Menntamál - 01.12.1960, Blaðsíða 51

MENNTAMAL
217
Það er hvarvetna setið fyrir ungmennunum og leitazt við
að leiða þau afvega. Vínið flæðir um hvarvetna. Hið op-
inbera hefur rekið þá iðju um fjögurra áratuga skeið, að
veita því sem víðast um landið. Árangurinn er alkunnur.
Fólkið er lokkað með öllum ráðum í skemmtistaðina, fyrst
og fremst til þess að hafa út úr því fé. Ríkisútvarpið rek-
ur þrotlausan áróður í þessu efni, einnig í fjárgróðaskyni.
Sorpritin blasa við í flestum gluggum bóksölubúðanna. Og
víða í bæjunum eru sælgætiskrárnar staðsettar svo að
segja rétt við húsveggi hinna glæsilegu skólabygginga.
Afleiðingarnar af öllu þessu og fleiru hljóta að verða
miklar. En við því geta kennarar ekki reist rönd. Og
ábyrgir geta þeir yfirleitt ekki talizt fyrir því.
Þetta var eitt af því, sem ég álít að forráðamenn
fræðslumálanna þurfi að gera: að stefna heimilunum til
meiri ábyrgðar um uppeldi barna sinna. Það má ekki gefa
þeim færi á því að skella allri eða mestri skuld á skóla og
kennara.
Ennfremur ættum við að færa skólaskyldu barna í sama
horf og var fyrir 1946 og fella niður skólaskyldu unglinga.
Skólarnir standa engu að síður opnir þeim, sem þangað
vilja koma af frjálsum vilja. Skólatíma í unglingaskólum
og gagnfræðaskólum ætti að stytta árlega þannig, að þeir
byrjuðu hálfum mánuði seinna að hausti en nú er og end-
uðu hálfum mánuði fyrr að vori. Með því móti gætu flestir
nemendur unnið fyrir sér að sumrinu, þ. e. a. s. náms-
kostnaði sínum. Eins og nú er, má heita ókleift fyrir
marga foreldra að taka börn sín úr atvinnu, hvort sem
heima er eða heiman. Og svo ætti að leggja niður hinn
svonefnda vorskóla, hvarvetna þar sem hann starfar.
Væri þetta gert, teldi ég áhættulaust fyrir okkar þjóð
að bíða svo í ein 10 ár eða svo og sjá hvað setur.