Vikan - 23.11.1999, Blaðsíða 8

þá sé ég að ég hef gert meira en
margur listamaðurinn hérna
heima sem hefur lifað á styrkj-
um. Eg fer um allt landið á
hverju einasta ári. spila og syng.
I staðinn fyrir að taka á móti
styrkjum frá hinu opinbera, tek
við verðlaunum almennings í
þessurn fáu orðum: „M ert
öðruvísi en ég hélt þú værir."
Mér þykir mjög vænt um þessi
orð, sérstaklega frá þeint sem
hafa verið með hommafóbíu.
Hin almenni Islendingur hefur
margverðlaunað mig fyrir
frammistöðuna með þessum
orðum sínum.
En það er fjárfrekt að sinna
mtnu starfi og ég rétt næ endum
saman. Það hefur oft komið fyr-
ir að ég hef brett upp ermarnar
og farið í aðra vinnu til að
borga upp skuldir. Eg vorkenni
mér slíkt ekki. Mér finnst það
hins vegar hlálegt þegar lista-
rnenn sem hafa eitthvað fram
að færa og hafa sýnt færni sína
og hæfileika verða að hrökklast
í aðra vinnu eins og t.d. að
skúra gólf. Og jafnvel að flýja
land vegna beinna morðhót-
anna og sífelldra árása. Og enn
hlálegra er það, 25 árum seinna,
þar sem árangur baráttu minnar
hefur komið í ljós, þjóðfélagið
tekið á þessum málum af skyn-
semi og framfarir orðið til góðs
í allra þágu, að mér skuli enn
úthýst og margir leggi viljandi
stein í götu mína. Þau eru mörg
ljót dæmin um slíkt. Og ekki er
þetta einhver fóbía í mér því
fagmenn í fjáröflun koma gap-
andi hissa til mín þegar þeir
hafa lagt út í að reyna að út-
vega mér styrki. Það er sama
hvert þeir hafa leitað alls staðar
skella menn í þegar þeir heyra
nafn mitt. Einn forstjórinn lét
hafa eftir sér að hann myndi
aldrei láta nafn síns fyrirtækis
tengjast nafni manns með slík-
an lífsstíl!
En þetta slær mig ekki útaf
laginu, framkoma þjóðfélagsins
í minn garð lýsir því miklu bet-
ur en mér og ég heid ótrauður
áfram mfnu starfi. Ég geri mér
fulla grein fyrir að það tekur
tíma fyrir fólk að skilja þau lög
sem hafa verið sett í þessu
landi. Hugsunarháttur og við-
brögð fólks hafa breyst á 25
árum og eiga enn eftir að breyt-
ast til batnaðar. Rauði þráður-
inn í verkum mínum er áróður
um fólk. Að það troði ekki nið-
ur annað fólk. Ég veit ekki
hvort að fólk gerir sér almenni-
lega grein fyrir því. Hverjir ein-
ustu tónleikar hjá mér eru
nokkurs konar leiksýning, þar
set ég fram viðhorf og bregð
ljósi á tilfinningar og viðhorf.
Þar sem ég legg líka allt að veði
fjárhagslega. Ég leigi stór tón-
leikahús sem er dirfska.
Hausttónleikarnir mínir eru
orðnir hefð og fólk sem þangað
kemur einu sinni kemur aftur.
Ég hef ákveðin markmið á bak
við allt sem ég er að gera. Að
leiða fram sátt einstaklingsins
við sjálfan sig. Hann er ekki
einn í heiminum, slíkt er aðeins
tilfinning sem rofnar ef hann
opnar sig og leitast við að
byggja upp þor. Þá loks finnur
hann samhljóm manneskjunnar
í sér og öðrum. "
Flúði land á tímabili
Eftir að hafa mátt þola út-
skúfun hér á landi sá Hörður
sér enga aðra leið færa en að
flýja land. Leiðin lá til Kaup-
mannahafnar. „Ég fór fyrst til
Danmerkur árið 1971 og kynnt-
ist þar samtökum samkyn-
hneigðra. Umræðan um þessi
mál var að opnast á Norður-
löndunum. Þarna opnuðust
augu mín fyrir því að þetta er
heill heimur og mikil barátta
fyrir alntennum réttindum, al-
varan bjó að baki. Ég gerðist
meðlimur í samtökunum og
kynntist innviðum þeirra. Þar
fann ég að ég tilheyrði einhverj-
um góðum hópi, ég var ekki
einn. Þarna var samankomið
vel gefið og upplýst fólk sem
vann málefnalega að barátt-
unni.
