Vikan - 05.03.1992, Blaðsíða 44

SONUR MINN ER
LAGÐURIEINELTI
Kæri sálfræðingur.
Ég á son sem hefur orðið fyrir
einelti í skólanum og ég veit
ekki hvað ég get gert. Hann er
10 ára gamall og fyrstu árin
hans í skóla gekk allt vel.
Námslega gekk að vísu hægt
en hann var ánægður og
hlakkaði til að fara I skólann. í
fyrravetur fór allt í einu að bera
á þvi að honum liði ekki vel.
Hann varð þungur og lokaður
og sýndi að hann langaði ekki
í skólann. Hann neitaði þó
ekki að fara í skólann. Hann
fór að vera meira inni og
hætti nánast alveg að vera úti
með krökkunum. Þegar ég fór
að spyrjast fyrir um hvort þeir
hefðu tekið eftirþessum breyt-
ingum á honum í skólanum
samþykkti kennarinn það en
vildi ekki gera neitt úr málinu.
Taldi hann að þetta myndi lag-
ast með tímanum eða að þetta
væri tímabundið. Hann sagði
þó að greinilega væri strákur-
inn ekki inni í félagahóþnum
og drægi sig í hlé í frímínút-
um.
Þegar ég gekk á strákinn
sagði hann lengi vel að ekkert
væri að, hann bara langaði
ekki tilað vera úti. Smám sam-
an viðurkenndi hann þó að
honum væri strítt í skólanum.
Námið gengi ekki sem skyldi
og honum væri strítt á því að
hann væri heimskur og kynni
ekki að lesa. Ég ræddi þetta
þá við kennarann en hann vildi
áfram ekki gera mikið úr mál-
inu. Þessi kennari hafði ekki
kennt bekknum áður og var,
held ég, nýútskrifaður eða
hafði ekki kennt mikið áður. Ég
fékk líka á tilfinninguna að
hann væri hræddur við að taka
á málinu. Svona gekk þetta
fram á vorið í fyrra og bæði ég
og allir aðrir, held ég, vonuðu
að þetta myndi lagast yfir
sumarið.
I haust, þegar skólinn byrj-
aði, gekk vel í fyrstu en þegar
I líða tók á veturinn fór aftur að
bera á þessari vanlíðan
stráksins og hann viðurkenndi
að nú væri stríðnin byrjuð
aftur, ekki síst á leiðinni heim
úr skólanum. Það er jafnvel
farið að ganga það iangt að
krakkarnir sitji fyrir honum á
heimleiðinni. Stríðnin er líka
farin að vera harðari og ganga
lengra. Kennarinn vill enn ekk-
ert gera í málinu og ég veit
ekki hvað ég get gert. Getur
þú gefið mér góð ráð?
Áhyggjufull móðir.
Kæra móðir.
Það er von að þú sért áhyggju-
full. Það er mjög erfitt fyrir börn
að lenda í einelti. Við iifum og
hrærumst í hópum, skoðanir,
viðhorf og stór hluti af sjálfs-
mynd okkar myndast í hópum
og í tengslum við aðra. Aö
vera lagður í einelti þýöir hvort
O
cn
cn SE
2: =3
'Oc;Q
"3 => ^
—t LU
CÐ q _j
O ^ ^
>
co co co
tveggja - að vera útskúfaður
úr hópnum og að vera stans-
laust minntur á að skoðanir
okkar og viðhorf eða við sjálf
sem persónur séum annars
flokks. Afleiðingin verður ann-
aðhvort sú að sá sem lagður
er í einelti gefst hreinlega upp
og einangrar sig félagslega,
og það virðist sonur þinn gera,
eöa að viðkomandi reynir
stanslaust að finna leið inn í
hópinn aftur, með því að leita
uppi skoðanir og viðhorf sem
hann heldur að falli hópnum í
geð eða að hegða sér á ein-
hvern þann hátt sem hann
heldur að gangi í augun á
hópnum.
Einelti snýst því alltaf um
hópa og tengsl einstaklings
við hópa. Einelti meðal barna
tengist nánast undantekning-
arlaust skólanum og því ber
skólanum að vera á verði
gagnvart því. Þar sem skólinn
er byggður upp á hópum er
það þar sem hægt er að vinna
með einelti. Það kostar hins
vegar tíma, fyrirhöfn og mikla
vinnu. Einnig krefst það góðrar
þekkingar á eðli hópa og á
mannlegum samskiptum í
hóp.
Um tvö grundvallaratriði er
að ræða. í fyrsta lagi hefur
skólahópurinn, það er bekkur
sonar þíns, breyst þannig aö í
honum hefur myndast þörf fyr-
ir að leggja einhvern í einelti. í
ööru lagi er eitthvað þaö viö
son þinn sem gerir það að
verkum að hann er sá sem
lagður er í einelti. Þörfin, sem
myndast hefur í hópnum, fyrir
að leggja einhvern í einelti og
það sem gerir son þinn að
fórnardýri er tengt.
Miðað við það sem þú segir
um það á hverju honum er
strítt upphaflega má giska á
aö breytingin á bekknum
gangi í átt að aukinni sam-
keppni í námi, að það umburð-
arlyndi gagnvart mismunandi
getu og mismunandi náms-
hraða, sem í upphafi einkenndi
bekkinn, hafi horfið og nú sé
of mikil áhersla lögð á sam-
keppni. Samkeppni milli nem-
enda í námi og á kostnaö
hvers annars. Með þessu er
ég ekki að halda því fram að
44 VIKAN 5. TBL. 1992