Vikan - 14.05.1992, Síða 51

sýning tileinkuð frönsku sjómönnunum
við íslandsstrendur. Myndirnar voru
fengnar að láni frá Ljósmyndasafninu í
Reykjavík og Paimpol á Bretagneskaga.
Elín Pálmadóttir, rithöfundur og blaða-
maður, sat fyrir svörum um þetta tímabil í
sögu landanna og Ágúst Guðmundsson
kvikmyndagerðarmaður sat fyrir svörum
um íslenska kvikmyndagerð. Flugleiðir
styrktu hátíðina og gáfu flugmiða til að ís-
lenskir gestir yrðu þar viðstaddir og
kynntu um leið útgáfu á stórkostlegum ís-
landsmyndum Pierre Ferrenbach sem er
þekktur franskur Ijósmyndari. Myndarleg
íslandskynning, fimmta Norræna kvik-
myndahátíðin í Rúðuborg.
„Hugmyndin aö norrænni kvik mynda-
hátíð í Rúðuborg kviknaði fyrst árið
1985,“ segir Isabelle Duault, fram-
kvæmdastjóri hátíðarinnar. Samstarfs-
menn hennar kalla hana Isabellu sjokk
vegna þeirrar starfsgleði sem einkennir
hana. „Við Jean-Michel Mongredien, sem
er forseti hátíðarinnar, feröuðumst mikið
um Norðurlönd á árum áður. Móðir min er
norsk og Jean-Michel er kvikmyndagerð-
armaður svo við leituðum uppi kvikmyndir
á ferðalögunum. Við fundum stórkostleg-
ar kvikmyndaperlur og vorum undrandi á
því hvaö þessar kvikmyndir hafa sést
lítiö, nema einstaka mynd á kvikmynda-
hátíðum þar sem þær drukkna i mergð-
inni. Við fengum þvi áhuga á að reyna aö
kynna þessar myndir og þrátt fyrir allt
svartsýnishjal þeirra sem við leituðum til
tókst okkur að ýta fyrstu kvikmyndahátíð-
inni úr vör 1987.
Við fengum stuðning frá borginni, sveit-
arstjórninni og menntamálaráðuneytinu,
að ógleymdum einkaaðilum eins og til
dæmis timaritinu Télérama og stórfyrir-
tækinu FNAC. Þá fáum við stuðning frá
löndunum sjálfum. Svona hátíð er mjög
dýr. Sem dæmi má nefna að kostnaður-
inn við að setja franska skýringartexta á
kvikmyndirnar er um fjögur hundruð þús-
und frankar (fjórar milljónir islenskra
króna) en sem betur fer hefur Norræna
ráðherranefndin styrkt þá vinnu síðastlið-
Saint-Maclou kirkja i Rúðuborg.
in tvö ár. Við styrkjum kvikmyndagerðar-
mennina til að setja franska skýringar-
texta á eitt eintak af kvikmynd og verður
eintakið þeirra eign. Þannig er möguleiki
að dreifa myndinni í frönskumælandi
landi og einnig að sýna hana á einhverri
þeirra tvö hundruð hátíða sem haldnar
eru í Frakklandi á ári hverju.
Norræna kvikmyndahátíðin er ung, aö-
eins fimm ára, en er þegar farin aö festa
rætur í frönsku menningarlífi. Á þá fyrstu
komu tíu þúsund áhorfendur en á þessa
komu tæplega fjörutíu þúsund gestir. Af
þeim eru æ fleiri dreifingaraðilar, bæði er-
lendir og franskir og það hafa aldrei verið
jafnmargir fréttamenn. Við höldum ótrauð
áfram og einhvern tíma fljótlega langar
okkur að tileinka nóbelsskáldinu ykkar,
Halldóri Laxness, sess á hátíðinni. Einnig
höfum við áhuga á að kynna íslenska nú-
timamyndlist. Það er svo margt sem hægt
er að gera!“
DANSKUR HEIÐURSGESTUR
Heiðursgesturinn á hátíðinni var einn
þekktasti kvikmyndagerðarmaður Dana,
Henning Carlsen. Hann hóf feril sinn með
gerð heimildamynda og í fyrstu leiknu
kvikmyndinni hans, Dilemma (í klemmu),
sem hann gerði 1962, fléttast saman
leiknar senur og mannlífsmyndir frá Suð-
ur-Afríku. Þá telst kvikmynd hans Katt-
orna (Kettirnir), sem byggð er á sögu
Finnans Walentin Chorell, vera eitt af
meistaraverkum kvikmyndasögunnar.
Carlsen er þó sennilega þekktastur fyrir
kvikmyndina Sultur sem hann gerði upp
úr samnefndu meistaraverki Knut
Hamsun. Per Oscarson fékk verðlaun fyr-
ir bestan leik karla á kvikmyndahátíðinni í
Cannes 1966 fyrir leik sinn i þeirri mynd.
„Mér finnst enginn sérstakur munur á
heimildamyndum og leiknum kvikmynd-
um nú orðið, nema því sem viðkemur
framleiðslunni," segir Carlsen. „Þegar ég
var ungur vann ég með þekktum mönnum
í heimildamyndagerð, svo sem Theodor
Christiansen sem ég dáði mikið. Þá hafði
ég á tilfinningunni að við værum einhvern
veginn nær sannleikanum heldur en þeir
sem gerðu leiknar kvikmyndir. Ég geröi
mér þó fljótt grein fyrir þvi að kvikmynda-
gerðarmaðurinn kemur tilfinningum sín-
um og skoöunum á framfæri í báðum til-
vikum, sérstaklega ef hann er gáfaður. Ef
hann gerir það ekki er hann bara frétta-
maður, ekki að það sé neitt lélegra heldur
er það einfaldlega öðruvísi vinna. Frétta-
maður fer stundum í mörg mál á dag og
umfjöllun hans verður alltaf yfirborðs-
kennd. Sá sem ætlar til dæmis að gera
kvikmynd um líf innfluttra verkamanna í
Suður-Frakklandi verður að lifa meðal
þeirra til að þekkja viðfangsefnið. Þá
skiptir engu máli hvort ætlunin er að gera
leikna mynd eöa heimildamynd. Leikin
mynd er meira að segja oft nær sann-
leikanum en heimildamynd, ef hún lýsir
raunverulegum tilfinningum.
Ég hef oft verið spurður að því af hverju
ég geri svona margar myndir erlendis en
ekki í Danmörku. Kannski er það vegna
þess aö ég sé ýmislegt í öðrum löndum
sem innfæddir sjá ekki. Glöggt er gests

Ur dönsku kvikmyndinni ..Den store badedag'
lanei