Æskan - 01.04.1976, Blaðsíða 25

írsegur Linné ^7Q7~'’778) var
Ur (j| Vls'ndamaður. Hann var fyrst-
piont að _gera skipulega flokkun á
Urp L'tið b,óm’ sem vex ' skóg-
verig U Ur' °9 Mið-Svíþjóðar, hefur
Linné eftir ”b|ómakonunginum“
fraegg . rnsir aðri'' Svíar hafa hlotið
aQjr Ver a sínLi sviði og verið heiðr-
rpynd 6° et9áfu frímerkis, sem ber
Linné af beim- Þar ma m- a- nefna
sem v°9 C’ W- Scheele (1742—1786),
rpörq fr efnafraeðingur og uppgötvaði
ið- S®rUrT,efni’ m’ a‘ súrefnið og vetn-
ag u nei<ir visindamenn hafa uppgötv-
efnj , bii 25 efnafræðileg frum-
einn 'hJ' Berzeiius (1779—1848), var
einniqbessara manna. Hann gerði
sem nað kerti íyrir efnafræðileg íákn,
Seimuen.n^a er notað- Þá má nefna
kona La9er|öf (1858—1940), skáld-
Hóim' Sem si<rifaSi m- a- um NiHa
iaunin flrsson- Hún fékk Nóbelsverð-
Nóbel 9r'^ °9 ioks er það Alfreð
neer óhenirT1rÍ tima en 7$ érum hefur
blómst y"®u eyðilandi verið breytt í
Sem urandi nýtískuborg, Kiruna, þar
JámQ íf 30.000 manns eiga heima.
’indum 'S’ Sem er önnu^ af mestu auð_
kleift Svít)JÓ3ar- befur 9ert Þetta
unnjg -rn aidamútin 1900 var fyrst
Þar um)arn f Kiruna og nu eru tekin
er 17q 20 miHjón tonn árlega. Borgin
skautsb kiiómetra norðan við heim-
ag || aug. °9 er stærsta borg í heimi
h^g armáli. Kiruna er í 500 metra
boro r 'I Siavarmáli og er þv( hæsta
9 1 SviÞjóð.
er íslaus allt árið. Það er mjög þýð-
ingarmikið að hafa jafna framleiðslu
sumar og vetur. Löndin, sem kaupa
málminn, verða að geta treyst á ör-
uggan aðflutning málmsins til þess
að verksmiðjurnar þurfi ekki að standa
tómar vegna hráefnaskorts.
Sænskar kúlulegur, sem framleidd-
ar eru úr fyrsta flokks sænsku stáli,
eru heimsþekktar. Kúlulegur eru not-
aðar í lestir, reiðhjól, bíla, flugvélar
o. fl. í Gautaborg, sem er höfuðborg
sænska kúluleguiðnaðarins, eru fram-
leiddar kúlulegur í öllum stærðum allt
frá 1 sentimetra upp í 1,5 metra í þver-
máli.
Lífsafkoma er góð í Svíþjóð og þriðji
hver Svíi á bíl. Tvö sænsk fyrirtæki
framleiða fólksbíla. Til þess að geta
framleitt bílana eins örugglega og hratt
og kostur er, eru bílarnir settir saman
á færibandi. Vegakerfi Svíþjóðar er
vel þróað og þar eru m. a. margaf
hraðbrautir. Þeir, sem ekki vilja aka
sjálfir, taka lestina. Járnbrautarkerfið
er líka gott, og flestar lestirnar drifn-
ar með rafmagni. Þeir, sem eru sér-
lega að flýta sér, geta notað innan-
landsflugið.
Fyrr á árum lifðu Lapparnir hirð-
ingjalífi og fylgdu hjörðum sínum yfir
fjöll og íirnindi í leit að bithögum.
Nú hafa margir Lappar fastan bústað
og helga sig landbúnaði, fiskveiðum
og skógarhöggi. Um 10.000 Lappar
búa í norðurhluta Svíþjóðar. Þeir eru
sænskir ríkisbogarar. Sænsku hrein-
dýrin eru um 250.000.
Námurnar í Kiruna og nágrenni eru
stærstu járnnámur í heimi og eru all-
ar neðanjarðar. Námugröftur er ennþá
mjög erfið vinna jafnvel þótt margs
konar vélvæðing hafi átt sér stað.
Sænskur námuverkamaður hefur um
18 kr. sænskar á tímann, sem þýðir,
að hann er 35 mínútur ,að vinna fyrir
kílói af smjöri og 19 tfma að vinna
fyrir reiðhjóli.
Stærsti hluti járnframleiðslunnar fer
til útflutnings. Málmurinn frá námun-
um í Kiruna er fluttur með járnbrautum
til Narvíkur I Noregi, sem er stærsta
útflutningshöfnin, og til Luleá á aust-
urströnd Svíþjóðar. Höfnin ( Narvík
23