Heima er bezt - 01.06.1954, Síða 26

186
Heima er bezt
Nr. 6
sýnilegt merki þess, að veturinn var nær. Lækir og
tjarnir frusu. Norðanvindurinn fyllti allar lautir
og að síðustu var dalurinn ein rennislétt eyðimörk.
Skíðaför sáust í hlíðunum og menn voru þegar
farnir að leggja snörur fyrir rjúpuna. En það leit
út fyrir, að allir fuglar hefðu flúið úr dalnum. Vor-
ið hafði verið svo hart, að eggin frusu í hreiðrun-
um. Og þeir ungar, sem komu, gátu ekki lifað vegna
kuldans. Einstaka gamlar rjúpur flögruðu um und-
an refum og öðrum rándýrum, sem voru tryllt af
hungri. Kæmi það fyrir, að rjúpa flæktist í snöru,
voru aðeins fjaðrirnar eftir, þegar farið var að vitja
um þær.
En þeir áttu púður og kúlur. Það var þeirra ein-
asta von. Bara að hreindýrin létu sjá sig.--Sagt
var, að stór hreindýrahjörð héldi sig í Kivknefjöll-
unum. Það var sennilega sú sama, sem þeir höfðu
orðið varir um sumarið. Hreindýrin hlutu að koma.
Þeir gátu varla trúað öðru.
Ástandið versnaði sí og æ. Þeir voru orðnir svo
soltnir, að þeir fóru að kenna máttleysis. Verst var
það fyrir drenginn. Augu hans voru óhugnanlega
djúp og hvöss og andlitið var orðið svo magurt, að
svo var sem skinnið væri límt utan á ber kjálka-
beinin. En hann kvartaði ekki. Jens hafði verið að
tala um að senda hann burt upp á síðkastið. Þetta
gat ekki gengið til lengdar. Hann hafði skyldur og
ábyrgð. Ef til vill var bezt að gefast upp strax. Það
var ekkert að segja til þess, að hann yrði sjálfur
settur í fangelsi, bara ef drengnum liði vel. Það var
óðs manns æði að freista tilverunnar á mjöllunum
eins og nú var ástatt. Það sagði Jens. Einkum ámálg-
aði hann það, þegar sulturinn svarf fastast að. Nei,
Ingólfi datt ekki í hug að segja, að sér liði illa. Það
var ekki karlmannlegt að kvarta.
— En gætu þeir ekki reynt að ganga inn á fjöll-
in, stakk hann upp á einn morguninn, meðan þeir
lágu undir sauðskinnsteppinu og voru svangir. Ef
þeir færu kringum Híárvötnin. —-------
Þeir fóru. Allan guðslangan daginn færðust þeir
smátt og smátt lengra inn í eyðimörk frosts og
snjóa. Vötnin lágu undir álnarþykkri íshellu og
austanvindurinn hvirflaði snjónum á undan sér út
yfir auðnirnar. Þeir höfðu ekkert kvikt séð á allri
leiðinni. Tveir úlfar höfðu farið í áttina til Blá-
eyrar. Aðrir höfðu stefnt í vestur eftir sporunum að
dæma. Seinnipart dagsins brunuðu þeir sér niður í
Svartadjúp. Lausamjöllin þyrlaðist eins og reykur
umhverfis þá.
Það var engu líkara en að þeir væru hræddir við
að ganga inn í hellinn. Þeir mæltu ekki orð frá vör-
um, en margt var að lagfæra. Voru þeir þreyttir?
Nei, ekki svo mjög. Eða soltnir? Hja — eiginlega
ekki.-----
Þeir hertu sig upp. Drengurinn þ o r ð i ekki að
kvarta, og hann, sem var fullorðinn, vildi það ekki.
