Heima er bezt - 01.11.1995, Side 6

ann kom fyrst til íslands, þegar Surtsey
gaus. Síðan liðu nokkur ár og hann fór að
vinna að mynd um upphaf jarðar.
„Við vorum að kvikmynda fyrsta stóra myndaflokkinn,
sem ég gerði og nefndist Lífið á jörðinni. Upphaf hans
varð að vera um eldfjöll, og okkur vantaði eldfjall, sem
var að gjósa,“ sagði hann.
Það ætlaði hins vegar ekki að ganga vel, því að hvergi á
jarðkringlunni virtist eldfjall ætla að gjósa. Þar til dag einn,
þegar hann sat á mjög formlegum fundi hjá Breska þjóð-
minjasafninu, þar sem hann er einn af stjómarmönnum.
„Það kom maður til mín með silfurbakka og á honum
var miði, sem á stóð: „Krafla er farin að gjósa. Farðu
strax út á flugvöll, sagði Attenborough.
Hann fór beint af fundinum og gaf sér rétt tíma til að
koma við heima hjá sér og taka það nauðsynlegasta. Og
það mátti ekki tæpara standa með að ná flugvélinni. Þetta
var önnur heimsókn hans til landsins, en áður hafði hann
komið hingað eins og áður segir, þegar Surtsey gaus fyrst
árið 1963. Þegar vélin lenti í Keflavík, beið hans lítil
flugvél. sem flaug með hann og samstarfsmenn hans að
Kröflu.
„Við flugum í myrkrinu norður. Þegar við stigum út úr
vélinni, var enn niðamyrkur. Við fórum upp í Land
Rover-jeppa og keyrðum niður dalina í myrkrinu.
Skyndilega blöstu við okkur eldrauðir hraunneistarnir
fljúgandi í loftinu,“ segir hann og kyssir fingur sína til að
leggja áherslu á, hve mikilfengleg sjón gosið var. Engin
orð megna að lýsa þeim hughrifum, sem þessi sjón olli.
„Rétt í því að við vorum að fara, mættum við mörgum
Þjóðverjum, sem spurðu okkur ákafir, hvar gosið væri.
Við bentum í áttina, sem við komum úr, en eldgosið var
hætt. Þannig tókst okkur með naumindum að ná þessu á
mynd. Ef við hefðum komið klukkutíma síðar, hefðum
við orðið of seinir,“ sagði Attenborough.
Hann hefur komið hingað í nokkur skipti síðan til að
kvikmynda og nú síðast í október til að árita bók sína,
Einkalíf plantna. Hugmyndin að bókinni varð til, eftir að
hann lauk við gerð myndaflokksins Lífsbarátta dýranna.
„Ég var í baði og velti fyrir mér, hvað ég ætti að taka
mér fyrir hendur næst. Ég hugsaði með mér, að ef ein-
hver bæði mig að gera mynd um ljón á veiðum aftur, þá
dæi ég,“ sagði Attenborough.
Hann langaði að gera eitthvað nýtt. Finna nýjan sann-
leik um lífríki jarðar.
„Þá hvarflaði að mér, að plöntur væru mikilvægustu líf-
verur á jörðinni. Þær eru líka mun lánsamari en dýrin.
Þær lifa lengur og á stöðum, þar sem dýr geta ekki verið.
Önnur dýr eru líka algjörlega háð plöntum. Samt sýnum
við þær alltaf sem fórnarlömb í öllum myndum, sem ég
hef gert um plöntur. Þær væru bara eitthvað fyrir dýrin að
tyggja eða höggva niður. En að sjálfsögðu eru plöntur líf-
ræn heild. Mér fannst hugmyndin góð, því að enginn
hafði reynt að gera slíka mynd,“ sagði Attenborough.
David Attenborough ogforsvarsmenn Bókaútgáfunnar
Skjaldborgar hf, Björn Eiríksson, forstjóri, til hœgri og
Heiðar Ingi Svansson, framkvœmdastjóri, til vinstri.
Hugmynd hans var hins vegar ekki auðveld í fram-
kvæmd, því að hann vildi gera mynd um plöntur út frá
sömu lögmálum og hann hafði gert Lífsbaráttu dýranna.
Það var ekki hlaupið að því að gera slrka mynd um plönt-
ur og kostaði mikinn undirbúning, því að hann þurfti að
finna réttan útbúnað til að hugmyndin væri framkvæman-
leg.
„Þá datt mér tvennt í hug. Við gætum notað útbúnað til
að hraða myndinni, og við myndum sýna plöntumar sem
hetjur í stað fórnarlamba. Plöntur eru lífverur með flest
sömu vandamál og dýr. Þær þurfa að finna sér fæði, stað
til að lifa á og komast af í nábýli við aðrar plöntur,“ sagði
Attenborough.
Hann setti upp allan nauðsynlegan búnað og skildi
hann eftir í þrjár vikur. Að þeim tíma liðnum kom hann
aftur og náði í filmurnar.
„Það var mjög spennandi að sjá, hvað væri á myndun-
um, því að við vissum að það, sem við sæjum, hafði eng-
362 Heimaerbezt