Menntamál - 01.09.1941, Blaðsíða 27

MENNTAMÁL
73
lausna. Og það er enn erfiðara viðfangs fyrir þá sök, að við
höfum ekki vald yfir þeim öflum, sem hér eru að verki,
nema að litlu leyti.
Sá er þó einn þáttur þessa máls, sem ráðandi kynslóð
hefir haft full umráð yfir. Það er hið prentaða mál. Hér
í útvarpinu hefur fyrr í vetur verið sýnt fram á, hverja
meðferð íslenzkt mál hefur stundum hlotið í bókmenntum,
sem ætlaðir eru almenningi til lestrar. Og því miður hefur
mál á ýmsum barnabókum vorum ekki farið varhluta af
margs konar málspellum. Ég vil strax taka það fram, ég
ræði hér ekki um bækur íslenzkra höfunda, en þar eigum
við margt góðra barnabóka. — Undanfarin ár hefir verið
hér á boðstólum allmikið af þýddum barnabókum. Er ekki
nema gott eitt um það að segja út af fyrir sig, að góðar
erlendar barnabækur séu þýddar. Við erum sízt auðugir
um of af þeim bókmenntum. En harla er þar misjafnlega
farið með íslenzkt mál. í þessum hópi eru einhverjar beztu
barnabækur vorar, aðrar mjög sæmilegar að þessu leyti,
ýmsar lakari og nokkrar ótrúlega lélegar um málfæri, og
hinir mestu háskagripir málsmekk og málþroska fákunn-
andi barna. Skulu hér nefnd nokkur dæmi úr einni slíkri
bók. Gefa þau lítilsháttar til kynna, hvernig nú er ástatt
á því sviði.
n.
Fyrir nokkrum vikum leit ég yfir tvo kafla í barnabók,
sem ellefu ára drengur var að lesa. Rakst ég þar á ýmsar
furðulegar ambögur, málleysur og meinlegar prentvillur.
Seinna tók ég svo á mig rögg, fékk bókina að láni hjá safni
einu hér í bænum og las hana alla. Sá yfirlestur brá ekki
upp fegurri mynd af íslenzkunni á bókinni, en kaflar þeir,
er ég hafði lesið áður.
Saga þessi er eftir skozka rithöfundinn Walter Scott og
er vel þekkt um land allt. Hún birtist fyrst neðanmáls í
vikublaðinu Lögréttu í þýðingu Þorsteins Gíslasonar rit-
stjóra, sem var mjög málhagur og kunnur að því að vanda