Menntamál - 01.12.1960, Blaðsíða 48

214
MENNTAMÁL
við, sem hér erum innan veggja, vita betur, hvað vænleg-
ast er til áhrifa.
En suður í Reykjavík sitja flestir okkar lærðustu og
vitrustu menn, rita og bollaleggja. Sumir helztu forkólf-
ar fræðslumálanna segja okkur, að enn þurfi að auka
skólaskylduna, menntun barnakennara þurfi að verða miklu
meiri en nú er hún, helzt þurfi þeir að verða sem flestir há-
skólagengnir menn. En ýmsir efast um, að með slíkri ráð-
stöfun verði bætt úr þeim kennaraskorti víðs vegar um
landið, sem nú á sér stað og er fullkomið áhyggjuefni
þeirra, sem um það hugsa.
í umræðum um fræðslu- og menntamál okkar er tíð-
um vitnað til nágrannaþjóðanna, hvernig þessum málum
er fyrir komið þar. Og lengra er seilzt stundum: vestur
yfir Atlantshaf eða austur fyrir járntjald, sem svo er
nefnt. Af því að þetta er svona þar, ætti það að vera eins
hér. Auðvitað getum við lært margt gott af erlendum
þjóðum, enda höfum við ýmsar góðar fyrirmyndir það-
an. En alhliða samanburð við stærri og ríkari þjóðir
stöndumst við ekki. Mig grunar, að skólalöggjöfin nýja
hafi um of verið sniðin eftir erlendum fyrirmyndum. Því
er hún að verða okkur ofviða vegna fátæktar, fámennis
og sérstöðu þjóðarinnar.
Öld hins almenna skóla á íslandi er aðeins nýrisin. Sjálf-
sagt er eðlilegt, að mörg víxlspor hafi verið stigin í byrj-
un. Svo hefur ætíð verið og mun verða. Það hefur verið
mikil sókn og hörð fram á við í skólamálum okkar síðustu
áratugi. Auðvitað hefur mikið áunnizt, en ýmislegt tap-
azt einnig. Auðvitað er sóknin góð, en hún er ekki ein-
hlít alltaf. Eftir hverja lotu er hollt að nema staðar um
stund, athuga sitt ráð og gá að, hvar fylkingin er á vegi
stödd. Ef vígstaðan er ekki treyst eftir föngum, getur
sigurinn snúizt í ósigur.
Þetta álít ég, að okkur beri nú að gera, áður en verr fer.
Kennararnir eru þjónar fólksins í landinu, foreldranna