Heima er bezt - 01.01.1956, Side 12

io Heima Nr. 1-2
-------------------------------- er bezt --------------------------
var ekki snjólétt nema fyrri hlutann. Mest af úr-
komunni féll sem snjór en ekki regn, og meiri hlut-
inn af snjókomunni kom á stuttum tíma skömmu
fyrir jól, en síðan kom engin þíða fyrr en um ára-
mót.
Fyrstu daga mánaðarins var framhald á nóvem-
berveðrinu, stillt veður en snjómugga víða. Þann
5. gekk hann í útsynning, en síðan fljótlega í norðr-
ið með kuldakasti fram að 12., og snjóaði þá hvern
dag norðan lands, en sunnan lands var bjartviðri.
Fyrir miðjan mánuð komu nokkrir mildir dagar,
með allt að 5 stiga hita. Síðan kólnaði á ný, og rétt
fyrir jólin snjóaði talsvert með austanátt á Suður-
landi. Snjókoman færðist norður yfir landið og
verður að stórhríð þ. 22. Liggur sá snjór fram á
gamlársdag.
Slysfarir á landi urðu með meira móti í þessum
mánuði, bæði af völdum snjóa og ótraustra ísa. Aft-
ur á móti tókust sjóferðir giftusamlega, þó að stund-
um væri mjótt á mununum.
Og nú er nýtt ár byrjað. í tilefni þess ætla ég að
rifja upp í stuttu máli veðurfar ársins 1955.
Arið gekk í garð með 6 daga blíðviðri, en janúar
og febrúar urðu þó kaldir, meðalhitinn víða um
tveim stigum lægri en í meðalári. Einkum gerði
harðan frostakafla um miðjan janúar, og komst
klaki þá djúpt í jörð. Máttu heita harðindi á Norð-
austurlandi, en sunnan lands var fremur lítill snjór
og oft góðviðri.
Marz var mildur og þurrviðrasamur, snjóléttur
og hagstæður. Á Vestfjörðum var þó haglítið. Hiti
var um einu stigi hærri en í meðallagi.
Apríl var mjög mildur og góður lengst af, og um
þ. 19. var gróður víða byrjaður, þrátt fyrir mikinn
klaka í jörðu. En þá gerði kuldakast og síðan þurr-
viðri, sem hnekkti gróðri. Hitinn var um þrem
stigum hærri en í meðallagi.
Maí var kaldur og fremur hretsamur fram um
þ. 20. Gerði þriggja daga hríð með fannburði og
allmiklu frosti á Norðurlandi rétt fyrir miðjan
mánuð, en snöggbatnaði með blíðviðri um þ. 20.,
qg hélzt svo til mánaðarloka. A Suðurlandi var allt
of þurrt fyrir gróður í maí, og vætti ekki að ráði
fyrr en um mánaðamót. Hitinn varð í tæpu meðal-
lagi um land allt.
Júní var of þurr og fremur kaldur, þar til um
20., þá hlýnaði með vætu, einkum gerði stórrign-
ingu á Norðausturlandi aðfaranótt þ. 29., og hafði
hún ómetanlega þýðingu fyrir gróðurinn í þurrk-
um þeim, sem nú fóru í hönd. í Skriðuklaustri
rigndi þá t. d. 30.5 mm, en aðeins 10.3 mm í öllum
júlí. A Suðurlandi var of þurrt framan af, en um
miðjan mánuð brá til vætutíðar, og spratt þá vel.
Hiti var um meðallag.
í júlí og ágúst og fram undir miðjan september
var framúrskarandi þrálát sunnan og suðvestan átt,
með miklum og tíðum úrfellum sunnan lands og
vestan, en einmuna hlýindum og miklum þurrkum
á Norðausturlandi; einkum á Fljótsdalshéraði. Hag-
stæðust var tíðin í þeim héruðum, sem lágu á mörk-
um regnsvæðis og þurrka, t. d. um Skagafjörð. Þar
voru hlýindi mikil, væta nóg fyrir gróður, en eklci
til baga við heyskap. Um miðjan september brá til
þurrka á regnsvæðinu, og náðust þá mikil hey. Þó
nýttist þessi þurrkur illa á Vestfjörðum sakir hvass-
viðris. Meðalhitinn var í lægra lagi á óþurrkasvæð-
inu, en allt að því 3 stigum hærri en í meðalsumri
í þurrkahéruðum.
Október var fremur kaldur, en þurrviðrasamur
og fremur hagstæður. Nokkurt hret gerði þó á
Austurlandi um miðjan mánuð, en fé gekk víðast
sjálfala. Hitinn var einu stigi lægri en í meðallagi.
Nóvember var lengst af mjög hlýr og hagstæður,
þó að hret gerði í byrjun og lok mánaðar á Norður-
landi. Snjólétt var, og fé var óvíða tekið á gjöf.
Hitinn var um 2 stigum hærri en í meðallagi.
Desember varð kaldur, og snemma í mánuðinum
kom loks talsverður snjór, einkum norðan lands,
og um jólin bættist mikið við þennan snjó, bæði á
Norður- og Suðurlandi. Hitinn var um 2 stigum
lægri en í meðallagi.
Að loknum þessum lestri mun margur spyrja:
Var þetta harðæri, góðæri eða meðalár? Ég hygg,
að það hafi verið í löku meðallagi á óþurrkasvæð-
inu svonefnda, en í öðrum landshlutum var gott í
ári. Hitinn er rétt um meðallag á öllu landinu til
jafnaðar. Veturinn í fyrra var frostharður um tíma,
en útmánuðir reyndust vel. Vorið er þurrt framan
af, en rætist sæmilega úr. Sumarið er misjafnt, sums
staðar mjög erfitt, en móti því kemur, að haustið
má heita gott fram að jólum. Aflabrögð eru góð að
sumu leyti, sumarsíldin bregzt að vísu, en því meira
veiðist fyrir sunnan í haust. Að lokum má geta þess,
hvernig gamla árið kvaddi, og skal hér lesin fyrir-
sögn fréttar í einu dagblaðanna eftir nýárið: Til
engra óspekta kom, og ölvun var með minnsta
móti. — Veður mjög óhagstætt.
Víða á landinu hafa snjóþyngsli verið með meira
móti þennan mánuð, eins og áður er getið. Þetta
orð, snjóþyngsli, gefur annars vel til kynna afstöðu
íslendinga til snjóalaga. Það sýnir, hvað snjórinn
er óvelkominn gestur í landinu. Að vísu er það nú