Það brann á mér að stofna
slík samtök heima á Islandi eft-
ir að ég sá hvers megnug
dönsku samtökin voru. Ég kom
heim til að stofna samtök sam-
kynhneigðra. Ég vildi hafa lesb-
íur með rnér í liði, en fann ekki
eina einustu hér á landi þrátt
fyrir ítarlega leit. Ég var í and-
stöðu við marga homma því
margir þeirra vildu ekki hafa
neinar kerlingar með!
Ég flutti til íslands haustið
1977 og vann stanslaust að
stofnun samtakanna frá sept-
ember fram í apríl. Það var
erfitt og þeir sem ég talaði við
fóru undan í flæmingi. í apríl
1978 skrifaði ég bréf til allra
þeirra sem voru álitnir hommar
í Reykjavík á þessum tíma. Ég
boðaði til fundar á heimili mínu
um málefni okkar. Margir urðu
mér reiðir þegar þeir fengu
bréfið.
Sumir þeirra vildu helst valta
yfir mig. Ég sendi fimmtíu bréf
og tuttugu viðtakendur mættu.
Ég tók á móti góðum skammti
af svívirðingum og hurðaskell-
um en ég var eins og trúboði.
Ég fór heirn til þeirra og ræddi
við þá og benti mönnum á
nauðsyn slíkra samtaka. En
auðvitað virti ég líka viðhorf
þeirra sem vildu lifa einir og óá-
reittir. En réttindi okkar hags-
munir og sjálfsvirðing var í húfi.
Að fá tæpan helming til að
mæta var reyndar stórsigur. Og
þetta var vel undirbúið hjá mér,
ég deildi út verkefnum og boð-
aði svo til stofnfundar. Ég kom
verkefninu yfir á aðra þegar ég
var búinn að leggja grunnlín-
urnar. Samtökin fengu svo
nafnið Samtökin 78.
Þegar ég horfi til baka og sé
hvað hefur breyst á tuttugu og
fimm árum finnst mér frábært
hvernig Islendingar hafa tekið á
þessu. Það eru ekki bara
hommar og lesbíur sem eiga
hrós skilið því þetta er sam-
vinna. Sú umræða sem hefur
verið í gangi í fjölmiðlum und-
anfarið hefur verið til góðs.
Fengið fólk til að hugsa og það
er gott. Ég hef haft eina lífs-
reglu sem hefur reynst mér vel,
en hún er sú að einn þriðji sé
sammála mér, einn þriðji á móti
mér og einum þriðja sé ná-
kvæmlega sama.
Núna er Hörður að leggja
lokahönd á geisladisk sem kem-
ur út fyrir jólin. Þar á meðal má
finna lagið Söknuð, sem hefur
vakið upp sterk viðbrögð meðal
áheyrenda. „Ég er alltaf að
þroskast og læra meira, það
endurspeglast að sjálfsögðu í
textunum mínum. Ástin er
þema söngvaskáldsins. Ég hef
alltaf haft til siðs að hoppa ekki
út í djúpu laugina, heldur ganga
hringinn og skoða hlutina fyrst
utan frá. Mér finnst ég oft horfa
á lífið rneð augum fuglsins. Líf-
ið hefur kennt mér varkárni. Ég
er meira þessi fjarlægi maður,
held mig örlítið til hliðar. Ljóð-
in mín hafa endurspeglað þessa
lífssýn mína fram til þessa. Þeir
eru margir sem finna til sam-
kenndar með laginu Söknuður,
því flestir hafa upplifað að
sakna ástvinar síns. Ég er því
yfirleitt beðinn um að spila það
aftur og aftur."
Ástin hefur nýlega tekið
völdin í lífi Harðar. Hann er
ástfanginn upp fyrir haus af
góðum rnanni. Eina vandamálið
er að Atlandshafið skilur þá að
eins og er. Internetið kemur sér
vel og svo er hverri krónu safn-
að upp í flugmiða. Þeir hafa
heimsótt hvor annan og eru til-
búnir að rugla saman reitum
fyrir lífstíð.
Hörður er maður hugsjóna.
Hann vissi hvað hann vildi og
fór þá leið sem hann taldi
réttasta á sínum tíma. Hann
uppskar eins og hann sáði; er
hamingjusamur og sáttur við
guð og menn.
i1 i 11 j 11111 i rV
H11 i r' H ■'M
8 Vikan