Heima er bezt - 01.07.1985, Blaðsíða 18

HANNES PÉTURSSON
Aldur Reynistaðarbræðra
Hannes Pétursson skáld hefur tekið
eftir einkennilegu ósamræmi í upplýs-
ingum um aldur Reynistaðarbræðra.
Nú eru 205 ár síðan þeir urðu úti á
Kjalvegi, en eins og höfundurinn orðar
það í grein sinni með þessum nýju
athugunum:
,,Allt ber að sama brunni ogfyrr um
hvarf Reynistaðarbrœðra: óvissa og dul
smýgur jafnharðan í slóð ,staðreynd-
anna‘... “
1
Miðsumars 1976 fór ég á snærum Ferðafélags íslands,
ásamt konu minni og syni, til Hveravalla í fyrsta sinn. Ekki
vonum fyrr, en oft hafði ég dvalizt þar í huganum. Við
áttum á öræfunum tvo heilsusamlega daga. Meðal annars
var gengið um Þjófadali — í stríðri rigningu. Veður var
lengst af vætudrungað, og varð aldrei svo fjallabjart að
Hrútafell hristi af sér gráa loðkápu. Þykir mikils í vant þar
efra, þegar sú tignarborg hylst regnmökkva eða skýja-
gráma. Því var kveðið í ferðarlok:
Kom ég þar sem heitir
á Hveravöllum.
Þá gengu veður
þykk á fjöllum —
Hrútafell hið mikla
bak við mósku og regn,
þó blikaði stundum
björt hjarnfönn í gegn.
Á heimleið suður af gekk hópurinn mestallur að Beina-
hóli hinum fræga í Kjalhrauni, þar sem Staðarbræður,
Bjarni og Einar Halldórssynir, Vídalín, og tveir menn aðrir
létu lífið árið 1780, eins og víðkunnugt er. Það rigndi, en
stillilega, þegar við skrefuðum nýlega slóð dugnaðarbíla út
frá aðalveginum. Hraunið var mjög dökkt í vætunni;
hvergi sauðsnöp, aðeins bruninn á báðar hliðar og Kjalfell
sortalitað framundan á vinstri hönd.
Beinahóll lætur engan ósnortinn sem þekkir sögu
Reynistaðarbræðra. Og enn liggja þar á dreif, eins og
fjallafarar vita, hrossabein og kinda, sum gengin á kaf
niður í gljúpan mosa, þótt ærið mörg hafi á seinni áratug-
um verið numin burt af ferðamönnum í minningarskyni.
Fyrir allnokkru rakst ég á gleymda heimild sem varðar
þá bræður. Hún er frá 1846 og kom mér í hug eins og fleira,
þegar ég stóð á Beinahóli eitt hundrað og þrjátíu árum
seinna og skoðaðist um. Mig langar að draga hana fram,
enda þótt hún bregði ekki ljósi yfir hinzta viðskilnað
bræðranna og þeirra sem með þeim voru í för, né ráðgátur
líkamálsins svonefnda.
242 Heimaerbezt