þungur og senni-
lega lífsleiður. Stundum má segja að það hafi
hvarflað að mér að kannski sé iífið ekki þess
virði að lifa því. Að lokum: Eru strákar mikið
ólíkir stelpum inni fyrir eða réttara sagt hugsa
þeir mikið öðruvísi en stelpur? Hvað heldur
þú?Heldurðu að ég væri í betri stöðu gagnvart
þeim ef ég væri bara einfaldlega stelpa sem
þau gætu stjórnað án allra leiðinda? Vonam
hættir þú ekki þessum skrifum á meðan til er
strákar eins og ég sem vita ekki i hvorn fótin
þeir eiga að stíga, ha, ha.
Kærar kveðjur og þakklæti,
Pétur i kerfi.
Elskulegi Pétur.
Þetta er nú meira ástandið og ekki verra að vi
reynum að íhuga saman hvað mögulega má gera I
að breyta þessu hvimleiða ástandi bæði innra me
þér og svo í öllum aðstæðum þínum. Það má segj
að þú sért einn af mörgum strákum sem hafa skri
að mér vegna áþekkra hluta. Ég vona svo innileg
að svar mitt til þín megi líka reynast þeim einhvr
leiðsögn eða nothæf ábending. Ég mun smám sarr
an reyna að svara ykkur öllum en við verðum a
hreyfa okkur dálítið til i umfjöllunarefni þannig að lí
bréf og skyld innbyrðis verða að dreifast pent á mi
hinna sem eru öðruvísi.
Við notumst alfarið eins og alltaf áður í svörunur
við innsæi mitt, reynsluþekkingu og hyggjuvit. Vi
erum með því að opna leið fyrir heilbrigt fólk til a
leita leiðsagnar hjá þeim sem þeir álíta sér spakvit
ari en búa ekki yfir venjulegri hefðbundinni fagþekl
ingu sem fremur notast þeim sem veikir eru og von-
lausir. Við íhugum tæpitungulaust ástand það sem
þú kvartar yfir og erum ekkert að gera annað en að
reyna að veita lítillega leiðsögn þeim sem óskar ein-
mitt svona umfjöllunar um það sem honum er ætlað
að kljást við og vinna á.
SJÁLFSKIPAÐ STJÓRNUNAR-
HLUTVERK FORELDRA
Fátt er fáránlegra í uppeldi barns en sú árátta okkar
foreldranna að taka að okkur sjálfskipað stjórnunar-
hlutverk í lífi þess eins og það sé eðlilegt að gína
yfir öllum athöfnum eigin afkvæmis og framkvæmd-
um. Þetta getur orðið til þess að það getur vart um
frjálst höfuð strokið fyrir alls kyns yfirheyrslum og
öðru álíka óskemmtilegu atferli. Það er miklu betra
og á allan hátt eðlilegra að á milli barns og foreldris
ríki að þessu leyti sú virðing að okkur foreldrunum
sé fullkomlega Ijóst að rétt barns til að hafa frelsi og
rými til að rækta sjálfstæðan og sterkan persónu-
leika ber okkur að virða. Við megum aldrei falla í þá
forstokkun að hefta þetta sjálfsagða frelsi.
Það sem þú kallar ofverndun á þér og þér finnst
valda þér leiða og jafnvel reiði er ofur eðlilegt, sér í
lagi með tilliti til þess að þú ert alls ekki fimm ára
heldur ertu að verða fullorðinn karlmaður. Væntan-
lega áttu samkvæmt því að sinna opinberum skyld-
um sem brátt verða lagðar á þig, meðal annars í
formi skatta. Þú ættir þar með að mati flestra að telj-
ast fullfær um að ráðstafa og skipuleggja nokkuð
léttilega nánustu framtíð þína, auk þess að reyna
að bera ábyrgð á þér sjálfur við sem flestar aðstæð-
ur. Það er því engin sérstök ástæða til þess að for-
eldrar þínir taki af þér ráðin eða hefti á annan hátt
langanir þínar og þrár.
BLESSAÐ BARNIÐ
Satt best að segja er ekki fráleitt að álykta sem svo
að ef þau eru þeirrar skoðunar að þig beri að þassa
við flestar aðstæður og skipuleggja í ofanálag fram-
tíðarhlutverk þitt muni þau - einmitt vegna þessarar
þarfar til að hunsa vilja þinn - gera sér lítið fyrir og
skrifa bara í þokkabót opinberum aðilum og óska
eftir að öll gjöld og skyldur verði lagðar af og felldar
niður á þeirri forsendu að þú sért og munir um
ókomna framtíð verða blessað barnið þeirra, aldeil-
is ófært um að bera neins konar ábyrgð eins og
annað heilbrigt ungt fólk gerir þó venjulegast.
Hætt er við að einhver myndi brosa ef slíkt kæmi
til. Strákurinn er sextán ára og af þeirri ástæðu
mögulega einni saman kominn með þann lífsþroska
að hann getur borgað skatta af hugsanlegum
sumartekjum sínum, hvað svo sem pabba og
mömmu finnst um barnaskap drengsins. Við getum
bara alls ekki sæst á að vera litlu krilin sem pabbi
og mamma eiga og geta ráðstafað að eigin geð-
þótta, á sama tíma og við erum lagalega talin í hópi
fullorðinna. Ofverndun hlýtur við allar aðstæður að
vera einhvers konar öfugstreymi í þroskaferli barns.
Þess vegna er það ekkert einkamál foreldranna að
bjóða börnum upp á þannig meðhöndlun á mann-
gildi þeirra og vilja.
SEKTARKENND OG SJÁLF-
HVERFIR FORELDRAR
Ef allur tími og hugsun foreldra fer í óþarfa afskipta-
semi og drottnunarferli, sem fjötrar vilja og sjálf-
stæðar framkvæmdir barns, er mjög sennilegt að á
bak við þannig afstöðu búi vandi sem á upphaf sitt
( hegðunarörðugleikum foreldranna en ekki endi-
lega barnsins. Jafnvel gæti verið um að ræða tilfinn-
ingaflækjur foreldranna sem neita að kannast við
þær en búa þess í stað til vandamál í börnunum,
gera þau þannig ósjálfstæð og vansæl.
Þú ert, að ég held, I fullum rétti til að vera reiður,
án þess að hafa minnstu ástæðu til að hafa sektar-
kennd. Þú ert þeirrar skoðunar að þau óvirði þinn
O'
>
70
C
>
>
§
co
70
>
5
5.TBL. 1992 VIKAN 47