En þegar þeir sátu við eldinn í hellinum, tók
svefninn að sækja á þá. Ingólfur sat á skinntepp-
inu dálitla stund, en Jens fór að mylja bein, sem
hann ætlaði að sjóða. Þau voru hið eina matarkyns,
sem þeir áttu. Öðru hverju kenndi drengurinn svima
og hann var alltaf að loka augunum og opna þau
aftur. Honum fannst sem Jens væri alltaf að stækka
og höggin á beinin hljómuðu eins og þruma fyrir
eyrum hans. En svo virtist honum allt í einu sem
Jens yrði minni og minni, unz hann varð að engu
og höggin urðu svo veik, að þau heyrðust ekki. Hann
sveið í andlitið af hitanum frá eldinum og augun
sviðu sárt. Honum fannst hann ekki þurfa að loka
augunum af því að hann væri þreyttur, en loginn
var svo allt of bjartur. Svona var það líka, þegar
sólin skein á snjóinn. Það suðaði og hvein allt í
kringum hann. Hann sá skíðatærnar fyrir framan
sig og snjóinn, sem fauk umhverfis hann. Eins og
eilíf skriða — flatt og tindrandi — ekkert annað —
— ekkert.------
Jens vakti hann og mataði hann með seyðinu af
kjötbeinunum ásamt gulum bitum af merginum.
Hann var alls ekki soltinn, en honum fannst þetta
gott og hann kingdi jafnóðum og Jens mataði hann.
-----Og svo gerðist ekkert annað. Hann sofnaði.
Næsta dag fundu þeir rjúpu í snörunni. Litla, hor-
aða rjúpu, sem var heil enn. Aldrei hefur nokkrum
matarbita verið skipt svo jafnt sem í þetta skipti.
Þennan sama dag undir kvöldið var engu líkara
en að Jens hefði algerlega tapað sér. Hann ætlaði
að fara að hátta, enda þótt skammt væri liðið á
kvöldið. Það var ekki hægt að fá orð úr honum. Ing-
ólfur skildi ekki þetta háttalag. Hann hafði verið
að taka eftir augunum í Jens undanfarna daga. Þau
voru orðin svo stór. Og það var kominn einhver
framandi glans yfir þau, sem hann hafði ekki tekið
eftir áður. Og nú, þar sem hann lá og umlaði, að
hann vildi fá að vera í friði, líktist augnaráð hans
augnaráði dýrs. Þannig hafði Ingólfur séð augna-
ráð refsins, þegar hann lá hryggbrotinn og gat
enga hjálp sér veitt.
Drengurinn stóð við dyraskinnið og vissi ekki,
hvað hann átti af sér að gera. Var Jens reiður? Eða
var hann veikur? Hann læddist út fyrir hellinn.
Þar lágu skíðin eins og hann hafði skilið þau við
sig, þegar hann kom. Hann hristi af þeim snjóinn
og stillti þeim upp við hellismunnann.
Tunglið var komið upp. Svartadjúp var nærri
óþekkjanlegt í tunglsljósi. Á daginn var það gjá,
líktist stundum ófreskju, stærri og óhugnanlegri en
nokkuð annað í veröldinni. En í tunglsljósinu hvarf
þessi ófreskja, og tvær aðrar verur komu í stað
hennar. Annað var sú hliðin, sem tunglið skein á,
bláhvít, eins og maður horfði í gegnum íssprungu.
Hin veran var sú hliðin, sem lá í skugga. Hún var
ekkert annað en stór, svartur veggur.----------f
kvöld skein máninn beint ofan í djúpið og báðar
hliðar þess voru hálfdimmar.
Hann stóð þarna lengi og sá hvernig hliðar
Svartadjúps börðust um völdin. Báðar vildu fá sem
mest af birtunni, en sú hliðin, sem hann stóð við,
varð ofan á. Hann varð að ganga lengra út til þess
að finna tunglsljósið. Hann óð gegnum snjóinn og
honum fannst eins og hann ræki tunglskinið á
undan sér.
Honum virtist, sem hann hefði aldrei fyrri séð
tunglið svona stórt. Drottinn ætlaði sjálfsagt að
fara að brúka hnífinn sinn aftur og skera stjörnur
utan af því. Kannske kastaði hann einni stjörnu
niður við sænsku landamærin, þar sem Malí átti
heima. Hugsunin um Malí greip hann allt í einu.
Hann varð að loka augunum til þess að kalla svip