Menntamál - 01.10.1970, Page 33

eigi sér stað innan þessara greina, eigi ekki að fara
eftir kyni nemenda ..
Samband íslenzkra barnakennara f jallar
u m málið'.
21. þing S. í. 13. haldið dagana 5-7 júní 1970 í
Reykjavík beindi þeim tilmælnm til nefndar
þeirrar, er vinnur að endurskoðun fræðslulag-
anna, að liún beiti sér fyrir því, að í lögin verði
sett skýr ákvæði, er komi í veg fyrir, að unnt sé
að ákveða með námsskrá, að drengir og stúlkur
á skyldunámsstiginu fái mismunandi kennslu í
verklegum greinum. Ennfremur skoraði þingið á
nefnd þá, er vinnur að endurskoðun laga um
Kennaraskóla íslands, að hún beiti sér fyrir því,
að gerð verði sú breyting á menntun handavinnu-
kennara, að sú kennsla, er þeir síðan veiti i verk-
legum greinum, verði fyrir alla nemendur, óháð
kyni. Þessari áskorun þingsins ber að fagna, og
er þess að vænta að hún verði tekin til greina.
Skyldunámið, tilgangur Jiess.
Er það hlutverk skyldunámsins að veita öllum
nemendum sömu undirbúningsmenntunina fyrir
lífsbaráttuna eða á stór hluti þekkingarinnar að
fara eftir kyni nemandans, jafnvel ]ió við blasi :í
samfélaginu sú mismunun og skerðing á mann-
helgi, sem það skapar? Er það réttlætanlegt, að
skyldunámið stuðli að því, að starf og atferli ein-
staklingsins, vilji hans, geta og hæfileikar þróist
innan þess ramma, sem kynmunstur hans veitir í
samfélaginu? Ótal önnur mótunaröfl konia þarna
vissulega við sögu, innan skóla sem utan.
Ekki mun að sinni farið út í þær þjóðlelags-
legu afleiðingar, sem mismunandi uppeldi og
kröfugerð á hendur piltum og stúlkum hefur í för
með sér.
Þar eð lielztu röksemdir þeirra fáu, er telja ólík
verkefni æskileg í verklegri kennslu, eru þær að
búa þurfi stúlkur sérstaklega undir heimilis-
störf og móðurhlutverk sitt, skal einungis þetta
sagt: Heimilisstörf eiga ekki að vera sjálfsögð af-
leiðing móðurástar og makaástar konu. I mann-
réttindayfirlýsingu S. Þ. er kveðið svo á, að hver
einstaklingur eigi rétt á starfsvali. Islendingar eru
aðilar að S. Þ. og hljóta því að vinna að því að
svo verði.
Samkvæmt íslenzkum lögum bera hjón jafna
ábyrgð gagnvart heimili sínu og börnum, sam-
iclagið á að stuðla að því, að þau hafi jafna mögu-
leika til Jaess. Skólinn sem uppeldisstofnun getur
ekki tekið sér íhlutunarrétt um það með uppeldi
sínu, hvernig einstaklingar skipta með sér þeirri
ábyrgð. Honum ber að líta á alla nemendur jafnt
í þessu efni. Skólanum ber m. a. með uppeldi sínu
að opna augu nemandans fyrir möguleikum sín-
um og réttindum sem eistaklings innan samfé-
lagsins, en ekki marka honum braut. Stefna lians
ætti ávallt að vera sú, að nám og starf miðist við
getu og hæfni nemandans. Skyldunámið á að veita
öllum aðstöðu til sömu lágmarksþekkingar og þá
örvun, sem þarf til að lifa sjálfstæðu lííi í nútíma-
þjóðfélagi.
Það getur ekki skoðazt sent undirbúningur und-
ir móðurhlutverkið að prjóna barnasokka og
hekla pottaleppa, þar koma til aðrir þættir og
mikilvægari. Foreldrahlutverkið er hlutverk
tveggja einstaklinga; hlutverk, sem flestir leika á
sviði mannlífsins, hlutverk, sem heill kynslóðanna
er að miklu komin undir, hlutverk, sem er marg-
slungið og leyfir ekki, að til þess sé kastað hönd-
um. Þar er ekki annað hlutverkið öðru æðra né
mikilvægara í uppeldislegu tilliti séð. Aftur á
móti komum við hér að stórkostlegri brotalöm í
skyldunáminu; nemendur eru á engan hátt búnir
undir löreldrahlutverk sitt, hvorki með kennslu
í almennri uppeldisfræði, Ijölskyldulræði né kyn-
ferðisfræðslu.
Myndíð, heimilisfræði.
Tími er til kominn að taka upp nýja stefnu
í þessu efni. Við gætiun e.t.v. að nokkru tekið
okkur til fyrirmyndar það skipulag, sem er í Sví-
þjóð og Noregi. Gerum ráð fyrir, að verklegum
greinum yrði skipt x heimilisfi'æði og myndíð.
Heimilisfræði fæli þá í sér undirstöðuatriði í mat-
argerð, fiæðslu og umræður um heintilið og fjöl-
skylduna, samskipti fólks, stöðu kynjanna í sam-
félaginu o. s. frv. (Sbr. Svíþjóð). Einnig mundu
falla undir þessa grein liagnýtir þættir þeirrar
handavinnu, er stúlkur einar njóta nú þ. e. a. s.
MENNTAMÁL
179