Vikan - 29.08.2000, Qupperneq 6

Texti: Unnur Jóh
Myndir: Gunnar E
Umræðan um HlV-smit og alnæmi hefur í gegnum tíðina
lítíð snúist um konur. Nú eru breyttir tímar. Gagn-
kynhneigðar konur á aldrinum 20-39 ára eru í
einum af helstu áhættuhópunum huað HlV-smit
uarðar. Það er huí mikiluægt að konur uakni til uit-
undar um þennan mikla uágest, sem enn er
ólæknanlegur, og breíðist út um heimsbyggð-
ína eins og eldur í sinu
firevst
ran sem valdið getur alnæmi
riefnd HIV (Human
deficiency Virus). Hún er
bráðsmitandi og algengast er
i berist á milli fólks við samfar-
it getur einnig átt sér stað með blóð-
indun, t.d. með menguðum sprautum eða nál-
t, eða ef sýkt blóð kemst í opin sár. Þá getur veir-
i borist frá móður til fósturs. Dagleg umgengni viö
einn íslendingur á mánuði með HlV-smit, en það
er um helmingi meira en var fyrir nokkrum árum.
I kjölfar lyfjanna hefur þeim fækkað sem fá al-
næmi en HlV-nýsmit hafa aukist. Áhættu-
hóparnir hafa einnig breyst. í hópi nýsmitaðra
hefur samkynhneigðum fækkað en gagnkyn-
hneigðum fjölgað, einkum konum á frjósem-
isaldri. Það er í raun ekki hægt að tala um sér-
staka áhættuhópa lengur og það verða allir að
stunda öruggt kynlíf og nota smokkinn, hafi
þeir samfarir við ókunnuga, sem er
einnig vörn gegn kynsjúkdómum. Á
síðasta ári greindust tólf manns
HlV-jákvæðir og þar af voru
fimm konur og fjórir
gagnkynhneigðir karl-
menn. Það hafa aldrei
fleiri konur greinst
með HlV-veiruna,
þær verða því að
vera á varðbergi. Það
er líka erfitt að segj a til um
hversu margt fólk er smitað og
hefur ekki enn verið sjúkdóms-
greint,“ segir Matthías.

aða er með öllu hættulaus, veiran berst ekki
abandi, hnerra eða hósta og hvorki með mat,
natarflátum.
eiran eyðileggur srnám santan ónæmiskerfi lík-
þegar dregur úr varnarmætti kerfisins verður
r berskjaldaður fyrir sýkingum og ýmiss konar
kdómurn (alnæmur).
i lækning hefur fundist við HlV-veirunni eða al-
ú en l'yrir nokkrum árum komu til sögunnar lyf sem
ttil miklu fyrir HlV-smitaða og alnæmissjúklinga. í
á stað hægfara dauðdaga sáu þeir fram á að eiga sér frarn-
tíð og verða ef til vill jafnlanglífir og hver annar. Lyfin
sem eru í stöðugri þróun geta haldið veirunni í skefjum
og dregið verulega úr líkum á sjúkdómseinkennum.
Að sögn Matthíasar Halldórssonár, aðstoðarland-
læknis, hafa um 140 íslendingar greinst með HlV-smit
eða alnæmi frá því að skráning hófst árið 1983, en það er
erfitt að segja til um hversu margt fólk er smitað og hefur
enn ekki verið sjúkdómsgreint. „í dag greinist að meðaltali um
íslensk kona með alnæmi
Dagbjört er31 ársgömuloger
smituð af HlV-veirunni. í dag
eru rúm sex ár síðan hún
greindist með veiruna. Hún
er lágvaxin og grönn, ljós yf-
irlitum og er heilbrigðið
uppmálað. Það hvarflar
ekki að rnanni að hún sé
smituð af þessari skað-
legu veiru því hún ber
það svo sannarlega ekki
með á sér. Dagbjört er
ekki hennar rétta nafn
en hún féllst á að
segja lesend-
um Vikunnar
m
ónunt til viðvörunar.
ATH! myndirnar eru suiðsettar.
6 Vikan