Vikan - 15.08.2000, Blaðsíða 55

Et' þið eigift börn fyrir
hafift þift etlaust velt
fyrir ykkur hvernig
etdri hurnin taka litla
systkininu og livort þau
verfti albrýftisöin.
Ilægt er að draga lír af-
brýftisenii eldri syst-
kina ineft því aft leyfa
þeim aft taka þátt í um-
önnnn litla barnsins.
samband við aðra en litla
barnið þitt. Það er nefnilega
ákaflega mikilvægt að þú ein-
angrir þig ekki með barnið
þótt þú sért einstæð því þú
hefur að sjálfsögðu ennþá
þörf fyrir samskipti við annað
fullorðið fólk þótt þú sért orð-
in móðir.
Heimsóknir
Flestum finnst gaman að
koma í sængurkvennaheim-
sóknir. Eflaust hafa margir
komið til þín þegar þú lást á
fæðingardeildinni.
Slíkar heimsóknir geta ver-
ið ótrúlega þreytandi en það
getur verið erfitt að koma
fólki í skilning um það.
Reyndu samt að koma því til
skila með aðstoð pabbans eða
starfsfólksins að þið þurfið
næði fyrstu dagana. Flestir
hafa skiling á því. Þið getið
líka stungið upp á því að þið
farið í heimsókn til þeirra sem
vilja sjá barnið eftir að þið
eruð komin heim því þá get-
ið þið farið þegar ykkur hent-
ar.
Heima með barnið
Sem nýbakaðir foreldrar
hafið þið ef til vill áhyggjur
af því hvernig barnið vex og
dafnar. Þið þurfið að kynnast
barninu. Þið komist fljótlega
að því að þótt barnið kunni
ekki að tala getur það gert sig
skiljanlegt á ýmsan máta. Þið
lærið því fljótt að þekkja þarf-
ir barnsins og hvernig því líð-
ur.
Það er eðlilegt að vera
stressuð og örlítið kvíðin, því
umönnun ungbarna er vanda-
verk. En flestum foreldrum
ferst hún vel úr hendi og úr
grasi vaxa mannvænleg börn.
Fæðingarþunglyndi
Um 10-14% sængurkvenna
finna fyrir alvarlegri geðlægð
eða fæðingarþunglyndi sem
varir í langan tíma eftir fæð-
inguna. Stundum kemur
þunglyndið fram þegar fað-
irinn byrjar að vinna á ný og
konan verður ein heima með
barnið en stundum kemur
það fram strax eftir fæðingu.
Slíkt ástand getur brotist
fram í ýmsum myndum. Al-
gengustu einkennin eru þau
að konan verður gripin von-
leysistilfinningu, hjálparleysi
og sektarkennd gagnvart
barninu og hefur áhyggjur af
því að hún valdi ekki móður-
hlutverkinu. Hver dagur vex
henni í augum og oft er hún
gripin óttablöndnum tilfinn-
ingum eða jafnvel árásargirni
í garð barnsins. Margar kon-
ur reyna að leyna þessum til-
finningum sínum sem getur
gert ástandið verra.
Ef svona ástand varir lengi
verða tengslin við barnið
flókin og konan nýtur þeirra
ekki. Þess vegna skiptir mestu
máli að ræða um það við aðra
og einkum að vekja athygli
heimilislæknis eða heilsu-
gæsluhjúkrunarfræðings á
málinu sem geta vísað til sál-
fræðings eða geðlæknis ef
lítinn tíma til að
rækta samband sitt
við föðurinn.
Ef þið eruð hins vegar orð-
in alveg örmagna af þreytu og
hafið engan tíma aflögu gæt-
uð þið skipst á að lúra þegar
tími gefst til og notað tfmann
saman þegar barnið sefur.
Einstæð móðir
Ef barnsfaðirinn er ekki til
staðar til að deila með þér
ábyrgðinni og daglegum
verkefnum áttu vonandi vini
og fjölskyldu sem getað hjálp-
að til.
Gott er að fara á mömmu-
morgna, sem eru í flestum
kirkjum, og hitta aðrar mæð-
ur til að skiptast á upplýsing-
um um börnin og komast í
-
þurfa þykir.
Reynslan
sýnir að oft er
unnt að ráða
bót á depurð
og fæðingar-
þunglyndi með
samtalsmeð-
ferð.
Faðirínn
Æ fleiri feðr-
um gefst nú kostur á að taka
fæðingarorlof. Saman getið
þið kynnst litla barninu ykk-
ar frá byrjun. Nú beinist allt í
einu öll athyglin að barninu.
Þið deilið ábyrgðinni og get-
ið á allan hátt stutt hvort ann-
að. Feður gefa ekki brjóst en
geta að flestu öðru leyti hjálp-
að til og létt undir með hinni
nýbökuðu móður. Þeir geta
komið barninu á brjóstið hjá
mömmunni, látið það ropa,
huggað það, farið í göngutúr
með það, skipt á því og leik-
ið við það. Margir feður njóta
þess að vera einir með barn-
inu því þeir þurfa líka að átta
sig á þessu nýja hlutverki
sínu, þ.e.a.s. föðurhlutverk-
inu.
Feður ættu einnig að átta
sig á því að fyrsta hálfa árið í
lífi barnsins er konan nær ein-
göngu móðir og hefur því oft
Um 10-14% sængur-
kvenna tlnna lyrir al-
varlcgri geftlægft efta
fæðingarþunglyndi
seni varir í langan
tíina eftir fæftinguna.
Systkini
Ef þið eigið börn fyrir haf-
ið þið eflaust velt fyrir ykkur
hvernig eldri börnin taka litla
systkininu og hvort þau verði
afbrýðisöm.
Hægt er að draga úr af-
brýðisemi eldri systkina með
því að leyfa þeim að taka þátt
í umönnun litla barnsins.
Um leið og konunni er færð
sængurgjöf ættu vinir og ætt-
ingjar líka að gefa eldra barn-
inu gjöf til að beina athygli
sinni að því ekki síður en ný-
buranum.
Sumar konur geta gert
brjóstagjafir að notalegum
samverustundum fyrir eldra
barnið þar sem uppáhalds-
bókin þess er lesin á
meðan litla krílið fær
sopann sinn. I sumum
tilfellum gengur þetta
fyrirkomulag þó alls
ekki og litla barnið
þarf algeran frið og