Vikan - 28.09.1999, Blaðsíða 59

Húsið á myndinni tengist ekkjl
efni greinarinnar á nokkurn hátt
rn.i ‘"nl tiSiliiHí
n i r 1
I 1 l i 1
: : 1
Á '1.11 mm\
i s |-i i r • 13» 1
s ! ' 111 MHl 111 «UflRa|

. Il ! !| : 0
■ 1 IZD
1 1 n !.j|
fHSI

1 íi n I r
ma ní r i : i '
rm \ i=f!! W

Riia i . í í 1 _ LJ t i
m
skiptingu kostnaðar vegna
framkvæmda eða viðgerða.
Margir leita upplýsinga
um rétt sinn bæði hjá fjöl-
eignahúsanefndinni og Hús-
eigendafélaginu, einnig eru
þónokkrir sem ræða við lög-
fræðinga sína um sambýlis-
vandamál og það eru ótrú-
legustu hlutir sem fólk
kvartar yfir. Einn nágrann-
inn gerist sekur um að
kveikja upp í grillinu sínu á
svölunum, annar er í bolta-
leik fram eftir kvöldi með
börnum sínum og fleira og
fleira. Var ekki einhvern
tíma sagt að sá vægði sem
vitið hefði meira og að visk-
an væri fólgin í því að vita
hvað maður ætti að leiða hjá
sér?
Þeir sem búið hafa utan-
lands segja allt annan anda
ríkja í fjölbýlishúsum þar.
Gert sé ráð fyrir að í öðrum
íbúum heyrist af og til og því
líklegra að menn vitji ná-
granna sinna hafi ekki heyrst
í þeim í langan tíma frekar
en að menn banki upp á til
að kvarta yfir að gengið sé
um. Ef einhver heldur sam-
kvæmi eru allir nágrannarnir
látnir vita og þeim iðulega
boðið að koma og taka þátt í
gamninu. Þeir sem kjósa
þögn geta þá reynt að kom-
ast í sumarbústað þá helgina
eða keypt sér eyrnatappa
með góðum fyrirvara.
Ung kona sem bjó um
tíma í fjölbýlishúsi í Dan-
mörku segir þó að nágranna-
krytur á Islandi sé ekki ein-
göngu vegna skorts á um-
burðarlyndi í þjóðarsálinni
heldur séu íslendingar í
sumum tilfellum að takast á
við meira en bjóðandi er.
„Hér á landi bjó ég í tví-
býlishúsi lengi vel og á neðri
hæðinni bjó gömul og elliær
kona. Hún var haldin mikill
ofsóknarkennd og sakaði
mig stöðugt um að ráðast á
sig. Hún hringdi stöðugt til
lögreglunnar og kvartaði
undan mér og í félagslega
íbúðakerfið sem átti hennar
íbúð. Þeir voru á endanum
farnir að hringja í mig til að
athuga hvort ég ekki gæti
I reynt að halda friðinn. Þeir
voru sem sagt farnir að
hlaupa eftir duttlungunum
og ruglinu í kerlingunni.
Til dæmis má nefna að
hún hélt því fram að ég héldi
við tengdason hennar sem
ég hafði þá aldrei augum lit-
ið og sá reyndar ekki fyrr en
eftir að hún dó. Að mínu
undirlagi átti hann að sitja
fyrir henni á göngum hússins
og berja hana með kylfu. Sú
gamla lýsti kylfunni þannig
að hún væri ekki ólík þeirri
sem Fred Flinstone notaði
sér til varnar.
í Danmörku hefði kona,
sem svona illa var komið fyr-
ir, verið á stofnun. Þessi bjó
með mér árum saman og
varð stöðugt ruglaðri. Að-
standendur reyndu allt sem
þeir gátu til að koma henni
fyrir einhvers staðar og nafn
hennar var skráð á mörgum
biðlistum. Áður en röðin
kom að henni á einhverjum
þeirra dó hún, blessunin."
Þetta er ekki eina dæmið
um að elliær gamalmenni
komist ekki að á stofnunum.
I öðru húsi bjó lengi gömul
kona sem trúði því að ná-
grannarnir njósnuðu um
hana gegnum ofnakerfið. í
því væru faldar myndavélar
og hljóðnemar sem næmu
hvert einasta hljóð og hverja
hreyfingu. Hún þóttist oft sjá
þess merki og heyra á orðum
nágranna sinna að þeir vissu
meira um hana en eðlilegt
gæti talist.
Öfgakennd dæmi um
óþolandi og erfiða nágranna
eru þó alls staðar til og
verða alltaf til en það breytir
litlu um það að sambýli við
aðra krefst tilslökunar og lil-
litssemi. Það er auðvelt að
sjást ekki fyrir í að verja eig-
in rétt og gleyma því að aðr-
ir eiga einhvern rétt líka. í
fjölbýlishúsum verður ætíð
umgangur margra og þar
þurfa margir að tjá sig.
Galdurinn er að vita hvað
best sé að leiða hjá sér og
við hverju sé nauðsynlegt að
bregðast. Þeir sem ekki
treysta sér til að búa í nánu
sambýli eiga sama val og
Bjartur í Sumarhúsum,
nefnilega að koma sér upp
heiðarbýli langt frá hrepp-
stjóranum og maddömunni á
Rauðsmýri.