Heima er bezt - 01.11.1995, Side 14

Forberg og Hansen við línukönnun á Fjarðarheiði,
1905.
Jarðsíminn borin upp á Siglufjarðarskarð 1910.
bria, lagði strenginn og var aðstoðað
af danska beitiskipinu Heklu.
Engin óhöpp hentu við verkið og
kostnaðaráætlanir og tímasetningar
stóðust. Þjóðin hafði stigið stórt
skref til framfara.
Upphaflega hafði verið ætlunin að
leggja sæsímann til Reykjavíkur en
árið 1898 sendi Mikla norræna
símafélagið amerískan verkfræðing,
Hansson, til þess að rannsaka að-
stæður hér og vann hann að þeim í
tvö ár. Gerði hann síðan tillögu um
að leggja sæsímann upp á Austfirði
og að leggja þá fjármuni sem við það
spöruðust í landlínu um Norðurland
til Reykjavíkur.
Hanson verkfræðingur varð þannig
til þess að flýta mjög tilkomu Lands-
símans.
Landssíntin
Eins og að framan greinir var
símamálið tvíþætt:
Sæsíminn til útlanda og landssím-
inn um byggðir landsins, sem tengdi
helstu kaupstaðina og ýmsa smærri
staði innbyrðis og við útlönd.
Landlínan frá Seyðisfirði norður
um land til Reykjavíkur var 615 km
löng. Var danski símaverkfræðingur-
inn C.E. Krarup tæknilegur ráðgjafi
Hannesar Hafstein ráðherra.
Ráðherrann réð þá Guide úr herfor-
ingjaráði Dana, Hansen, amerískan
verkfræðing, og norska símstjórann
O. Forberg til þess að ferðast um
væntanlegt línustæði og gera áætlun
um kostnað og velja leiðina.
Framkvæmdin var þannig vel und-
irbúin, bæði tæknilega og fjárhags-
lega. Strax eftir samþykkt símafrum-
varpsins á Alþingi var hafinn undir-
búningur verkþáttarins.
O. Forberg hafði verið í Reykjavík
meðan umfjöllun Alþingis fór fram
um símafrumvarpið og var þegar eftir
samþykkt þess ráðinn til að hafa yfír-
stjóm framkvæmdanna með höndum.
Ýmsir erfiðleikar vom við verkið,
bæði af völdum náttúmnnar og af
mannavöldum. Einn erfiðasti verk-
þátturinn var flutningur línuefnisins
frá hafnarstöðunum til línustæðisins,
og jók veðurfarið enn á erfiðleikana,
þar sem veturinn 1905-1906 var
óvenjuharður.
Landlínan, bæði fyrir talsíma og rit-
síma, var gerð af tveimur þriggja
millímetra bronsvímm, sem hengdir
voru á fjórtán þúsund fum- og
grenistaura, 18-20 fet að lengd. Staur-
amir voru fúavarðir, ýmist með kreos-
ót- eða eyrolíu.
Gert var ráð fyrir 22 talsíma- og rit-
símastöðvum við línuna. íslenskir
verktakar fluttu allt efnið til línustæð-
isins frá uppskipunarhöfnunum. Um-
sjón og verkútboð á þessum efnis-
flutningum hafði Björn Bjamarson frá
Grafarholti og sýndi við það mikinn
dugnað og glöggskyggni.
Ef haft er í huga, hvemig sam-
göngumálin vom á
þessum tíma, ekk-
ert vegakerfi, ár og
fljót að mestu óbrú-
uð en hesturinn eini
flutningamiðillinn,
er auðséð hvert af-
rek símalagningin
var.
Þáttur íslenska
hestsins má ekki
falla í gleymsku í
sögu þessa mikla
framfaramáls.
Dugnaði O. For-
bergs og ósérhlífni
er viðbmgðið svo
og útsjónarsemi og
óbilandi trú á fyrir-
tækið.
Það voraði seint
1906. Fram í júní-
lok var snjór á öll-
um heiðum á Norð-
austurlandi og tafði
það verkið.
I lok maímánaðar
komu norskir
verkamenn og verk-
stjórar til landsins,
og vom þeir ráðnir
til þess að reisa og
setja upp símann.
Komu þeir með
verkfæri, tjöld og nokkuð af efni til
símans.
Norðmennirnir skiptu sér í 13
flokka og skiptu með sér línuleiðinni.
í júlímánuði breyttist veðrið til hins
betra og vannst þá upp tímatapið um
vorið. Hinn 27. ágúst 1906 var komið
símasamband milli Seyðisfjarðar og
Egilsstaða og samband við Hof í
Vopnafirði 19. september. I ágúst og
september var komið á símasambandi
milli Seyðisfjarðar og Eskifjarðar
með einkalínu í eigu Tuliniusar.
Hinn 29. september 1906 kl. 16.00
var ritsímasambandið milli Seyðis-
fjarðar og Reykjavíkur opnað, og
jafnframt voru opnaðar allar talsíma-
stöðvamar, sem tengdust línunni. Rit-
símaafgreiðslan milli Seyðisfjarðar,
Akureyrar og Reykjavíkur fór fram
370 Heimaerbezt