Bjarmi - 01.06.1996, Blaðsíða 8

BROTIÐ TIL MERGJAR
okkur að hluta alheimsmenningar nútímans, þ.e. hinnar
vestrænu, sem flæðir yfir heimsbyggðina m.a. fyrir tilstilli
fjölmiðlaveldis þess heimshluta.
Fréttum er miðlað en þær eru líka túlkaðar og settar í
þjóðlegt og alþjóðlegt samhengi. Vald stærstu fréttastof-
anna eins og Reuter og CNN, sem sjá ótal fjölmiðlum fyrir
fréttum og fréttaskýringum, er því mikið. Af framansögðu
ætti það að vera ljóst hve máttur fjölmiðlanna við að móta
viðhorf okkar og skoðanir.er mikill.
Það skiptir máli hvaða áhrifum við hleypum að okkur
og börnum okkar.
Þá hlýtur spumingin að vakna hvar hin góðu og hollu
áhrif kristinnar trúar séu í fjölmiðlum samtímans. Hefur
enginn hag af því að hún hafi áhrif? Hefur hún ekkert
veraldlegt vald eða peninga á bak við sig sem getur komið
áhrifum hennar á framfæri? Hvers vegna á ég sem kristinn
maður ekki kost á meira kristilegu efni í mínum eigin fjöl-
miðlum, sérstaklega RÚV?
ans vitni. Hver maður velur þá fjölmiðla, sem hann kýs
helst og tala máli hans. í þessu ljósi ber að lita á kristilegu
útvarpsstöðina Lindina og sjónvarpsstöðina Omega. Það er
komin hörð samkeppni um grundvallargildi í íslensku
samfélagi. Eigum við t.d. að líta á náungann sem óendan-
lega dýrmætan eins og kristin trú kennir okkur eða eigum
við að líta á hann út frá efnahagslegu sjónarmiði, þ.e. hvort
hann gefi efnahagslegan arð? Þessi gildi takast mjög á í
íslensku þjóðfélagi. Enn eru landsmenn þó almennt sam-
mála um mörg grundvallargildi. Þau endurspeglast í starfi
fjölmiðlanna. Þeir standa yfirleitt vörð um ýmis kjarnagildi
menningarinnar eins og lýðræði, efnalega hagsmuni
almennings og réttlátt réttarfar. Á þann hátt veita þeir
stjórnvöldum mikið aðhald, efla vitund um þessi gildi og
mikilvægi þess að standa vörð um þau en það er ekki
gefið að svo verði um alla framtíð. Þeir sem er annt um að
þjóðin glati ekki kristinni trú og gildum hennar þurfa að
halda vöku sinni og berjast fyrir þeim.
Með flllri vírðingu/yrir skoðmkönnunum og
prósentum um að tiltölulega margir hlusti d
útvarpsguðsþjónustur, \á er það ekki neinum
vafa uniirorpið að hlusteniumir erufyrst og
fremst af elirí kynslóðinni. Trúarlega efnið er
í öllum aðalatriðum það sama og það hefur
verið í árflíugí. „Áliersifln virðisf vera á
kirkjuárinu, sögu og hefð og hefðbuninu
helgihalii kirkjustofnunarinnar þar sem
prestar eru í öllum aðalhlutverkum við miðlun
boðskaparins til almennings.“
Breyttir tímar
Sá tlmi er liðinn að landsmenn eigi aðeins kost á að hlusta
á eina útvarpsrás eða horfa á eina sjónvarpsrás. Frelsi
lýðræðisþjóðfélagsins á tíma margmiðlunar gefur okkur
kost á að lifa miklu meira í eigin heimi en áður hefur
þekkst. Hver maður velur sinn eigin lífsstíl, lífsgildi og trú.
Margar útvarps- og sjónvarpsstöðvar bera þessari fjöl-
hyggju og taumlausu dýrkun einstaklingshyggju samtím-
Kirkjan og fjölmiðlar
Fjölmiðlar eru svo mikilvægir í nútímaþjóðfélagi að þeir
sem vilja hafa einhver áhrif verða að nýta þá. Einkareknu
útvarps- og sjónvarpsstöðvamar eru tilbúnar til að miðla
kristilegu efni ef það er vel unnið. Stundum fara sjónvarps-
stöðvarnar fram á greiðslu fyrir sýningartíma. Stærstu
fjölmiðlarnir eins og RÚV og Morgunblaðið eru einnig
opnir fyrir kristilegu efni. Ef þeir fá efni í hendur er það
oftar en ekki notað. Þeir hafa e.t.v. ekki boðun kristinnar
trúar á stefnuskránni en em ekki andvígir henni. Biskups-
stofa fær meira að segja að sjá um skipulagningu þess
kirkjulega efnis sem er á boðstólum í RÚV
Með allri virðingu fyrir skoðanakönnunum og prósent-
um um að tiltölulega margir hlusti á útvarpsguðsþjónust-
ur, þá er það ekki neinum vafa undirorpið að hlustend-
urnir eru fyrst og fremst af eldri kynslóðinni. Trúarlega
efnið er í öllum aðalatriðum það sama og það hefur verið í
áratugi. „Áherslan virðist vera á kirkjuárinu, sögu og hefð
og hefðbundnu helgihaldi kirkjustofnunarinnar þar sem
prestar em í öllum aðalhlutverkum við miðlun boðskapar-
ins til almennings."6 Minni áhersla virðist vera lögð á
boðun til trúar og eftirfylgdar, sem getur kostað eitthvað,
og að benda á það sem miður fer í þjóðfélaginu. Miðlun
trúarreynslu almenns safnaðarfólks þekkist ekki. Það er
sjaldan bryddað upp á nýjungum. í trúarlífskönnun Björns
Bjömssonar og Péturs Péturssonar kemur fram að stór hluti
landsmanna vill meira fræðandi efni um kristna trú í fjöl-
miðlum og meira efni fyrir börn og unglinga í frjálsari
búningi en hið hefðbundna guðsþjónustuform kirkjunnar,
meiri söng, umræður og kristilega boðun.7 Kirkjunnar
menn kunna ekki mikið að hagnýta sér fjölmiðla og nota
þá því ekki sem skyldi. Framlag þeirra er mjög takmarkað