Æskan - 01.02.1970, Qupperneq 30

ELLA DORA OLAFSDOTTIR:
^&óóturinn
etta gerðist eitt dimmt desember-
kvöld í smáþorpi í nágrenni Kaup-
mannahafnar. Ég var á gangi með
bréf í hendinni — síðasta bréfið, sem
ég þurfti að skila til eiganda sins — svo
ég hugsaði um það eitt að komast sem
fyrst heim til Maríu minnar og barnanna.
Koma heim og finna ilminn af jólahakstri
hennar og hlusta á ærslin í börnunum
mínum.
Ég lifði hinu venjulega lífi verkamanns-
ins, erfiðu, stritsömu, en að mörgu leyti
ánægjulegu lífi. En samt var ég ekki
ánægður. Það var til annað líf en þetta
fábrotna og þreytandi verkamannslif.
Sumir urðu ríkir, aðrir fátækir, — og oft
og tíðum fannst mér það óréttlátt.
Til ]>ess að hægja þessum hugsunum
frá mér, reyndi ég að leiða hugann að
öðru. Gamli maðurinn, sem átti að fá
hréfið, var víst mjög ríkur. IJað var mik-
ið um það skrafað i þorpinu, að hann
hefði óhreina fortið að baki, sem hann
vildi dylja fyrir öðrum. Hann var sagður
eiga í fórum sinum fagurlega útskorinn
kistil, fullan af peningum, að sögn þeirra,
er bezt þóttust vita. Margrethe, sem hann
liafði leigt hjá áður, sagði, að eitthvað
hlyti að vera gruggugt í sambandi við
þennan kistil. Ef til vill var hann stol-
inn. Eitt var víst, að gamli maðurinn um-
gekkst hann sem mikinn dýrgrip. Og það
var einkennilegt, því að þótt kistillinn
væri failegur á að lita, gat hann af þeim
sökum ekki talizt neinn dýrgripur. Það
hlaut þvi að vera innihaldið, sem gerði
kistilinn svo dýrmætan. Ekki kvaðst Mar-
grethe sjálf hafa séð fjársjóðinn marg-
umtalaða. En mágkona hennar fullyrti,
að hún hefði séð hann með sínum eigin
augum. Sjálfum fannst mér þetta frem-
ur ótrúlegt. Ég trúi nú ekki hverju orði,
sem þessar kjaftakerlingar láta frá sér
fara. Og hvers vegna skyldi svo auðugur
maður búa í þvilíku kofaræksni? — O,
það er sennilega ekkert til í þessu kjaft-
æði, aðeins venjulegur rógur og illgirni
i garð náungans, tautaði ég og hélt áfram
göngu minni.
Lækjarvegur 9 og 10. Ég leit aftur á
bréfið, sem ég hélt á. Húsið hans var
númer 11. Christian Pedersen hét gamli
maðurinn. Ég nam staðar. — Jú, þetta
var víst númer 11. Ég gat varla greint
töluna. Það var eins og skiltið hefði ryðg-
að fast við húsvegginn. Ég gat ekki ann-
að en brotið lieilann um hver það gæti
verið, sem tæki upp á því að skrifa þess-
um gamla einbúa. Ég leit á bréfið, en
þar stóð ekkert nafn sendanda. En utan-
áskriftin var með finlegri kvenhönd.
Ég barði að dyrum, fyrst laust, en síð-
an ákveðnar. Þá sá ég ljósglætu út um
stofugluggann og hætti að berja. Ég gekk
inn Ijóslausan ganginn og þreifaði fyrir
mér í myrkrinu að stofuhurðinni. Ég fann
að gólffjalirnar svignuðu undan þunga
mínum. Ég var dauðhræddur uin að ég
færi niður úr gólfinu. Ég bölvaði heimsku
minni að hafa ekki farið þetta í morgun
í dagsbirtunni. En þá hafði ég notað frí-
stund til að kaupa jólagjafir þarna í ná-
grenninu.
Ég heyrði hósta innan úr stofunni, gekk
á hljóðið og kom inn í lágt, sóðalegt hcr-
bergi. Húsgögn voru ekki önnur en tveir
stólar, borð og rúmfleti. En á einuin
veggnum hékk mynd, sem skar sig mjög
úr hinu dapurlega umliverfi. Þetta var
stór mynd af ungri og fallegri stúlku.
Ég starði hugfanginn á myndina og hrökk
við, er gamli maðurinn ávarpaðu mig: —
Hver er þetta? Nú, þetta er pósturinn.
Iíomdu hingað að rúminu, vinur minn.
Hvað hefurðu lianda mér?
-— Ég er hér með bréf til yðar, herra
Pedersen, svaraði ég.
— Æ, góði póstur. Ekki máttu víst vcra
að því að lesa það fyrir mig?
Mér varð hugsað enn einu sinni til
Maríu. En hún mundi áreiðanlega ekki
sjá eftir þvi augnabliki, sem það tæki
mig að lesa bréfið fyrir gamla manninn,
svo að ég setti á mig gleraugun, reif upp
bréfið og las:
„Kaupmannahöfn, 18/12 ’52. EJsku pabbi
minn. Ég kem til þín bráðum. Ég hef
komizt að raun um, að þú hefur verið
mjög veikur. Það þýðir ekki að reyna
að dylja mig þess. Ég kem með ungan
pilt með mér, pabbi. Þú veizt, hver það
er. Ég ætla að láta hann heita i liöfuð-
ið á þér. Fæðingin gekk vel og ég er
orðin fullfrísk. En Thorben lítur ekki
við okkur. Ég hef einhvern veginn klór-
að mig fram úr þessu ein míns liðs. Ég
hætti i vistinni lijá foreldrum Thor-
bens og fékk fljótlega annan starfa.
Heimilisfang mitt sendi ég Thorben í
þeirri von, að hann mundi sjá eftlr
öllu og snúa aftur til mín. En sú von
rætist vist aldrei. Ég kem heim til þín
með litla Christian, þér til lijálpar i
veikindum ]>ínum. Þrátt fyrir allt lið-
ur mér vel núna, en betra "verður það,
Jiegar ég kem til þín.“
Ég leit upp úr bréfinu á gamla mann-
inn og sá, að tárin blikuðu í augum lians.
En ég lét sem ég hefði ekki tekið eftir
þvi og las áfram:
„Ég veit, að það cina, sem þú átt eftir,
er kistillinn hennar móður minnar sál-
ugu, með krossinum, eina skartgripn-
um, sem liún eignaðist um ævina. Guð
veri með þér, pabbi minn. Þín dóttir
Ingrid Cbristine“.
Ég braut bréfið vandlega saman og setti
það í umslagið. Síðan leit ég aftur á
gamla manninn.
— Jæja, nú hef ég lesið hréfið fyrir
yður og þarf að hraða mér heim, þvi
konan mín og börnin bíða mín.
Gamli maðurinn rétti höndina út eftir
hréfinu, en hún féll máttlaus niður. Hann
horfði frain fyrir sig með áhyggjusvip —
og andvarpaði: — Ó, góði Guð, vaktu
yfir þeim, vaktu yfir þeim. Síðan féll
hann í mók.
Ég lagði bréfið á borðið. Síðan skauzt
ég út og náði í ungling, sem ég bað fyrir
skilaboð til Maríu uin að mér mundi
seinka heim. En fyrst bað ég hann að
koma við lijá lækni í leiðinni.
Svo settist ég inn og beið komu lækn-
isins. Hann kom að skammri stundu lið-
inni og leit á sjúklinginn. Síðan gaf hann
honum deyfilyf. Ég horfði spyrjandi á
hann, en gat ekki stunið upp nokkru orði.
Hann hristi höfuðið.
— Ég get ekkert gert hér, því miður,
annað en það sem ég hef þegar gert,
sagði hann, er ég fylgdi honum til dyra.
Ég var nýsetztur aftur inni lijá gamla
manninum, er ég heyrði bíl staðnæmast
fyrir utan húsið. Eitthvert hugboð liauð
mér að ganga út að glugganum og lita
út. Út úr bilnum sté ung stúika, á að
gizka 18 ára gömul, með reifastranga í
fanginu. Ég sá, að læknirinn sneri við
og gekk í veg fyrir liana, og þau töluðu
saman i nokkrar mínútur. Síðan gelsk
hún rakleiðis inn og að rúminu. Hún
leit á gamla manninn társtokknum aug-
um og stundi með niðurbældum ekka:
— Pabbi, clsku pabbi minn. Nú er ég
komin til þín.
Unga, fíngerða andlitið hennar var af-
myndað af sorg og kvöl. Ég ýtti að
henni stól og bað liana að fá sér sæti.
Hún spurði einskis, en settist cins og
þægt barn. Ég tók við reifastranganum
af henni og settist nálægt ofninum til
þess að ylja litla anganum, sem var að
festa blundinn. Ég liorfði á þau feðginin.
Unga stúlkan faðmaði föður sinn að sér
eins og til að vernda hann gegn öllu
illu. Tár hcnnar mnnu niður vanga gamla
mannsins. Ég liugsaði mitt. Nú var unga